Yaşadığım Zaporijya’ nın Belinkaya köyü siren sesleri dışında sakin ilkbahar günlerine geri döndü. Arada bir nehrin karşısından bomba sesleri gelmeye devam etse de eski yoğunluk yok artık.
Bu seslere alışılır mı diyeceksiniz ama insan oğlu artık bu seslere tüm köylü ile birlikte biz de alıştık, yaşamımızın bir parçası oldu. Her taraf çiçek kesti. Burası inanılmaz .
Sokaklarda, caddelerde bile ağaçsız alan bulmak neredeyse olanaksız.
Referandum
Karşımızdaki Nükleer santaral bölgesinde Rus askerler ile komşu olduk.
50 bin nüfuslu yerleşim yerinde önümüzdeki günlerde Rusya'nın referandum yapmaya yöneleceği söylentileri ortalıkta konuşuluyor.
Hatta Karadeniz'e daha yakın olan Melitopol'da Rus Rublesinin kullanıldığı da televizyonun haber kanallarında yer alıyor.
Dün Zaporijya’nın Bababurka semtinde büyük bir alışveriş mağazasında yaşanan ve bana doğrudan bir görgü tanığı aracılığıyla anlatılanlara çok şaşırdım.
Muhtaçlık
Mağazanın önünde, mağazanın alışveriş arabasına büyük bir yazı iliştirilmiş ve o yazı ile isteyen vatandaşların yaptıkları alışverişlerin bir kısmını askerlere ve yaşlı, yardıma muhtaç insanlara destek amaçlı bu alışveriş arabasına bırakabilecekleri belirtilmiş.
Epey bir insan da bu amaçla arabayı doldurmuş. Pazarda kıyafet satan, yoksul olmayan, iyi kötü alım gücü bulunan bir kadın bu arabayla ilgilenir olmuş. Yanındaki tanıdığı kadına bu arabadan ekmek falan gibi şeyler aldığını ama daha fazla almaya yüzünün tutmadığını, kendisi için biraz daha bir şeyler almasını istemiş.
Hala aklım almadı buna; belki de savaş ve çatışma durumlarında muhtaçlığın tanımı da değişiyor.
"Çapulcu"
Yine mağazalardan bir şeyler aşırmaya çalışırken yakalanan ve de direklere bağlanıp teşhir edilen insanların görüntüsü aklıma geliyor. Bunların yakalarına “çapulcu” yazılıp elektirik direklerinde bağlı bırakılıyor.
Bunun halk tarafından bir cezalandırma yöntemi olarak kullanıldığı söyleniyor. Bu görüntülere yaşadığım şehirde de rastlamak mümkün.
Bütün okullar, üniversiteler dahil, kapalı. Dersler on-line dersler devam ediyor. Köyden şehre 20 dakikada bir taşımacılık yapan minibüsler taşıma aralıklarını 30 dakikaya çıkararak çalışıyorlar şimdilerde. Marketlerde pek bir sıkıntı gözükmüyor. Bütün banka ve telefon terminalleri çalışmaya başladı.
Siren
Havalar tam ısınmadığı için kafeler henüz açılmadı. Covid'den hiç haber yok, adeta kayboldu! Köyden Polonya, Almanya ve Hollanda'ya gidenler var.
Dün akşam saatlerinde karşı taraftan yoğun sesler geldi, bomba sesleri... Pencereleri sarstı, hayli güçlüydü. Bu bombaların Ukrayna tarafından atıldığını biliyoruz, anlıyoruz. Çünkü siren çalmıyor. Rusya'nın attığı bombalara siren sesleri eşlik ediyor.
Kütüphanede
Dün köyün kütüphanesine uğradım. Açıktı, görevli kadınla biraz konuştum. Ona Ukraynaca öğrenmeye başladığımı söyledim. Bana ilk sözü “vatanseverlik” oldu. Bana birkaç Ukraynaca basit kitap hediye etti.
Savaşın gidişatı ve ne zaman biteceği ile ilgili bir şeyler sordum ama kadın çok bitkin bir durumdaydı ve konuşmak istemedi. İlk kez o kadını bu kadar yorgun ve bitkin gördüm.
Sanki bir hastalıktan çıkmış gibiydi. Sözlerinden umutsuzluk çıkardım. Onu teselli etmeye çalıştım.
Rusça, Ukraynaca
Yaşlı bir kadın, burada emekli olsanız bile kamu kurumlarında ölene kadar çalışabiliyorsunuz. Hiçbir kısıtlama yok. Düne kadar burada hakim dil Rusçaydı. Fakat son günlerde internet paylaşımlarında olsun sokakta olsun artık insanlar Rusça konuşmaktan kaçınıyorlar.
Çarşıda pazarda daha çok Ukraynaca konuşmaya başladılar. Ruslar ile Ukraynalılar arasındaki ilk yarılma sanıyorum dilde olacak. Bu arada bu durumu ben de önceden gördüğüm için bir neredeyse iki hafta öncesinde Ukraynaca öğrenmeye başladım.
Özel olarak bana yardımcı olanlar dışında bir internet programından yardım alıyorum. O programı çalışırken yüzde 80'nin altında bir geçer not almıyorum.
Daha önce de Ukraynaca ile Rusçanın çok yakın olduğunu biliyordum. Bu durum beni hiç şaşırtmıyor. Bazı sözcükler, fiiller farklı. Ukraynaca Rusçaya göre öğrenilmesi daha kolay bir dil. Okunuşları ve yazılışları aynı.
Milliyetçilik rüzgarı burada da güçlü bir şekilde esmeye başladı. Bu bölgede Rus kültürü çok güçlü diye biliyorum bakalım bu iş nereye kadar gidecek.
Bu arada öncesinden de zaten sinemalarda Rusça dilinde film yasaktı. (İD/APK)
