Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), dünyada anne ölüm oranlarının Binyıl Kalkınma Hedeflerini (MDF) yakalamak için gerekli oranda düşmediğini açıkladı.
MGD'nin 5. hedefi 2015'e kadar hamilelik ve doğumda anne ölüm sayısını 1990'a göre dörtte üç oranında azaltmayı öngörüyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), UNICEF, BM Nüfus Fonu (UNFPA) ve Dünya Bankası'nın (DB) önceki gün açıkladığı veriler bunun için gerekli yıllık yüzde 5.5'luk düşüşün çok gerisinde kalındığını; oranın yılda sadece yüzde 1 azaldığını gösterdi.
Eylül 2000'de BM üyesi 189 ülke “küresel düzeyde insan onuru, eşitlik ve esenlik ilkelerinin güçlendirilmesi için topluca taşıdıkları sorumluluğu” kabul ederek Binyıl Bildirgesini imzaladı ve bu ilklerin hayata geçirilmesi için sekiz MGD belirlendi.
Zenginler yaşıyor, yoksullar ölüyor
Buna göre 2005'te 536 bin kadın annelikle bağlantılı sebeplerden ölürken, 1990'da bu sayı 576 bindi. Bu ölümlerin neredeyse tamamı kalkınmakta olan ülkelerde yaşanıyor.
UNICEF, anne ölüm oranının zengin ve yoksul ülkeler arasındaki eşitsizliğin en açık göstergelerinden biri olduğunu vurguladı. Kalkınmakta olan bölgelerde yüz binde 450 olan oran kalkınmış ülkelerde sadece yüz binde 51.
Dahası, yakalanan düşüş de kalkınmış ülkeler de elde edildi. En fazla anne ölümünün yaşandığı ülkelerde son 15 yılda neredeyse hiç ilerleme kaydedilemedi.
Anne ölümlerinin yarıdan biraz fazlası (270 bin) Sahra-altı Afrika'da gerçekleşiyor. Hindistan, Nijerya, Kongo ve Afganistan en fazla ölümün yaşandığı ülkeler.
İrlanda'da bu oran yüz binde 1. Bosna-Hersek, Danimarka, Yunanistan ve İsveç'te de sadece yüz binde 3.
Türkiye ortada
Dört kurumun topladığı verilerden bir tahmin çıkaran rapora göre Türkiye'de her yüz bin doğumda 44 kadın ölüyor. Bir diğer veriye göre, 880 kadından birinin hayatı boyunca anneliğe bağlı bir sebeple ölme olasılığı var.
Ayrıca Sağlık Bakanlığı ve çeşitli üniversitelerin öğretim üyelerince ortaklaşa yürütülen çalışmayla hazırlanan ve geçen ay açıklanan "Ulusal Anne Ölümleri" raporuna göre,Türkiye'de kırsal kesimlerde gebeliğe bağlı ölüm oranı kentsel yerleşim yerlerinin neredeyse iki katı. En fazla ölüm Doğu'da.
2005 verilerine dayanan ve 29 ilde gerçekleştirilen çalışmaya göre, Kuzeydoğu Anadolu'da yüz bin canlı doğumda 93 ölüm gerçekleşirken, Batı Anadolu'da bu sayı yüz binde 12,4.
DB verilerine göre, düşük gelir grubundan bir kadının anneliğe bağlı sebeplerle ölme olasılığı yüz binde 650'yken yüksek gelir grubunda bu oran yüz binde 9.
Kaliteli sağlık hizmeti ve erişim
UNICEF, 2015 hedefinin yakalanabilmesi için kadına yönelik sağlık hizmetlerinin iyileştirilmesi ve sağlık hizmetlerine erişimin artırılması gerektiğini vurguladı.
Özellikle üreme sağlığıyla ilgili hizmetlere özen gösterilmesi gerekli. Bunun içinde aile planlaması, istenmeyen hamileliklerin önlenmesi, hamilelik ve doğum sırasında kaliteli sağlık hizmeti var.
Örgüt, kadınların eğitime erişiminin artırılması, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasının da bu açıdan önemli olduğunu belirtti.(EÜ)
