Kastamonu Cide Loç Vadisi köylüleri Danıştay'ın “HES yapılamaz kararına” rağmen Orya Enerji’nin aynı HES projesiyle yeniden başvuru yapmasına tepki gösterdi.
İstanbul Çevre Mühendisleri Odası’nda bir araya gelen Loç Vadisi Platformu üyeleri, yarın Ankara’da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İnceleme Değerlendirme Komisyonunda (İDK) görüşülecek olan HES dosyasına itirazlarını dile getireceklerini belirttiler.
Cide Loç Vadisi halkı, 2009'dan beri Orya Enerji’nin Cide Regülatör ve Hidroelektrik Santrali (HES) projesine karşı fiziki ve hukuki olarak mücadele ediyor. Köylüler 28 gün İstanbul’daki şirketin önünde nöbet tuttu, 117 kişi beş yıldır HES'e karşı mücadele ettiği için yargılanıyor. Danıştay iki kere Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararını iptal etti.
Ancak şirket mahkeme kararına rağmen aynı proje dosyasıyla yeniden başvuru yaptı.
"ÇED komisyonu reddetmeli"
Platforma adına açıklama yapan Arzen Ay Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED komisyonunun başvuru dosyasını reddetmesini talep ederek “Çünkü Loç Vadisi halkı, yaşam alanlarını, suyunu, kültürünü sonuna kadar korumaya yemin etti” dedi.
“Orya Enerji, Danıştay 14. Daire başkanlığının 5 madde ile sonuçlandırdığı mahkemenin kararlarına uymayarak kendi hayal dünyasında ürettiği gerekçeler ile ÇED Genel müdürlüğünü suya götürüp, susuz geri getirme çabasındadır.
"Orya enerji, Çed Genel Müdürlüğüne, 'proje sahası milli park değildir ve Orya olarak bugüne kadar 8000 adet ağaç kestim bir daha ağaç kesmeyeceğim' demektedir. Oysaki Danıştay’ın açıklamaları nettir ve gerçekleri su yüzüne çıkarmaktadır.
5 maddede Danıştay'ın itirazları
"1-Regülatör yani su biriktireceği alanda 10.000 adet farklı türlerde ağaç vardır. Bu ağaçlar milli park sınırındadır. (Bu ağaçları kesmeden regülatörün su tutması mümkün değildir.)
"2-Cide Hes projesini bütüncül bir havza planının parçası olarak hazırlamamıştır.
"3-Havza bütünü içinde yer alacak diğer HES projelerinin de çevresel baskısı ile ekolojik denge tahribatı olacaktır.
"4-Devrekani Çayından çekilecek aylara bağlı olan su miktarının ekolojik hayata ne gibi etkiler yapacağını irdelememiştir.
"5-Projede 647.000m3 hafriyat hacmi için 260.000m2 yere ihtiyaç varken, hafriyat alanı için ayırdığı yer 60.000m2 dir. ( aradaki fazla çıkan hafriyatı nereye dökeceği bilinmezdir.)”
"Mahkemede yine kazanırız"
Loç Platformu’ndan Erdinç Ay, Loç Vadisi’ndne HES'e karşı direnen 117 kişinin beş yıldır yargılandığı davada 10 hakim, 7 savcı değiştiğini, 19 celse görüldüğünü hatırlattı.
“Biz suyumuz için yeniden güvenlik güçleriyle karşı karşıya gelmek istemiyoruz. Mahkeme sürecine kalmadan bu ÇED’in kabul edilmemesini talep ediyoruz. Çünkü Orya, mahkeme kararına rağmen aynı projeyi Bakanlığın önüne sundu. Bu ÇED kabul edilirse yine mahkemeden dönecek.”
Ne olmuştu?
Cide Loç Vadisi halkı 232 kişi ile 15 Aralık 2009'da Kastamonu Bölge İdare Mahkemesi’ne ÇED İptal ve Yürütmeyi durdurma davası açtı.
Halk, mahkeme sürecinde 28 gün boyunca oturma eylemi yaptı. İnşaat, 31 Aralık 2010'da Ruhsatsız ve İmarsız kaçak Hes yaptığı için Kastamonu İl Özel İdaresi tarafından mühürlendi.
3 Ocak 2011'de Kastamonu Bölge İdare Mahkemesi, "geri dönülmesi mümkün olmaya tahribatlar yapıldığı" gerekçesi ile yürütmeyi durdurma kararı verdi.
11 Temmuz 2011'de Kastamonu İdare Mahkemesi ÇED İptal kararını açıkladı. Danıştay’ın bu kararı bozmasıyla HES çalışması yeniden başladı ancak bölgede yaşayanların tekrar iptal davası açması sonucunda, çevresel değerlerin ve ekolojik dengenin tahrip edileceği gerekçesiyle Danıştay Cide HES’in ÇED raporunu Ağustos 2015’te iptal etti.
Neden önemli?
WWF tarafından Avrupa Ormanları’nın Türkiye’deki dokuz “Sıcak Nokta”sından biri kabul edilen Küre Dağları, doğal yapısını günümüze kadar taşıyabilmiş yaşlı ormanları, akarsu ekosistemleri, yaban hayatı ve biyolojik zenginlikleri ile bir doğa harikası. Dünya Koruma İzleme Merkezi (WCMC) ve Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) dünya üzerinde belirlediği “Mutlak Korunması Gereken Alanlar” arasında yer alan proje sahası, aynı zamanda tehlike altındaki “Karadeniz Nemli Karstik Orman” ekosistemlerinin en iyi örneklerinden biri. (NV)
