17 Ağustos Depremi’nden Bugüne Çözülmeyen Sorunlar

Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İnşaat Mühendisleri Odası, 17 Ağustos 1999 depreminin üzerinden geçen 18 yılda Türkiye’nin depreme ne kadar hazır olduğunu bir kez daha sordu.

17 Ağustos Marmara depreminin her yıl dönümünde mevcut durum tespiti yapan ve Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğunu hatırlatan TMMOB yetkilileri, bu sürecin neredeyse kısır döngüsü halini aldığını belirtti.

Son aylarda Ege Bölgesi’nde günaşırı yaşanan depremlerin de hatırlatıldığı basın toplantısında, depreme ilişkin 18 yıldır çözülemeyen sorunlar aktarıldı.

Mevcut durum

* Türkiye’de bulunan 20 milyon yapıdan 7 milyonu güvenli değil. Güvenli olmayan 7 milyon yapının 2 milyonuysa İstanbul’da bulunuyor.

* 1999 Depremi’nden sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) 2002’de mevcut yapı stoğuna ilişkin güçlendirme ve yenileme çalışmaları için deprem master planı hazırlamıştı. Ancak uygulanmaya başlamadı.

* Kentsel dönüşüm projelerinin tamamlanması için ihtiyaç olan süre 20 yıl. Yani deprem master planı o gün uygulanmaya başlasaydı 15 yılda büyük oranda depreme hazırlık söz konusu olacaktı.

18 yıldır çözülemeyen sorunlar

* Kentleşme, sağlıksız ve kaçak yapılaşma, altyapı eksikliği ile paralellik göstermekte.

* İmar afları ile kaçak yapılaşma teşvik edilmekte.

* Yapı üretim sürecinin denetimsizliği nedeniyle nitelikli tasarım-uygulama-denetim ilişkisi kurulamamakta.

* Yapı malzemeleri üretimi denetimden uzak.

* Kentler merkezi bütünlüklü ve sürdürülebilir imar planlarından yoksun.

* Deprem anını ve sonrasını kapsayan afet planını yetersizdir ve deprem bilinci oluşturulamadı. Deprem mevzuatı eksik.

* Meslek odaları etkisizleştirilerek mesleki uygulamalar denetimsizliğe mahkum edildi, mühendislik hizmetleri önemsenmiyor.

* Siyasi iktidarlar insana ve doğaya yatırım yapmak yerine ranta yöneldiler.

Deprem toplanma alanları ne durumda?

* 1999 Depremi’nden sonra deprem toplanma alanı olarak bilinen 470 “Geçici İskan Alanı” tespit edilmiş, deprem sonrası kullanılacak “Birinci Derecede Acil Ulaşım Yolu” belirlenmişti.

* İBB Deprem ve Doğal Afet Komisyonu raporuna göre, şu anda belirlenen deprem toplanma alanı sayısı 77 ve alanların genişliğinin toplamı 20 hektar.

* 18 milyon nüfuslu İstanbul için tercih edilen alanlar dolgu bölgelerden oluşuyor ve ulaşım kolaylığı söz konusu değil.

* Son olarak İstanbul’da kent merkezlerinde bulunan ve 200 milyon metrekare genişliğe sahip 195 askeri alanın boşaltılması gündemde. Ancak bu alanların ne şekilde kullanılacağına ilişkin henüz bir açıklama yapılmış değil.

* TMMOB yetkilileri boşaltılacak alanların deprem toplanma alanı olarak belirlenmesi halinde İstanbul’un ihtiyacının önemli ölçüde karşılanacağını belirtiyorlar. (EKN)