"Türkiye'de, Komşu Ülkelerde ve Bölgede İfade Özgürlüğü" buluşmasına katılmak için Türkiye'ye gelen Uluslararası Yayın Komitesi (IPA) temsilcisi Alexis Krikorian, PEN Hapisteki Yazarlar Komitesi Sekreteri Sara Whyatt ve Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) Türkiye masası araştırmacısı Andrew Gardner, bianet'e Ceza Yasası'nın (TCK) 301. maddesinin kaldırılması gerektiğini açıkladılar.
Whyatt, "İstikrarsız süreçte kullanılma potansiyeli taşıdığı için bu tür düzenlemeler nerede olursa olsun yürürlükten kaldırılmalı" derken Krikorian, "AB içinde hiçbir yayıncı 301'e benzer bir maddeden mahkemeye düşmüş değil" diye konuştu.
UAÖ'den Gardner ise, "İfade özgürlüğü sorunu uluslararası bir mesele ama 301. madde, yarattığı sorunlar yönünden öncelikli" dedi.
Krikorian: AB'de uluslar yasayla korunmuyor
Temelde hakaret suçlarının Avrupa'da da yasal olarak bulunduğunu ifade eden Krikorian, "Bunlar arasında nitelik ve nicelik farkı var. AB içinde devlet başkanına hakareti cezalandıran düzenlemeler yok değil. 301. madde 'Türklüğe hakareti' cezalandırıyor. Avrupa'daki yasalar Fransız veya İtalyan kimliğini korumaya kadar gitmiyor. Kavramın ne denli belirsiz olduğunu ve ne gibi sonuçlar yarattığını zaten görüyoruz" dedi.
301'in ifade özgürlüğünü denetim altında tuttuğunu savunan Krikorian, "En azından yayıncılarla ilgili söyleyebilirim, AB içinde 301'e benzer bir maddeden mahkemeye düşen kimse yok" diye konuştu.
"AB'de 301'e eşdeğer düzenleme olmadığı gibi, yayıncı ve yazarlar için de geliştirilmiş değiller."
Whyatt: Dönem istikrarsız, nerede olursa olsun kaldırılmalı
Avrupa'da "devlet başkanına, devlet kurumlarına ve ulusa hakaret" suçlarını cezalandıran düzenlemelerin sadece Polonya, İtalya ve Almanya gibi iki üç ülkede bulunduğunu belirten Whyatt, bu tür düzenlemelere on yıllardır başvurulmamış olduğunu vurguladı.
"Bu tür suçlar yasalarda yer buldukça kullanılma potansiyelleri var" diyen Whyatt, bu yasaların nerede olursa olsun iptal edilmesi gerektiğini, "istikrarsız dönemden geçildiği için" bir gün en çağdaş ülkenin bile bunlara başvurabileceğini ifade etti.
"Bir tek soruşturmadan değil, 100'ü bulan kovuşturmadan söz ediyoruz. Bu süreçte bir kişi de öldürüldü; Hrant Dink."
1990'dan beri PEN'de çalıştığı söyleyen Whyatt, bu süre zarfında AB içinde 301 benzeri bir maddeden mahkemeye düşen kimseyi hatırlamadığını açıkladı.
Gardner: 301, ciddi sorunlara yol açtı
UAÖ'dan Andrew Gardner, 301. maddenin yürürlükten kaldırılmasında yana olduklarını, TCK'nin yargıyı etkilemeyi düzenleyen 288 ve halkın bir bölümünü başka bir bölümüne karşı tahriki düzenleyen 216. maddelerine ilişkin uygulamaları da sorunlu gördüklerini söyledi.
"Nereye gitseniz ifade özgürlüğünün kısıtlandığını görürsünüz. Ama bazı yasal yönler başkalarına göre daha ciddi sorunlara yol açarlar. 301 de bunlardan." (EÖ/TK)
