Ankara Barosu Çocuk Hakları Merkezi'nden avukat Şahin Antakyalıoğlu, tüm avukatların ve sivil toplum kuruluşlarının yürüyüşe destek vermesini istedi.
1 Haziran'da yürürlüğe girecek yeni TCK'da çocuklar için öngörülen ceza indirimlerinin "çetelerin çocukları kullanmasını önlemek üzere" azaltılmasını öngören değişiklik teklifi Meclis Adalet Komisyonu'nda.
Uzmanlar, hukukçular ve aktivistlerden oluşan Çocuk Adalet Sistemini Yapılandırma Girişimi (ÇASYAG) çocukların aleyhine diye nitelediği değişikliklerin engellenmesi için komisyon başkanı Köksal Toptan'a telgraf ve faks gönderme kampanyası da yürütüyor.
Cuma günü yapılacak yürüyüşe Uluslararası Af Örgütü (UAÖ) de destek veriyor.
"Tasarı çocukları suçtan koruyamaz"
Çocuk hakları alanında çalışan hukukçular ve aktivistler çocuklarla ilgili düzenlemelerin ceza hukukundan tamamen çıkartılmasını ve ayrı bir kanunla düzenlenmesini; ceza yerine rehabilitasyon ve koruma tedbirlerinin uygulanmasını talep ediyor.
Çocuk hakları savunucuları, yapılacak yasal düzenlemelerin Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi (ÇHS) de dahil uluslararası anlaşmalar gözönünde tutularak ve "çocuk adalet sistemi" ilkelerine uygun olarak oluşturulmasını istiyor.
ÇASYAG sözcüsü avukat Seda Akço'ya göre TCK'nın 31. maddesindeki indirimlerin azaltılmasına yönelik tasarı uluslararası hukuka ve bu ilkelere aykırı.
Bir diğer ÇASYAG sözcüsü Mustafa Ruhi Şirin de "Çocukların tehlikede bulunmalarından kaynaklanan suça itilmelerinin önüne ancak, onları ceza hukuku dışında tutacak tedbirlere öncelik vererek geçebiliriz" diyor.
Değişiklik tasarısı
Adalet Komisyonu'nda görüşülmeye başlanan TCK 31. maddesinde ağırlaştırılmış müebbet hapis cezaları fiili işlediği sırada 12 yaşını doldurmuş olup da 15 yaşını doldurmamış olanların cezaları, 9-12 yılken, 12 yıldan 15 yıla çıkarılıyor.
Diğer cezalar için üçte iki olan indirim oranı yarıya indiriliyor.
Fiili işlediği sırada on beş yaşını doldurmuş olup da on sekiz yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında ise suç, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde 14-20 arasında öngörülen ceza 18 yıldan 24 yıla; müebbet hapis cezasını gerektirdiği takdirde 9-12 yıl, 12 yıldan 15 yıla çıkarılıyor.
Diğer cezalar yarıya indirilirken yeni tasarıda üçte bire indirilmesi öngörülüyor. Her fiil için verilecek hapis cezaları ise 8 yıldan 14 yıla çıkarılıyor.
Kanun teklifinin gerekçesinde yaş küçüklüğüyle ilgili indirim hükümlerinin yeniden düzenlenmesinde yargıdan gelen taleplerin etkili olduğu belirtildi:
"Başta Yargıtay olmak üzere hakim ve savcılar tarafından dile getirilen endişeler dolayısıyla, ceza sorumluluğu olan ikinci grup yaş küçükleri ile üçüncü grup yaş küçüklerinin cezalarındaki indirim miktar ve oranlarında değişiklik yapılmıştır".
Öneri
ÇASYAG'ın madde ile ilgili önerisi şöyle:
"Madde 31
(1) Fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmamış olan çocukların ceza sorumluluğu yoktur. Bu kişiler hakkında, ceza kovuşturması yapılamaz; ancak, çocuklara özgü koruyucu ve destekleyici tedbirler uygulanabilir.
(2) Fiili işlediği sırada on iki yaşını doldurmuş olup da on beş yaşını doldurmamış olanların işlediği fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılayamaması veya davranışlarını yönlendirme yeteneğinin yeterince gelişmemiş olması hâlinde ceza sorumluluğu yoktur. Bu çocuklar ile 15 yaşını doldurmuş olup da 18 yaşını doldurmamış olanlar hakkında uygulanacak esaslar çocuklara özgü kanun ile düzenlenir".(EÜ)
