"İdarenin eylem ve işlemlerinden dolayı kişisel hakları doğrudan etkilenen herkesin dava açabileceğini" belirten Atalay, "Mesela, işine gidemeyen ya da hastasını hastaneye yetiştiremeyen herkes davacı olabilir" dedi.
Bir dilekçe yazıp, dava harcını yatırarak dava açılabileceğini söyleyen Atalay, NATO'ya Karşı Avukatlar'ın da isteyenlere bu konuda hukuki destek vereceğini söyledi.
NATO Zirvesi sırasında seyahat özgürlüğünü kısıtlama, kimlik kontrolü yapma gibi uygulamaların meşru olmadığını belirten Atalay, İstanbul Valiliği'ne karşı "yürütmenin durdurulması" istemiyle dava açtıklarını söyledi.
Atalay, bugün (Perşembe) saat 18.30'da Beşiktaş İskelesi'nde buluşarak, bireylerin sahip oldukları hakları anlatan broşürler dağıtacaklarını söyledi.
Yürüyüş de, seyahat de anayasal hak
Avukat Can Atalay, zirve sırasında unutulmaması gereken bazı hakları şöyle sıraladı:
* Seyahat özgürlüğü anayasal bir haktır. Seyahat özgürlüğü kapsamında herkes şehir içinde ve şehirler arasında serbestçe dolaşabilir; ülke sınırlarından giriş çıkış yapabilir.
* Hakim kararı ve gecikilmesinde sakınca bulunan hallerde savcı veya kolluk amirinin yazılı izni olmadan hiç kimsenin üstü, özel eşyaları, aracı aranamaz. Arama sırasında bu yazılı izin size gösterilmek zorundadır.
* Sivil kişiler tarafından durdurulduğunuzda öncelikle bu kişinin polis kimliğini göstermesi zorunludur. Kimlik gösterilmeden, tanımadığınız bu kişilerce verilen talimatlara uyma zorunluluğunuz yoktur.
* Önceden izin alınmaksızın silahsız, saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme ve gösterilere katılma hakkı anayasa gereği tanınmış olup, yabancıların gösteri yürüyüşlerine katılma hakkı da bu hukuki koruma kapsamındadır.
Gözaltı durumlarında
Bir kişi gözaltına alındığında, İstanbul Barosu CMUK Uygulama Servisi'nden ücretsiz avukat talep edebiliyor.
Avukat yollanabilmesi için bir dilekçenin yazılarak CMUK Servisi'nin 0212 252 95 18 numaralı faksına yollanması gerekiyor.
Gözaltı ile ilgili haklar şöyle:
* Gözaltına alınan kişinin öncelikle doktor kontrolünden geçirilmesi gerekmektedir. Yer değiştirilmesi, ek gözaltı süresi alınması, adliyeye çıkartılma gibi her durumda yeniden sağlık kontrolü yapılması zorunludur. Muayene sırasında odada sağlık personeli dışında kimse bulunamaz.
* Kelepçe, ancak kaçmaya çalışma, direnme gibi durumlarda kullanılabilir. Açık ve geçerli bir sebep olmadıkça kimseye kelepçe takılamaz.
* Yakalanan kişinin bir yakınına veya ilgili konsolosluğa gözaltında olduğunu haber verme hakkı var. Bu talep polis tarafından yerine getirilmek zorunda.
* Yakalanan kişiye, hangi suçla ilgili yakalandığı bildirilmek zorundadır. Yöneltilen iddia ile ilgili olarak susma hakkı her zaman kullanılabilir.
* Herkesin avukat isteme hakkı var. Avukat talep edilmesi durumunda, İstanbul Barosu tarafından ücretsiz olarak avukat atanacaktır. Gözaltına alınan kişinin avukat gelmeden önce ifade vermeme, yapılacak keşif, yer gösterme gibi işlemleri kabul etmeme ve tutanakları imzalamama hakkı var.
* Gözaltına alınan kişinin avukatı ile kimsenin duyamayacağı şekilde görüşme hakkı var. Bunun için karakol içerisinde özel görüşme odası tahsisi zorunludur.
* 18 yaşından küçükler gözaltına alındıklarında karakolda ifadeleri alınamaz. Küçüğün sadece kimlik tespiti yapılarak en kısa sürede savcılığa çıkartılması zorunludur.
* Gözaltına alınan kimsenin beslenme, nakil, sağlığının korunması ve tedavisi devlet tarafından karşılanmak zorunda.
* Gözaltına alınan kişinin en geç 24 saat içinde mahkeme önüne çıkartılması zorunludur. Gözaltı süresi savcılık kararı ile en fazla 48 saate, hakim kararı ile de 72 saate kadar uzatılabilir.
* Yakalama sebebine karşı yazılı olarak itirazda bulunulması durumunda, bu dilekçe polis tarafından derhal hakime ulaştırılmak zorundadır.
* Gözaltına alınan kişi, savcılığa çıkartıldığında da avukat talep etme ve hakkındaki iddialarla ilgili susma hakkına sahiptir.
Hukuki yardıma ihtiyacı olanlar, NATO Karşıtı Avukatlar'a da, 0212 245 63 41 ya da 0532 233 72 25 ve 0532 768 45 46 numaralı telefonlardan ulaşabilir. (EÜ/BB)
