"Hayatta kalışımız 'Diyalektik Rastlantı'dır. Bizlere hayatlarını ödünç bırakan arkadaşlarımızı, ödünç hayatlar yaşadığımızı unutmak olmaz. Unutmak, kalbimizin yarısını, tarihimizi unutmaktır. Efsanevi kişilikli romantik çocukları unutmak olmaz. Anlatılan bizim hikâyemizdir, unutmak olmaz. Unutturmak hiç olmaz…"
"Unutmak olmaz" etkinliğinden...
8. Hopa Kültür, Sanat ve Deniz Festivali'nin ikinci ve üçüncü günü de birbirinden anlamlı etkinliklere sahne oldu.
İkinci günün ilk etkinliği "Barış" konulu söyleşiydi. Şair ve yazar Sezai Sarıoğlu'nun kolaylaştırıcılığını yaptığı söyleşinin konuşmacıları yazar Oya Baydar ve tiyatro sanatçısı Orhan Alkaya'ydı.
Alkaya: Tezkereyi şeriatçılar ve Kemalistlerle birlikte engelledik
Baydar konuşmasında şiddetin ailelerden sol örgütlere kadar toplumun her alanını kuşattığını vurguladı, "Herkes karşı tarafın şiddetini yeriyor; fakat kendi şiddetini mazur gösterecek bahaneler üretiyor. Şiddete, savaşa 'ama'larla yaklaşamayız" dedi.
Alkaya da "ama"ların şiddeti nasıl mümkün kıldığını Balkanlar örneğiyle açıkladıktan sonra Kasım 2002'de Ufuk Uras'ın girişimiyle kurulan "Barış Girişimi"nin hikâyesini anlattı, 1 Mart Tezkeresi'nin meclisten geçmesini şeriatçılar ve Kemalistlerle birlikte çalışarak engellediklerini söyledi.
"Bir tane '68 yok"
Günün ikinci etkinliği ise yönetmenliğini Bahriye Kabadayı'nın yaptığı "Devrimci Gençlik Köprüsü" isimli belgesel filmin gösterimi ve film üzerinden yapılan '68 söyleşisiydi.
Söyleşide Kabadayı'nın yanı sıra filmin yapımcısı Enis Rıza, köprünün yapımına katılanlardan Necati Sağır ve gazeteci Oral Çalışlar söz aldılar. Yayıncı Ragıp Zarakolu geçirdiği kalp rahatsızlığı nedeniyle söyleşide yer alamadı.
'68 deneyimini kutsallaştırmakla tu kaka etmenin iki yanlış uç olduğunu vurgulayan konuşmacılar "Bir tane '68 yok, o nedenle bugün herkes kendine göre yontabiliyor" dediler.
Gece Grup Marsis ve Yasemin Göksu konserleriyle sona erdi. Çoğunluğunu kadınların ve gençlerin oluşturduğu kalabalık Lazca, Hemşince ve Türkçe şarkılarla eğlendi. (Konser görüntülerini izlemek için tıklayın).
"Kaç kişiydik biz sahi?"
Festivalin üçüncü günü ise "Unutmak Olmaz: Karadeniz'in Sol Dalgaları" isimli anlatıyla açıldı. Şenol Morgül'ün sunduğu anlatıya şair Emin Şir de şiir ve görselleriyle katkı yaptı.
"Tarihi kendimizle başlatmak devrimin ve bizden öncekilerin kalbini kırar" diyen Morgül, sinevizyon gösterimi eşliğinde Türkiye Komünist Partisi'nin (TKP) ilk Merkez Komite Başkanı olan 1883 Giresun doğumlu Mustafa Suphi'den başlayarak günümüze kadar sosyalizm mücadelesine eşsiz katkılar yapan ve hayatlarını bu uğurda tüketen Karadenizli devrimcilerin öykülerini anlattı.
1930'ların TKP'lilerinden 1960'ların Türkiye İşçi Partililerine (TİP), Köy Enstitülülerden Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) ve Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖBDER) üyesi öğretmenlere, modern eşkıyalar olan Dev-Genç'lilerden onların takipçisi '78 kuşağı devrimcilerine, Karadeniz Kadınlar Derneği gibi örgütlenmelerle devrimci mücadelenin önünde yer alan kadınlardan Fatsa, Aybastı, Bulancak ve Alaçam gibi pek çok kasabada tarih yazan sosyalistlere, Terzi Fikri Sönmez ve Rizeli Bayram Ali Tatoğlu gibi bir hareketleriyle insanları sokaklara yığan halk önderlerinden 12 Eylül kanlı darbesinin kurbanlarına dek geniş bir tarihsel süreçte Karadenizli devrimcilerin anıldığı anlatı büyük beğeni topladı.
(Rizeli Bayram Ali Tatoğlu'nun bir miting konuşması için tıklayın).
Anlatının ardından yönetmen Ümit Kıvanç'ın hazırladığı Kazım Koyuncu belgeseli gösterildi. Festivalin üçüncü günü Ayşenur Kolivar ve Grup Helesa ile Harun Topaloğlu ve ENTU konserleriyle tamamlandı. (KM/EZÖ).
*"Unutmak Olmaz" isimli etkinliğin fotoğrafı Hande Göktan'a aittir.
