Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, emekçilerin işten çıkarılmaları halinde alabileceği işsizlik ödeneğinin biriktiği fonu, 2009-2012 arasında Hazine'ye ve teşvik olarak işverenlere aktarmasına olanak verecek yasayı onayladı; yasa bugünkü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
bianet'in görüştüğü, yasaya Meclis'teki görüşmeler sırasında karşı çıkan Cumhuriyet Halk Partisi'nden (CHP) Kemal Anadol, Anayasa Mahkemesi'ne başvuru için 60 günlük sürelerinin olduğunu, büyük olasılıkla bunu yapacaklarını söyledi.
"Bu süre içinde görüşürüz. Yasaya Meclis'te karşı çıktık, karşı çıkmaya devam edeceğiz. O paranın geri döneceğine dair hükümet güvence vermedi. 'Kullandıktan sonra geri koyacağım' demiyor. Fonu tüketecek."
TÜRK-İŞ'ten milletvekillerine çağrı
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasoynu (TÜRK-İŞ) Başkanı Mustafa Kumlu, bir açıklama yaparak başta CHP olmak üzere milletvekillerini yasayı iptal edilmesi için Anayasa Mahkemesi'ne götürmeye çağırdı.
DİSK peşini bırakmıyor
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Sekreteri Tayfun Görgün de yasaya karşı eylemlere 20 Ağustos'ta başlayacaklarını bianet'e söyledi:
"Bu fonla ilgilenen Türkiye İş Kurumu bürolarının önünde "AKP fondan elini çek, işsizlik sigortası fonu amacı dışında kullanılamaz" eylemlerine başlayacağız. Ayrıca, bu yasayla emekçiler neyi kaybediyorlar, bu sistem dünyada nasıl uygulanıyor gibi bilgilerin olduğu kitapçıklar ve bildiriler hazırlıyoruz. Anayasa Mahkemesi'ne iptal başvurusu için milletvekilleriyle de görüşmelerimiz sürüyor. İşin peşini bırakacak değiliz."
Üç konfederasyon, DİSK, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) ve Hak İşçi Sendikaları Konfederasyonu (HAK-İŞ), yasanın Meclis'ten geçmesinin ardından, Cumhurbaşkanı Gül'e yasayı neden geri göndermesi gerektiğini açıkladıkları ve randevu istedikleri bir mektubu 13 Ağustos'ta göndermişlerdi.
Yasa ne getiriyor?
Yasaya göre, fonda biriken paranın dörtte üçü, 2009-2010 yıllarında, dörtte biri de 2011-2012'de Güneydoğu Anadolu Projesi'nde (GAP) kullanılmak üzere Hazine'ye aktarılıyor. Ayrıca işçi işe alan işverenlerin işsizlik sigortası ödemeleri ve hükümetin krize karşı açıkladığı teşvik paketlerinden yararlanacak işverenlerin işçiler için ödemesi gereken primler de yine fondan karşılanacak.
"Kürt sorununa çözümde kaynak genel bütçe olmalı"
Ancak DİSK, bugün İçişleri Bakanı Beşir Atalay'a verdiği Kürt sorunun çözümüne dair önerilerinin olduğu dosyada, "Çözüm için bölgenin kalkınması ve bölge halkının refahı çok önemli. Bölgenin kalkınmasına daha çok kaynak aktarılmalıdır ancak bu kaynak işsizlerin yaşamlarını sürdürmeleri için tek umutları olan İşsizlik Sigortası Fonu'ndan değil, genel bütçeden ayrılmalı" diyor.
40 milyar TL'den fazla kaynak
İşsizlik sigortası fonu, işçilerin brüt maaşları üzerinden hesaplanan ödemelerle oluşuyor. İşçiler yüzde 1, işveren yüzde 2, devlet de yüzde 1 oranında prim ödüyor. Fonda, haziran sonunda 40 milyar 696 milyon TL birikmişti.
Ödenek alabilmek için "kendi isteği ve kusurları dışında işsiz kalmış olmak", işsiz kalınan tarihten önceki 120 gün sürekli, son üç yıl içinde de 600 gün süreyle prim ödemiş olmak gerekiyor. Koşulları sağlayanlar, prim günlerine bağlı olarak 6, 8,10 ay süreyle ödenek alabiliyor.
Ancak bu koşullar neredeyse işçilerin fondan yararlanmasını engellemeye yarıyor.
DİSK, "Gerçek işsiz sayısı 6 milyona ulaşmıştır. İşsizlik sigorta fonundan yararlanan sayısı 292 bin kişi. Üstelik işsizlik ödeneğinden bir işsiz ortalama 6 ay yararlanabiliyor ve en fazla asgari ücretin yüzde 80'i olan 436 TL alabiliyor. Siyasi iktidarın bir numaralı görevi, işsizliğe yol açan politikalara son vermek, bu çarpıklığı düzeltmektir" diyor.
Emek örgütleri, işsizlik ödeneğinden yararlanma süresinin uzatılmasını, aylık ödeneğin miktarının artırılmasını ve fonun yönetiminde sendikaların yer almasını istiyor. (TK)
