Çiçeklerin Kültürü
İstanbul başta olmak üzere Türkiye'nin dört bir yanında hâlâ zaman zaman şiddetli yağmurlara tanık olsak da, içinde bulunduğumuz ay itibariyle yaza girdik. İlköğretim öğrencilerinin karne almasından tutun da televizyon kanallarında artık sıkça karşımıza çıkan yaz programlarına kadar birçok 'mevsimsel değişim' bunun en önemli belirtisi. İlkbahar ve yazın en güzel yanlarından biri, hiç kuşkusuz, doğayla daha iç içe olma ve baş başa kalma fırsatımızın artmış olması. Bu, esasen, hayvan ve bitkilerle, ve bilhassa da çiçeklerle, daha fazla haşır neşir olmak anlamına geliyor. İşte bu hafta tanıtacağımız ilk eser, tam da içinde bulunduğumuz mevsimde ilgiyle okunabilecek, cıvıl cıvıl bir kitap: "Çiçeklerin Kültürü". 630 sayfalık bu hacimli eser, bütün yaz boyunca okumaktan zevk alabileceğiniz bir konuyu, dikkat çekici ve zengin bir içerikle ele alıyor.
Tarihçi ve antropolog Jack Goody'nin kaleme aldığı ve 'Doğu ve Batı Toplumlarında Çiçek Kullanımı ve Çiçek Sembolizmi' altbaşlığını taşıyan kitap, konuyu çeşitli yönleriyle inceliyor. Konunun çok yönlülüğünü açıkça ortaya koyan ve kitabın ana başlıklarını oluşturan ondört bölümden bazıları şöyle:
- Afrika'da Hiç Çiçek Yok mu?
- Başlangıç: Bahçeler ve Cennet, Çelenkler ve Kurban
- Avrupa'da Çiçek Kültürünün Gerilemesi
- Ortaçağ Batı Avrupası'nda Gülün Geri Dönüşü
- Rönesans'ta İkonlar ve İkonoklazm
- Fransa'da Çiçeklerin Gizli Dili: Uzmanlık Bilgisi mi, Kurgusal Etnografi mi?
- Avrupa'da Çiçeklerin Popüler Kültürü
- Hindistan'ın Çelenkleri: Kadifeçiçeği ve Yasemin
- Çin'de "Dört Beyefendi Çiçek"
Bu bağlamda, "çiçek nedir?" sorusunun cevabından başlayarak tarih boyunca çeşitli toplumların geliştirdiği farklı çiçek kültürlerine ilişkin analizlere uzanan eser, ilgi çekici birçok altbölüm de içeriyor. 'Mezopotamya'daki Bahçeler', 'Kitabı Mukaddes Çiçekleri', 'Taç ve Çelenk Kullanımı', 'Edebiyatta Çiçekler', 'Sanatta Çiçekler', 'Ev İçindeki Çiçekler', 'Çiçek Satıcıları', 'Çiçekçi Kızın Rolü ve Çiçekçi Kız Miti', 'Köy Çiçekleri', 'Sosyalizmde Güller', 'Yeni Yıl Çiçekleri', bu altbölümlerden sadece bazılarının başlığı. Böylece kitap, dünyanın hemen her yerinde karşımıza çıkan çiçek sembolizmi ve çiçek kültürü hakkında yazılmış en nitelikli eserlerden biri olma iddiasıyla okuyucunun beğenisine sunuluyor. Elbette kitabın, tam da bu nedenle, konuyla ilgili cılız Türkçe literatüre çok önemli bir katkıda bulunduğunu kabul etmek gerek.
Çok sayıda resim ve fotoğraflarla süslenen kitabın, zengin bir kaynakça ve bir dizin bölümü içerdiğini de hatırlatalım.
Özetle, çiçeklerle ve çiçeklerin kültürüyle ilgili hemen her konuyu en ince ayrıntısına kadar okuyucuyla buluşturan "Çiçeklerin Kültürü", buram buram çiçek kokusuyla, her mevsim başucunuzda bulunduracağınız ve tekrar tekrar okumak isteyeceğiniz bir eser:
Çiçeklerin Kültürü - Doğu ve Batı Toplumlarında Çiçek Kullanımı ve Çiçek Sembolizmi, Jack Goody, Ayrıntı Yay., 2010, 630 sf.
Hindistan Günlüğü
Bu hafta tanıtacağımız ikinci eser de yine bu günlerde keyifle okuyabileceğiniz bir kitap: "Hindistan Günlüğü". Aylin Sayın'ın kaleme aldığı Hindistan günlüğünü okuyucuyla buluşturan kitap, 'Hâlâ Uzak, Hâlâ Umutlu' altbaşlığını taşıyor.
'Duygu ve sinema' hakkındaki doktora tezi için araştırma bursuyla bir yıllığına Hindistan'a giden Sayın'ın gözlem ve değerlendirmelerinden oluşan kitabın öyküsünü ve içeriğini yazarın kaleminden dinleyelim:
"Hindistan hükümetinden aldığım araştırma bursuyla sinema okumaya; önce Andhra Pradesh bölgesinin başkenti Haydarabad'a sonra da başkent Yeni Delhi'ye gittim. Yaklaşık bir yıllık Hindistan günlerimde düzenli notlar aldım. Hatta ilk notları henüz Katar havaalanında Haydarabad uçağı için aktarma beklerken yazmaya koyuldum. (...) Orada bulunduğum sürece aldığım notları Türkiye'ye geri dönüşümde toparladım. Ayrıca orada aldığım Hindistan sinema tarihi dersinin, izlediğim filmlerin ve dinlediklerimin bende bıraktıklarıyla notlara Hindistan sineması bölümü ekledim."
Böylece okuyucu, kitap boyunca, Hindistan'da kadın olmanın zorluklarından gündelik üniversite yaşantısına, Hindistan'ın 'acımasız rejimi' kast sisteminin kalıntılarından Hindistan mutfağına kadar pek çok farklı konuda akıcı ve eğlenceli bir sohbete ortak oluyor. Yazarın da dikkat çektiği gibi, kitapta Hindistan sineması hakkında yapılan analiz ve değerlendirmeler, özellikle iletişim fakültesi öğrencileri başta olmak üzere, konuyla ilgilenen herkes için çok faydalı olabilir.
Ön kapağının iç kısmında yer alan bir Hindistan haritasıyla açılan kitabın, arka kapağının iç kısmında yer alan bir yol haritasıyla son bulması, dikkatli okuyucunun gözünden kaçmayacaktır. Kitabın içeriğinin ilgi çekiciliğiyle desteklenen bu haritaların, meraklı okuyucuların gönlüne Hindistan'a doğru macera dolu bir yolculuğa çıkma hevesi salmakta gecikmeyeceği söylenebilir. Nihayet, kitapta yer alan birçok resim ve fotoğrafın da bu tür bir arzuyu kamçılayacağını hatırlatalım.
Özetle, "Hindistan Günlüğü", çok renkli bir ülkeyi dikkatli bir gözlemcinin kaleminden okumak isteyenler için güzel bir fırsat sunuyor:
Hindistan Günlüğü - Hâlâ Uzak Hâlâ Umutlu, Aylin Sayın, Kalkedon Yay., 2010, 156 sf. (ECG/BB)
