Hollanda'nın başkenti Amsterdam'da düzenlenen uluslararası belgesel festivali bu sene 16-27 Kasım tarihleri arasında gerçekleşecek.
Avrupa ve dünyanın en kapsamlı belgesel sinema etkinliklerinden 29. IDFA'ya Türkiye'den de katılımlar var.
Mustafa Ünlü'nün Ah adlı belgeseli geçen sene 10 Ekim tarihinde Ankara'da, Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki en yüksek sayıda ölüme sebep olan patlamaya odaklanıyor.
Yönetmenliğini Aslı Özaslan'nın üstlendiği Dil Leyla adlı Almanya yapımı, Cizre'nin görevden alınan BDP'li belediye başkanı Leyla İmret hakkında.
Zeki Müren'le irtibata (!) geçmek isteyenler için açılmış Alo Zeki Müren Hattını konu edinen, Beyza Boyacıoğlu ve Jeff Soyk'un yönetimindeki Zeki Müren Hotline, IDFA seyircisine farklı bir tecrübe yaşatacak.
Belgesel şöleni
Festivalde seyirciyle beş kez buluşacak olan Ah belgeselinin 21 Kasım akşamı yapılacak gösteriminden sonra, gazeteci ve antropolog Özgür Canel'le filmin yönetmeni Ünlü, 10 Ekim 2015'te meydana gelen saldırının dinamiklerini, polisin rolünü ve Türkiye'deki siyasi gelişmeleri tartışacak.
Kürt direnişinin merkezlerinden Cizre'nin belediye başkanıyken görevden alınıp, yerine kayyum atanan, hatta gözaltına alınan Leyla İmret, Dil Leyla belgeselinin konusunu oluşturuyor. 26 yaşında Türkiye'nin en genç belediye başkanı olmayı başaran İmret'in çocukluğunda terketmek zorunda kaldığı memleketine dönüş hikayesi Dil Leyla, Almanyalı sinemacı Aslı Özaslan'ın IDFA'ya yönetmen olarak katıldığı ve öğrenci belgeselleri klasmanında yarışacağı ikinci eseri.
Türkiye'nin müzik tarihinde ayrı bir yeri olan ve "Sanat Güneşi" sıfatını yıllar boyunca taşıyarak memleketin kültürüne damgasını vuran Zeki Müren, ölümünden 20 sene sonra tekrar anılıyor. Beyza Boyacıoğlu ve Jeff Soyk, IDFA boyunca her gün Alo Zeki Müren Hattı tecrübesini, Brakke Grond Witte Zaal, Tuinzaal & Foyer'de seyirciyle paylaşacak ve Türkiye'nin yurt dışındaki imajını tazeleyecek.
Coğrafyamızda çapraşık duygularla anılan "Kadın Arabistanlı Lawrence" lakaplı Gertrude Bell'i Bağdat'tan Mektuplar (Letters from Baghdad) adlı belgeselde Tilda Swinton seslendiriyor. Ortadoğu'nun günümüzdeki şekillenmesinde büyük rolü olan, arkeolog, kâşif, casus ve siyasî kimliğiyle tanınan Bell'in icraatı, Sabine Krayenbühl ve Zeva Oelbaum'un belgeselinde tekrar masaya yatırılacak.
Kaynayan Ortadoğu
Gezegen şiddet sarmalına teslim edilirken, düşman saflarında yer alanlar Batı dünyasının belgesel endüstrisine malzeme olmayı sürdürüyor. Küresel bir televizyon şovuna dönüşen dinamikte, kötüler bir kez daha lanetleniyor, iyilerle kurulan empati sayesinde sinema salonlarında adeta katarsis yaşanıyor.
Heyecan dolu belgeseller dünyanın nabzını imkânları elverdiğince tutmaya çalışırken, bilinçlenen seyircinin harekete geçmesi umuluyor.
IŞİD, Firarilerin İtirafları (ISIS, Deserters Speak Out), Suriye'den Türkiye'ye kaçan IŞİD fertlerine odaklanıyor. Yönetmen Thomas Dandois ve François-Xavier Tregan çoğu Türkiye'de yapılan çekimlerde filmin konusunu oluşturan kişilerin kimliğini gizli tutmaya özen göstermiş.
Sansasyonel filozof Bernard-Henri Lévy Peşmerge (Peshmerga) adlı belgeselinde kadın ve erkek olmak üzere, Kürt özgürlük direnişçilerinin IŞİD'e karşı başarılarına dikkat çekiyor. Film bu seneki Cannes Film Festivaline son anda dahil edilmiş ve özel bir gösterimle festival seyircisine ulaştırılmıştı. Bernard-Henri,2015 yılında Irak Kürdistanı'nda geçirdiği altı ay boyunca meseleye felsefi yorumlar getirmeye çalışıyor, filmi aracılığıyla da cesur Peşmergeler'in ideallerine methiyeler düzüyor.
Radyo Kobane (Radio Kobanî) Kürt muhabir Dilovan'ın, IŞİD'den kurtarıldıktan sonra Kobane'de giriştiği radyo macerasına odaklanıyor; arkadaşı Biter'le IŞİD'in bölgede estirdiği terörden sonra hem ailesinin, hem dinleyicilerinin yaralarını sarma çalışmalarına tanık oluyoruz.
Kürt hemşire Shilan Irak Kürdistanı'nda, 20 binden fazla Yezidi'nin etrafı çamurla kaplı çadırlarda yaşadığı bir mülteci kampının çalışanı: Yaşadığı travmalardan dolayı çadırın dışına bile çıkamayan genç bir kadına verdiği destek özellikle görülmeye değer. Zahavi Sanjavi'nin yönettiği Dönüş (The Return) adlı belgesel IŞİD'in bölgede estirdiği terörü bir kez daha teşhir ediyor.
Yıllar boyunca uyum içinde yaşadıkları komşuları tarafından IŞİD'e teslim edilmiş 15, 17 ve 18 yaşlarındaki üç Yezidi kız çocuğu Reber Dosky'nin yönettiği Yezidi Kızlar (Yezidi Girls) belgeselinin konusu. Ailelerinden koparılma, işkenceye maruz bırakılma, dinlerini inkâr etmeye zorlanma ve tecavüze uğrama süreçlerini ellerinden geldiğince paylaşmaya çalışıyorlar.
Üç bin civarında Yezidi kız çocuğu ve kadının IŞİD tarafından köleleştirildiği Şengal bölgesinde, dinsel bir azınlığa yönelik soykırım teşebbüsünün trajik sonuçlarını izliyoruz. Yönetmen Angelos Rallis'in Şengal, Neredesin? (Shingal, Where Are You?) adlı belgeseli, Türkiye sınırında terkedilmiş bir kömür ocağına sığınan Yezidiler aracılığıyla insanlığın gaddarlığını bir kez daha teşhir ediyor. Bir aileyi, tehlikeyle tekrar karşı karşıya gelme anlamına gelse de, kız çocuklarını IŞİD'in elinden kurtarmaya yönelik inanılmaz bir girişim gerçekleştirirken takip edeceğiz.
IDFA herkese hayırlı olsun. (MT/EKN)
