Geçen hafta Biamag'da iki foto-galeri birden yayınlandı. Bunlardan biri, İstanbul'daki metro çalışmalarının Küçükpazar çevresinde yol açtığı değişimi konu alıyordu. Diğeri ise öldürülmesinin dördüncü yılında gazeteci Hrant Dink için düzenlenen anma törenlerinde yapılan çekimlerden oluşuyordu. Umur Çolgar imzalı "Küçükpazar" çalışması yalnızca fotoğraflardan meydana gelirken, Hrant'ı anma törenlerini belgeselleştiren Arif Yaman farklı bir teknik kullanmış, fotoğrafın yanı sıra ses unsuruna da yer vermişti.
Biamag'da 11 Eylül 2010 tarihinde yayımlanan Powerpoint'e Alternatif En İyi 10 Sunum Aracı başlıklı yazımızda konuyu sunum yazılım ve hizmetleri perspektifinden incelemiş, bu alanda bir dizi adres sıralamıştık. Ancak Hrant Dink galerisinde kullanılan "sesli fotoğraf" (sound photograph) ya da "sesli sunu" (audio-slideshow) tekniğinin Powerpoint tarzı sunularla kesişmekle birlikte, özellikle multimedyal gazetecilik açısından ayrı bir tür olarak değerlendirilmesi gerektiği gerçeğinden yola çıkarak bu hafta konuya biraz daha ayrıntısıyla yoğunlaşmaya karar verdim.
Kıyaslama yapacak olursak video izleyicisi edilgendir. Audio-slideshow ise „düşündürür"; izleyici, algılama ve tahayyül boyutlarıyla "medyumun bir parçası" haline gelir. Bu özelliği audio-slideshow'u videodan ziyade metne yaklaştırır. Sunumuzu bir cümlenin yapısıyla karşılaştıracak olursak "fotoğraf isim, ses dosyaları ise cümlenin fiili" işlevini görür.
Gotthold Ephraim Lessing, Rodoslu Hegesandros, Polidores ve Athanadoras adlı heykeltıraşlar tarafından MÖ 1. yüzyılın ikinci yarısında yapılan Laokoon heykel grubuna ilişkin incelemesinde, edebiyatla resmi karşılaştırır. Lessing, nesneleri ortaya koyabilen resmin, olayları ifade etmekte yetersiz kaldığını savunur. Ona göre resim, "olayı ima eder". İşte burada resmi kişisel bakış açısıyla yorumlayan kullanıcı devreye girer. Resim, imgelememizde olaya dönüşür.
Roland Barthes, Altıkırkbeş Yayınları'ndan Türkçeye kazandırılan "Camera Lucida Fotoğraf Üzerine Düşünceler" başlıklı yapıtında, fotoğrafın "sürekli zaman içinden bir kesiti donduran" niteliğine dikkat çeker. Artık yitip gitmiş, "memento mori" fotoğraf, şimdiye değil, geçmişe ait bir gerçekliği yansıtır. Fotoğrafın bu etkileyici özelliğinin derinlik kattığı audio-slideshow'lar, geçmişi, akış örgüsü iyi tasarlandığı sürece video/filmden daha güçlü şekilde aktarabilmektedir.
Soundslides, audio-slideshow denince ilk akla gelen uygulamalardan. Joe Weiss tarafından geliştirilen Soundslides, basitliğine rağmen büyük ilgi görüyor. Başta Time, New York Times ve Guardian olmak üzere önde gelen birçok medya kurumu Soundslides'ı kullanıyor. Güncel sürümü 2009 Ağustos tarihini taşıyan Soundslides'ı genişletilmiş özellikleriyle ücretli ya da ücretsiz demo sürümlerini kullanabiliyorsunuz.
Yalınlık iyi güzel, ama Soundslides'ın birçok yanı geliştirilmeyi bekliyor. Gerek ses gerekse fotoğraf için hiçbir düzenleme aracının bulunmaması önemli bir eksiklik. Bu yüzden fotoğraflarınızı Photoshop ve benzeri bir programda, yine ses belgelerini de Audacity türü bir editörde hazırlamış olmanız şart. Soundslides ile ürettiğiniz sunuyu Flash'ın yanı sıra MP4 formatında da kaydedebiliyorsunuz. "Kendini yazılım uzmanından ziyade gazeteci olarak gördüğünü" söyleyen Soundslides'ın geliştiricisi Weiss, 2009 Mayıs'ında programdaki eksiklikleri giderme ve yeni özellikler ekleme sözü verdi ama hâlâ kendisinden ses seda yok. Eksiğine, gediğine rağmen Soundslides birçok foto muhabiri tarafından kullanılıyor, birçok iletişim fakültesinde online gazetecilik kapsamında Soundslides tanıtılıyor. Soundslides kurucusu Joe Weiss'ın favori audio-slideshow'larından ikisi:
Benazir Butto suikastı
Ve audio-slideshow üretebileceğimiz diğer çözümler:
iMovie: 9.0.2 sürümü 20 Ocak 2011 tarihinde yayımlanan iMovie, Mac OS işletim sistemlerinde çalışıyor. Kolay kullanımı ve basit ara yüzüyle dikkat çekiyor.
Gelişmiş kullanıcı ara yüzüne ve güçlü özelliklere sahip Photo Story'de fotoğraflarınızı boyutlandırıp renk düzenlemeleri yapabilir, efektler ekleyebilirsiniz. Gösterinizi Wmv uzantısıyla kaydedebilir ya da e-posta ekinde yollamak üzere sıkıştırabilirsiniz.
Wondershare DVD Slideshow Builder : Sürükle-bırak yöntemiyle çalışan program yüzlerce şablon sunuyor. Gösterinizi ister DVD'ye aktarmak üzere yüksek çözünürlükte, isterseniz YouTube, iPod ve iPhone'a aktarmak üzere daha hafif boyutlarda kaydedebilirsiniz.
ProShow Gold, Flash Slideshow Maker, Final Cut Pro ve Final Cut Express, audio-slideshow için (bazıları ateş pahası da olsa) göz atılacak diğer adresler...
Ayrıca ses belgeleri üzerinde çalışmak için ücretsiz Audacity, hazırlanan sunuları yayınlamak için de Weebly uygulamalarını öneriyorum. (NH/EÜ)
