2008 Dünya İnsan Haklarının Durumu raporunu açıklayan Uluslararası Af Örgütü (UAÖ), eşitsizlikler, adaletsizlik ve cezasızlık sürerken buna karşı hak mücadelelerinin de yükseldiğini belirtti.
Dün, tüm dünyayla aynı anda yaptıkları basın açıklamasıyla raporu açıklayan UAÖ Türkiye Şube Başkanı, avukat Özlem Altıparmak ve şube direktörü Ville S. Forsman, İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'nin (İHEB) 60. yılında hükümetlerin verdikleri sözü tutamadıkları için özür dilemesi gerektiğini belirtti.
İnsan haklarının evrensel ve bölünemez olduğunu, aralarında hiyerarşi bulunmadığını belirten Altıparmak, özellikle 11 Eylül sonrasında iki küresel güç, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği'nin (AB) bu durumu ihlal ettiğini belirtti.
"İHEB tüm devletlerin kabulüyle oluşturulmuştu. Bugünse insan hakları sözleşmelerine çekinceler konulduğunu görüyoruz. Beyannamenin 60. yılında hükümetler insan hakları konusundaki kararlılıklarını tazelemeli."
Altıparmak, geçtiğimiz yıl sivillerin çatışmalarda meşru hedef olmaya devam ettiğini, kadına yönelik şiddetin sürdüğünü, göçmen ve mültecilerin korumasız kaldığını ve işkencenin bilgi toplamada kabul edilebilir bir yöntem haline gelmeye başladığını vurguladı.
Talepler
Rapor, ABD'den Guantanamo askeri üssünü kapatmasını, su işkencesini (water boarding) yasa dışı ilan etmesini, dünyanın farklı yerlerindeki otoriter liderlere verdiği desteği sonlandırmasını ve uluslararası insan hakları çalışmalarında uyguladığı izolasyonu kaldırılmasını istiyor.
AB'nin özellikle mülteci ve göçmenlerin hakları konusunda adım atması bekleniyor. Altıparmak "AB'ye girerken standartlar yüksek ama girdikten sonra ülkelerin hak ihlalleri yaptırımsız kalıyor" dedi.
Çin'in son dönemde bir gelişme gösterdiğini belirten Altıparmak, özellikle bu yaz Pekin'de yapılacak olimpiyat oyunlarının ifade özgürlüğü, hak savunucularına yönelik baskılar ve idam cezasının kaldırılması için bir fırsat sunduğunu belirtti.
Rapor, Rusya'nın da siyasi muhalefete yönelik baskılara son vermesini ve özellikle Çeçenistan'da yaşanan hak ihlalleri ve cezasızlık durumunun engellenmesini istiyor.
Rapora göre en az 81 ülkede insanlar işken ve kötü muameleye maruz kalıyor. En az 54 ülkede adil yargılanma hakkı, ve en az 77 ülkede de düşünce ve ifade özgürlüğü hakkı ihlal ediliyor.
Af Örgütü
150 ülkeyi kapsayan ve Ocak-Aralık 2007 dönemini kapsayan rapor, örgütün her ülke için endişe duyduğu hak ihlalleri başlıklarını sıralıyor ve örnek vakaları aktarıyor.
UAÖ'nün tüm dünyada 2,2 milyondan fazla üyesi bulunuyor. (EÜ/GG)
