“2017 Yılı Ocak Ayına Ait Teşvik Belgeleri Listesi” 28 Şubat 2017 günü Resmi Gazetede yayınlandı. Listede Ekonomi Bakanlığı’nın KDV istisnası, vergi indirimi ve yatırıma katkı oranı adı altında farklı mali kolaylıklar sağlandığı kurumlar arasında iki şehir hastanesi bulunuyor.
bianet’in Sağlık Yazıları köşesindeki yazılarında şehir hastanelerine sağlanan “kolaylıkları”, “ihalelerdeki gariplikleri” sık sık gündeme getiren avukat Özgür Erbaş’a son çıkan listedeki “teşvikleri” sorduk.
“Şehir hastaneleri ihalelerini alan şirketlere ne kadar çok şey verildiğini biliyoruz” diyerek başladı söze Özgür Erbaş.
Kocaeli ve İzmir-Bayraklı'nın aldığı teşvikler
Önce Kocaeli Şehir Hastanesi’ne sağlananları sıraladı, ardından İzmir-Bayraklı Şehir Hastanesi’ne:
“Listede yer alan 1180 yataklı Kocaeli Şehir Hastanesi, 900 milyon TL’ye mal olacak. Son belgeye göre Kocaeli Şehir Hastanesi için şirkete KDV istisnası, yüzde 50 vergi indirimi, yüzde 15 de yatırıma katkı oranı sağlanmış. Toplam teşvik 64 Milyon 227 bin 574 TL.
“2 bin 600 yataklı İzmir-Bayraklı Şehir Hastanesi, 1 milyar 700 milyon TL’ye mal olacak. Aynı şekilde KDV istisnası, yüzde 50 vergi indirimi ve yüzde 15 yatırıma katkı oranı sağlanıyor. Toplam 110 milyon 802 bin 573 TL.”
Erbaş, her iki şehir hastanesinin de ihalelerini Türkerler-Gama Holding’in aldığını söylüyor.
İki hastaneye teşvik ne kazandırdı?
Listedeki bilgilere göre Kocaeli’nin “yerli”, İzmir’in “yabancı” sermaye olarak gösterilmiş. Erbaş’a göre “Bunun nedeni belli değil”.
Peki bu teşviklerden iki hastane için şirket ne kadar kazandı?
Erbaş, “İhaleleri alan bu şirketler ayakbastı parası olarak iki hastane için kazma vurmadan toplamda 285 Milyon 832 Bin 147 TL kazandı ve tabii kamu da kaybetti” diye yanıtlıyor bu soruyu.
Hesaplar neden tutmuyor?
Erbaş bianet’teki yazılarında sıkça dile getirdiği “hesap farklarını” bu iki hastanenin maliyet hesaplarında da ortaya çıktığını söylüyor:
“Farklı belgeleri birlikte ele alınca ilginç bir tablo ortaya çıkıyor. Kalkınma Bakanlığı’nın rakamlarına göre İzmir-Bayraklı şehir hastanesinin yatırım tutarı 2015 yılı rakamlarıyla 758 milyon 333 bin 333 ABD Doları. Teşvik belgesine göre ise 1 Milyar 700 Milyon TL.
“Kocaeli şehir hastanesini yatırım tutarı ise 504 milyon 728 bin 453 ABD Doları, ama teşvik belgesine göre 900 Milyon TL.”
Farkın kaynağı bilinmiyor
Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Sayıştay raporlarının getirilmediği bir dönemde neden ve nasıl diye sormak biraz “abesle iştigal” ama merak edilmeyecek gibi değil. Bu mali tutarsızlıklar için bir açıklama var mı diye sorduğumuzda; şöyle yanıtlıyor:
“Bu rakamlar arasındaki farkın kaynağı açıklanmıyor. Yani yatırım kararı veren Kalkınma Bakanlığı'ndaki, yatırımı yapan Sağlık Bakanlığı'ndaki ve teşviki veren Ekonomi Bakanlığı'ndaki ve hatta şirketlerin kredilerine kefil olan Hazine Müsteşarlığı'ndaki rakamların birbirini tutmadığı açıkça belli oluyor. “
Hesap tutmayan ya da açıklanmayan rakamlar maliyetle sınırlı değil. İstihdam beklentisinde ve hizmet alacak hasta sayılarında da sorun var:
“İşi yapanların şevklendirilme gerekçelerinden biri de istihdam. Ancak teşvik belgesinde İzmir’de 3 bin kişinin, Kocaeli’nde 2 bin kişinin istihdam edileceği belirtilmiş. Bu kişilerin inşaat sürecinde mi işletme döneminde mi çalışacağı belli değil. Kaldı ki aynı teşvik belgesinde kimi özel sağlık kuruluşlarına da teşvik verildiği görülüyor ve burada yılda gelecek hasta sayısının da ayrı bir kalem olarak yazıldığı görülüyor. Şehir hastaneleri için böyle bir ayrıntı eklenmemiş. Belki de zaten yüzde 70 doluluk oranı garantisi verilmesindendir.” (HK)
