Bursa Valisi Şahabettin Harput'un verdiği bilgiye göre, Bursa'da Bükköy Madencili'kte 19 işçinin ölümüyle sonuçlanan patlama, madende dinamit patlatılması nedeniyle gerçekleşti.
Türkiye Devrimci Maden Arama ve İşletme İşçileri Sendikası (DEV.MADEN-SEN) Başkanvekili Tayfun Görgün, madende doğru ölçüm yapılsaydı, metan gazının yükseldiğini görülmüş olacağını, dinamit patlatılmayacağını, 19 işçinin de şimdi hayatta olacağını bianet'e söyledi.
Ölüm getiren nedenler
Görgün'e göre, kömür madenlerinde emekçilerin ölmelerine yaralanmalarına neden olan patlamaların temel nedenleri şöyle:
- Düzenli ölçüm yapılmaması.
- Havaladırma yapılmaması.
- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın eksik denetim yapması ya da denetimlerde bulduğu eksikliklerin giderilmesinde süreci takip etmemesi.
- İşverenlerin nitelikli eleman çalıştırmaması.
- Hükümetin özel maden şirketleri için değiştirdiği yasal düzenlemelerle madenlerde iş Uluslar arası güvenliği standartlarını bozmuş olması.
Görgün'ün verdiği bilgiler ve açıklamaları şöyle.
Dinamit kullanılan yöntem: Dinamit galerideki maden tabakalarını gevşetmek için hafif patlamalar yaratmakta kullanılır. Maden işçileri gevşeyen tabakaları indirir, göçüğü önleyecek kuvvetlendirme yapılır, sonra çalışırlar.
Ölçüm metanın yükseldiğini gösterirdi: Metan gazının düzeyini görmek için düzenli ölçüm yapılır. Bu standarttır. Metan birden bire yükselmez. Her an ölçülür. Bir uzmanın gözü hep bu değerlerdedir. Eğer bu olsaydı, metanın yükseldiği görülür, havalandırma yapılır, metan boşaltılır ve dinamit sonra patlatılırdı. Ama işverenler ölçümleri geniş aralıklarla yapıyorlar.
Nitelikli eleman çalıştırılmıyor: İşverenler nitelikli elemana da maliyet olarak bakıyorlar. Örneğin "pahalı oluyor" diye her vardiyaya mühendis koymuyorlar. Bir mühendis bazen üç maden ocağına birden bakıyor.
Denetim ve takip yetersiz: Bakan Ömer Dinçer "Mayısta denetim yapıldı, eksikliklerin giderilmesi için süre verildi" diyor. Ama madencilikte hayati tehlike taşıyan eksiklikler, örneğin havalandırma sorunları giderilene kadar madenin kapatılması gerekir. Denetimler zaten eksik, denetimde ortaya çıkan eksikliklerin giderilmesi için ne yapıldığına dair takipler de eksik.
Hükümet standartları bozdu: Madencilikte nitelikli eleman, mühendis bulundurma, gaz ölçümü, havalandırma, denetim konularında uluslararası standartlar vardır. Hükümet, bunları "ek maliyet olarak gören" özel şirketler için standartları bozdu. Kuralsız çalışmaya kapı açtı. En son ağustosta çıkardıkları madencilikle ilgili iş güvenliği yönetmeliğinin iptali için Maden Mühendisleri Odası Danıştay'da dava açtı.
Her madenin kendi kurtarma ekibi olmalı: Bu patlamadan sonra kurtarmada yaşananlar tam bir rezalet. Çevredeki devlete ait maden işletmelerinden ekipler beklendi. Zonguldak'taki ekip zamanında getirilemedi. Asıl sorun, her madenin kendi uzman kurtarma ekibinin olması gerekirken olmaması. Tunçbilek'ten, Zonguldak'tan gelen ekipler aslında kendi madenleri için kurulmuş ekipler. (TK)
