Bilim ve Teknik Dergisi'nin Evrim Kuramı'nın kurucusu Charles Darwin üzerine hazırlanan ve kapağa taşınan dosyayı geri çekmesiyle başlayan tartışma sırasında TÜBİTAK yönetimine gelen bütün diğer tepkilere rağmen akademinin tepkisizliğine dikkat çekmiştim.
Cumhuriyet Bilim ve Teknik'in 27 Mart'taki baş yazısında Orhan Bursalı da bu durumu tarihe not düşme gereği duymuş:
"Ülkemizdeki tepkiler az buz değil. Ancak, bildiğim kadarıyla, hiç bir üniversite yönetiminin, rektörlüğün veya senatonun, bir açıklama yapmamasını, burada tarih için bir kayda geçirmekte yarar var. Gelecekte birileri, bu tarihi olayı öğrenmeye kalkıştığında, üniversite yönetimleri için ne düşünmesi gerektiği konusunda en azından bizim dergimizden bir fikir edinme şansını bulacaktır."
DTCF Sosyoloji Bölümü'nden Mustafa Kemal Coşkun da, Radikal İki'deki 15 Mart tarihli yazısında "Üniversitenin Sessizliği" alt başlığında durumu şöyle tespit ediyor:
"Meselenin önemli bir başka yanı, üniversitelerden ve bilim insanlarının çoğundan bu konuda bir tepki gelmemesidir. Olmadık zamanlarda ve olmadık konularda Senato kararları çıkartan üniversite yönetimleri bu konuda hâlâ sessiz."
Akademinin, özellikle evrim kuramının disiplinlerinin temeli oluşturduğu biyoloji bölümlerinin, bu konudaki suskunluğu tarihe not düşmenin ötesinde derinlemesine incelenmeli. Türkiye'de evrim karşıtlığı anlamak istiyorsak üniversitelere ve biyoloji bölümlerine çok daha yakından bakmamız gerekiyor. Bianet olarak üniversitelerin biyoloji bölümlerine, Darwin Yılı ve evrim kuramı çevresinde dönen tartışmalar hakkında düşüncelerini sorarak ilk adımı atalım dedik.
Bu kapsamda 13 ilden (Adana, Ankara, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, İzmir, Konya, Kütahya, Mersin, Muğla, Sivas, Trabzon) toplam 20 üniversitenin (Anadolu Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Bilkent Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi, Cumhuriyet Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Dicle Üniversitesi, Dumlupınar Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Üniversitesi, İTÜ, KATÜ, Marmara Üniversitesi, Mersin Üniversitesi, Muğla Üniversitesi, ODTÜ, Selçuk Üniversitesi) biyoloji ya da moleküler biyoloji ve genetik bölüm başkanlarının konuyla ilgili görüşlerini almaya çalıştık.
Sonuçta, aramaları yaptığımız üç gün içinde "meşgul olduğu", tekrar aradığımızda ulaşamadığımız, izinli olan, "konunun uzmanı olmadığı için yanıt vermeyeceğini" söyleyen, "bu konuda görüş bildirmek istemeyen" ya da "üniversiteden izin almadan demeç veremeyeceğini" belirten biyoloji bölüm başkanı profesörler haricindeki öğretim üyelerinin görüşlerini sizlere sunuyoruz.
Görüşlerini alabildiğimiz öğretim üyesi sayısı, aradığımız üniversite sayısının kabaca yarısıdır. Aradığımız üniversitelerde biyoloji bölüm başkanlarıyla konuşmaya çalıştık; ancak, görüş bildirmek istemediği, kendisine ulaşamadığımız ya da bölümden konunun uzmanı başka meslektaşlara yönlendirildiğimiz durumlarda bu uzman meslektaşların görüşlerini almaya çalıştık. Sonuçta bazı bölümlerde iki hatta üç kişiyle görüşürken, bazı bölümlerdeyse kimseye ulaşmayı başaramadık.
Görüşme yaptığımız öğretim üyelerine temelde dört soru sorduk:
- Darwin yılı kapsamında bölüm ya da üniversitenizde yapılan/planlan etkinlik var mıdır?
- İlk ve orta öğretim müfredatında evrim kuramıyla yaratılış görüşünün birlikte okutulması,
- TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi'nin Darwin sansürü,
- Adnan Oktar ve Yaratılış Atlası hakkındaki görüşleriniz nelerdir?
Bu sorulara konuştuğumuz öğretim üyelerinin verdiği cevaplerı hafta boyunca paylaşacağız.(MG/EÜ)
* Yarın: Öğretim üyeleri Bilim Teknik'teki Darwin sansürünü yorumluyor.
