Dün açıklanan 50 sayfalık rapor İsrail ordusunun son iki haftada gerçekleştirdiği ve 63'ü çocuk 153 sivilin öldüğü iki düzine kadar saldırıyı hak ihlalleri açısından detaylarıyla inceliyor.
HRW araştırmacıları bu saldırıların hiçbirinde İsrail ordusunun meşru askeri bir dayanağı olmadığını belirtiyor. Buna göre, saldırıların birçoğunda ortada hiçbir askeri hedef yokken, bazılarında da İsrail ordusu kasıtlı olarak sivilleri hedef aldı.
Rapor, "Saldırıların izlediği şablona bakıldığında bunların kaza veya yanlışlık olarak açıklanmasının mümkün değil. Olayların ciddiyeti gözönüne alındığında savaş suçları komisyonunun alanına girdiği görülüyor" dedi.
Bağımsız gözlemcilerin ve mağdurların tanıklıklarına dayanan rapor, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Kofi Annan'ın kuracağı bir komisyonun Hizbullah'ın roket saldırılarını da incelemesi gerektiğini vurguladı.
HRW, İsrail ordusunun 30 Ağustos'ta Kana'da 54 sivili öldürdüğü saldırıda ve öncesinde Hizbullah'ın o bölgeden roket saldırısı yaptığına dair hiçbir kanıt bulunamadığını da ekledi. İsrail bunu saldırıya gerekçe gösteriyordu.
Öneriler
Raporda İsrail hükümetine, BM'ye, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) hükümetine, Britanya ve İsrail'e silah sağlayan diğer ülkelere, Suriye, İran'a ve Hizbullah'a ayrı ayrı öneriler yer alıyor.
HRW, tüm taraflara uluslararası hukukun temel ilkelerine her zaman sadık kalma çağrısında bulundu.
Örgütün İsrail hükümetine önerileri şöyle:
* Her zaman sivil ve askeri hedefler arasında ayrımı gözetin ve sivillere yönelik kasıtlı saldırıları durdurun.
* Kentlere, köylere ve diğer yerleşim birimlerine yönelik her türlü hedef gözetmeyen saldırıyı durdurun.
* Ölçülülük ilkesine sıkı bir şekilde uyun. Elde etmeyi hedeflediğiniz askeri amacın getirisine göre sivillerin ölümü, yaralanması ve sivil altyapının çökmesine yol açarak çok daha ağır sonuçları beraberinde getiren saldırıları durdurun.
* İnsani yardım personeli ve konvoylarını hedef almayı kesin.
* Hükümetin uluslararası insan hakları ihlallerinin soruşturulmasına her düzeyde işbirliği yapmasını sağlayın
BM'ye öneriler
HRW, BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a ısrarla bir Uluslar arası Soruşturma Komisyonu kurma ve hukuku ihlal edenleri sorumlu tutma konusunda öneriler oluşturma çağrısı yapıyor. Bu komisyon uluslararası tanınırlığa sahip, deneyimli ve bağımsız bir uzman tarafından yönetilmeli.
Durumun aciliyeti göz önüne alınarak komisyon en kısa zamanda bir ön rapor ortaya çıkartmalı.
ABD'ye öneriler
* İsrail'e silah aktarımını ve bu konuda kullanılabilecek finans desteğini derhal durdurun.
* İsrail'in ABD'den gelen silahları kullanarak işlediği hak ihlalleriyle ilgili soruşturma açın.
Britanya ve diğer silah tedarikçilerine öneriler
* Uluslararası alanın İsrail'e silah tedariki için kullanılmasına izin vermeyin.
* Olmadığı durumlarda, silah ticaretinin lisanslanması için gerekli düzenlemeleri yapın. Alıcının insan haklarına saygılı davranmadığı ve böyle bir şüphenin olduğu durumlarda bu transferlere lisans vermeyin.
Hizbullah'a öneriler
* İsrail kentlerine yönelik hedef gözetmeyen roket saldırılarını durdurun.
* Sivil yerleşimlerin yakınına askeri üs kurmamak için her türlü çabayı gösterin.
* Hiçbir şekilde sivilleri kalkan olarak kullanmayın.
Suriye ve İran hükümetlerine
Hizbullah'a hak ihlallerinde kullanıldığı kanıtlanan silahların aktarımına ve bu silahlar için finansal desteğe izin vermeyin. (EÜ/TK)
* Raporun İngilizce tam metnine ulaşmak için buraya tıklayın.
