31 Mart 2019 Belediye Seçimleri sonuçları büyük oranda açıklandı. Ancak saat 23.21'de Anadolu Ajansı'nın veri akışı durdu. Bu saatlerde Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Ankara, Adana, Antalya, Mersin'i kaybetmişti.
İstanbul'da Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) arayı hızla kapatmakta iken veri akışı durdu. Kayyum atanan büyük şehirlerden Diyarbakır, Mardin ve Van'ı Halkların Demokratik Partisi (HDP) geri aldı.
Sonuçlar genel bir eğilim ortaya koydu. Araştırmacı yazar Dr. Sezgin Tüzün bunu "AKP ve MHP kaybetme sürecine girdi" sözleriyle özetliyor.
"2014 sonuçlarıyla karşılaştırılmalı"
Kesin olmayan sonuçlar ile Sezgin Tüzün'ün yorumları şöyle:
"Televizyonların açıkladığı rakamlar belediye başkanlığı için kullanılan oylar. Türkiye geneline dair konuşmak aslında mümkün değil. Televizyonlardaki yorumcular, gazeteciler ve akademisyenlerin buradan yorum yapmaları şu an çok anlamlı değil. 2014 sonuçlarıyla 2019’un henüz tamamlanmayan sonuçları karşılaştırarak şu an daha anlamlı bir analiz yapılabilir.
"2014 Yerel Seçimleri Belediye Başkanlığı seçim sonuçlarında 30 büyük şehirde Büyükşehir Belediyesi sonuçlarında kayıtlı seçmen bazında AKP artı MHP yüzde 50,7’sini, geçerli oyların ise 59,2’sini almış. 2014’te yüzde 89’a yakın katılım vardı. Yüzde 86 da geçerli oy vardı.
"AKP artı MHP kendi oylarının yüzde 20'sini kaybetti"
"2019’a gelelim, saat 23.30 itibariyle durum şöyle görünüyor. Yüzde 81 ila 83 civarında katılım var. Geçersiz oy oranı yine yüzde 3 olur diye kabul edersek; geçerli oy bazında katılım yüzde 80’e inmiş durumda. Bu çerçevede geçerli oy bazında AKP artı MHP’nin yani Cumhur İttifakı’nın oyu yüzde 50, kayıtlı seçmen bazında en fazla yüzde 40 eder. Bunun anlamı AKP artı MHP kendi oyları bazında yüzde 20 oy kaybı yaşamış demektir.
"Diğer şehirlere gelirsek. 2014’te AKP artı MHP kayıtlı seçmen bazında yüzde 51,5, geçerli oylar bazında yüzde 67 imiş. Burada da benzer bir eğilim söz konusu. Sanıyorum AKP artı MHP büyük şehirlerde daha fazla oy kaybı yaşadı. Rakamlar kesinleştiğinde daha net bir analiz yapılabilir.
"Belediye meclisleri oy rakamlarının daha çok azı açıklandığı için o verilerle konuşmak için erken.
"Büyük kentleri kaybettiler"
"İkinci nokta şu. AKP artı MHP 2019 seçimlerine 30 büyükşehir belediyesinin 21’i ile girdi. Adana, Mersin ve Manisa’da belediye başkanları MHP’liydi. Ellerinde Manisa kaldı. AKP ise Ankara ve Antalya’yı kaybetti.
"İstanbul şu an AA verilerine göre başa baş. İstanbul’u az farkla alacak ya da kaybedecek. Bu kaybetme süreçlerinin başladığı anlamına gelir. Tabii bu kaybetme sürecinin Türkiye’ye ne getireceğini zaman içinde göreceğiz.
Türkiye'nin ortası ve Karadeniz 'beka' dedi
"Türkiye’nin ortası ve Karadeniz için şu söylenebilir “beka” politikası tutuyor.
"Tabii Türkiye’nin yine ortasında Bolu ve Bilecik, Ankara ile Eskişehir adası oluşturdu. Bunu not etmek gerekiyor. En doğuda Kars, Artvin ve Ardahan’ın da Karadeniz’in devamından ayrıldığını da söyleyelim.
"Kayyum atanan belediyelerden beklediğimden az oy gelmesi beni şaşırttı. Orada Şırnak özel olarak incelenmeli. Ama tüm kayyum belediyelerinde neler oldu ayrıntıyla incelemek gerekecek.
"Diyarbakır, Mardin ve Van üç büyükşehir. Kayyumlardan geri alınması önemli. Asıl özel olan sonuç Ahmet Türk görevden alınmıştı, sandıkla geri aldı belediye başkanlığı koltuğunu. Bu çok önemli bir nokta.
"Yukarıdakilerin tümünü toparlarsak AKP ve MHP kaybetti denilebilir; yani Erdoğan ve Bahçeli kaybetti.
"Muhalefetin etkin ve rasyonel politikalar üretmesiyle Türkiye daha iyi noktalara gelebilir. Böyle bir umut doğdu". (HK)
