Brezilya'da bir doğal parka atfen Tumucumaque kod adı verilen Firefox 4'ün 12'nci beta sürümü yayınlandı. Doğrusu istikrarlı sürümün çıkışı bir hayli gecikti. Ancak Firefox, kullanışlı arayüzü ve HTML 5 ve CSS 3 desteğinden yeni eklenti yöneticisine bu gecikmeyi affettirecek bir dizi düzenlemeyle geliyor.
Arayüze çeki düzen
Firefox'un 4'üncü sürümünde Chrome'u çağrıştıran çok fazla özellik var. Bunlardan en önemlisi, sekmelerin yer değiştirmiş olması. Daha önce adres çubuğunun altında sıralanan sekmeler, Chrome'da olduğu gibi çubuğun üstüne çekildi.
Bir de yer değistirmekle kalmayıp tamamen kaybolan kısımlar var: Adres çubuğu altındaki yer imleri çubuğu ile ekranın en altındaki durum çubuğu, „kaybolan" bu unsurlardan. Yer imleri çubuğunu menü çubuğuna sağ tıklayarak geri getirebiliyorsunuz. Ancak durum çubuğu, işlevleri adres çubuğuna yüklenerek tarih oldu. Çubukların iptali, tarayıcıyı neredeyse ekranın tamamına yayıyor. Daha önce adres çubuğunun solunda sıralanan "yenile" ve "durdur" düğmeleri ise teke düşürülerek adres çubuğunun sonuna çekilmiş.
Sekmelere yeni özellikler
Sabit sekme özelliği, Firefox'un Chrome'dan esinlendiği bir başka özellik. Bunun için sekmenin üstüne sağ tıklayarak "Pin As App Tab" seçeneğini işaretlemeniz yeterli. Çok sayıda sekmeyle çalışıp kargaşa yaşayanlar için iki önemli özellik: Kazara kapattığınız bir sekmeyi ise açık sekmelerden herhangi birine sağ tıklayıp "Undo Close Tab" seçeneğini işaretleyerek tekrar yükleyebiliyorsunuz. Tarayıcınız, zaten açık olan bir siteyi adres çubuğunda yazmaya başladığınızda da harekete geçiyor ve size açık sekmeye geçme seçeneğini sunuyor. Tabi öneriye aldırmayıp aynı adresten birden fazla açmak size kalmış...
Eklentide yeniden başlatma şartına son
Firefox'u sevdiren yanlarından birisi de her ihtiyaca uygun geliştirilen eklentiler olsa gerek. Eklenti kuruluşunda her seferinde Firefox'un yeniden başlatılma gereği kullanıcıların sinirini bozuyordu. 4'üncü sürümle birlikte yeniden başlatma zorunluluğu kaldırıldı. Yeni teknoloji bazı uyum sorunlarını da beraberinde getirdi. Geliştiriciler, halen Firefox'un resmi dağıtımına başlanacağı tarihe kadar bu uyum sorunlarını en aza indirgemek için hummalı bir çalışma yürütüyorlar.
Geleceğe doğru atılmış bir adım: 64 bit desteği
Gerek donanım gerekse yazılımda eğilim, daha fazla performansın önünü açan 64 bit desteği doğrultusunda. 64 bit mimariye sahip işlemciler ve 64 bit desteği veren yazılımların sayısı her geçen gün artıyor. Firefox da bu sürümle birlikte 64 bitlik programlar sınıfına katılmış oldu. 64 bit, kullanıcıya belki ilk etapta daha hızlı bir tarayıcı olarak yansımayacak. Tam tersine, bazı eklentilerde uyumsuzluk sorunu bile çıkabilir. Yine de bu özelliği geleceğe doğru atılmış bir adım olarak değerlendirmek gerekiyor.
Otomatik güncelleme
Anti-virüs yazılımının yanı siıa tarayıcınızın güncelliği de güvenliğiniz açısından büyük önem taşıyor. Firefox geliştiricileri bu sürümde birçok kullanıcının güncelleme uyarılarını ihmal ediyor olmasını göz önünde tutarak otomatik güncelleme özelliğini getirmiş. Firefox artık güncellemeleri kullanıcıya sormayacak. Güncelleme varsa bunu kendisi yapacak. Güncellemenin otomatik yapılmasına itirazı olanlara ise Ayarlar'dan eski düzene dönme imkânı sunuluyor.
Multitouch
4'üncü sürümüyle birlikte Firefox'a Multitouch destegi geliyor. Akıllı telefonlar ve tablet bilgisayarlardan aşina oldugumuz dokunarak yönetme özelliğini, tarayıcının yüklü olduğu dokunmatik bir cihaz ve Windows 7 işletim sistemine sahip olduğu sürece Firefox'ta da kullanabileceğiz.
Yer imlerine otomatik eşitleme
Kullandığımız cihaz sayısı arttıkça senkronizasyon ihtiyacı da artıyor. Firefox 4 ile yer imlerinizi, parolalarınızı, tercihlerinizi, geçmişlerinizi ve sekmelerinizi farklı cihazlarda yüklü tarayınız arasında eşitleyebiliyorsunuz. Firefox bunun için bulut teknolojisinden yararlanıyor. Firefox'u kendi hesabınızla açtığınızda, Sync-Server adı verilen bir sunucu üzerinden bilgileriniz de kaydedilip diğer cihazlarda paylaşıma açık hale getiriliyor. Senkronizasyona eklentiler, otomatik form verileri ve temaların da eklenmesi, kullanıcı açısından büyük rahatlık olacak.
Eklentilere yeni yönetim ara birimi
Firefox 4 ile birlikte eklentileri yönetebileceginiz araç da yenileniyor. Yeni birimle yalnızca eklentileri değil uzantı ve temaları da tek bir merkezden yönetebiliyorsunuz. Yönetim ara birimi daha önceki sürümlerde olduğu gibi yeni bir pencerede değil, o an bulunduğunuz sekmede, bir web sayfası gibi açılıyor. Yeni eklentilere de yine bu sayfada yer alan arama formunu kullanarak ulaşıyorsunuz.
Güvenlik açığı kapatıldı
Firefox 4, web sayfalarını biçimlendirmekte yararlanılan CSS kodlarındaki bir açığı kapatıyor. Açık, kullanıcınin oturum bilgileri, oturum çerezleri ve oturum geçmişi gibi birçok kişisel bilgisinin başkalarının eline geçmesine neden oluyordu.
Videoya yeni standart
Firefox, 4'ncü sürümüyle birlikte Google öncülüğünde yaygınlaşmaya başlayan WebM standardına destek veriyor. Açık kaynak kodlu WebM, yüksek çözünürlüklü videoları Flash oynatıcı olmadan da izleyebilmenizi sağlıyor. Youtube videoları geçen seneden beri bu formatta da izlenebiliyor. Aralarında VideoLAN Client (VLC), Miro ve Moovid'in de bulundugu birçok player de WebM formatına destek verdiğini duyurmuştu. (NH/EÜ)
