Bir milyon nüfuslu Kerkük'te, beş bin yıllık tarihin ve kalenin büyüleyici gölgesindeki bu şehirde ceviz kabuğu içindeki Irak'ta bulunan her şey bulunabiliyor...
Irak'ın ikinci büyük petrol sahaları da burada; Araplar, Kürtler, Türkmenler ve Hıristiyan Asuriler de.
Geçici Koalisyon Yönetimi (PCA) verilerine göre; şehrin yüzde 40'ı Kürtlerden oluşuyor; liste yüzde 30 Araplar, yüzde 20 Türkmenler, kalanı da Hıristiyan Asürilerle Keldaniler şeklinde devam ediyor.
Sabir: Kürt ve Türkmen nüfus aynı
Kendini çoğunluk olarak görmek isteyen ne Araplar, ne Kürtler ne de Araplar bu verileri kabul etmiyor elbette.
Kerkük'teki Türkmen Cephesi'nden Subhi Saber, "Kerkük'te 400 bin kadar Türkmen yaşıyor, bütün Irak'ta da biz dört milyon kadarız," diyor.
Saber'e göre; Kürdistan olarak bilinen Kuzey Irak'ta Kürt ve Türkmen nüfus hemen hemen aynı.
Sabir, eczacı, şehir merkezindeki bürosunda otururken arkasında açık mavi zemine beyaz hilal ve yıldızlardan oluşan Türkmen bayrağı dalgalanıyor.
"Türkmenler, Kürtler ve Araplar arasındaki sorunlar çözümlenirse, her şey çok daha güzel olacak. Fakat Kürtler çok talepkar olmamalı. Onlar, Kerkük Kürdistan'ın bir parçası dememeli, çünkü bu doğru değil. "
Khalid: Kürtler her şeyi kendileri için istiyor
Kent merkezinde ticari hayat çok canlı. Düşündüğünüz her şey orada bulabilirsiniz. Her an gülümsemeye hazır yüzlerde kaygının izleri de görülüyor.
Meydandaki göbeklerden birinde büyük bir heykel göze çarpıyor; Saddam Hüseyin'in güçlü ellerini temsil ediyor. Heykel aynen bırakılmış ama tepesinde Kürt bayrağı dalgalanıyor: Ortadaki sarı güneşin çevresinde kırmızı, yeşil ve beyaz çizgiler bulunuyor.
Adnan Khalid, "O bayrağı oraya sanki burası Kürdistan'mış gibi astılar. Bayraklar devletlere aittir. Kürtler her şeyi kendileri için istiyorlar," diyor. "Arapları ve Türkmenleri burada istemiyorlar" diyor.
Kerkük'te doğan Khalid'in küçük dükkanı hemen heykelin yanında. O bir Arap ve heykele baktıkça rahatsız oluyor.
Khaled: Saddam'dan Üç gün sonra döndük
Kerkük Saddam Hüseyin efsanesinin izlerini taşıyor. O, bu petrol zengini yere Sünni Arap kimliği vermek istemişti. 200 bin kadar Kürt zorla yerlerinden edilmiş ve giden Kürtlerin yerine Araplar gelmişti.
Saddam gidince, şimdi sürgündeki Kürtler geri dönüyor. Halen dönenlerden 2 bin kadar Kürt stadyumda kalıyorlar.
Mohammed Khaled de Kuzeydeki Kürt şehri Süleymaniye'den Saddam'ın düşüşünden üç gün sonra sekiz kişilik ailesiyle birlikte dönmüş: "Döndük ama gideceğimiz yer yoktu. Evimiz yıkıldı, topraklarımız zarar gördü."
"Benim babam da, büyükbabam da Kerkük'te doğup büyüdüler. Bense, 1980'lerde Saddam'ın askerlerince buraları terk etmeye zorlandım. Biz Saddam'ın düşmesinden üç gün sonra döndük ama döneceğimiz, kalacağımız bir yer yoktu."
Khaled ailesinin şimdi tek bir şeyleri var; stadyumun ortasında kendi yaptıkları oda.
"Gel ve sadece bir gece burada kal, nasıl olduğunu göreceksin!"
Khaled, yine de dönüşün çok değerli olduğunu sözlerine ekliyor: "Burası benim evim!"
Shaways: Nüfus sayımı ve referandum
DR. Roj Nouri Shaways, "Kerkük Kürt şehridir; şüphe yok," diyor; "Coğrafi olarak, tarihi olarak ve Kürtlerin nüfusun çoğunluğunu oluşturması bakımından Kerkük bir Kürt şehridir".
Erbil'deki Kürt Parlamentosu Başkanı ve Bağdat'taki Yönetin Konseyi üyesi Shaways, ayrıca şehirdeki çoğunluğu belirlemek için nüfus sayımı, ardından da Kerküklülerin otonom Kürt bölgesine bağlanmayı isteyip istemediklerine anlamak için referandum yapılmasını gerektiğini söylüyor.
Kürt liderler "Birleşik Irak" üzerine konuşurken hayli dikkatliler; Irak Kürdistanı'nın son 12 yılda olduğu gibi süreceğini hatırlatırken de aynı şekilde dikkatliler...
Rüyayı yeteri kadar görürseniz...
İlk Körfez savaşından sonra, Kürtler müttefiklerin yardımıyla de Saddam'ın egemenlik bölgesi dışında fiilen özerk bir Kürdistan kurmayı başardılar. Ve bu esasında, onların ilerde Federal Irak devletinde de sahip olmak istedikleriydi.
Peki, bağımsız Kürdistan hayaline ne oldu?
Dr. Roj Nouri Shaways, gülerek, "O hala bizim hayalimiz; üstelik böyle bir hayale, düşe hakkımız da var. Eğer bir rüyayı yeteri kadar görürseniz, bir hayali yeterince kurarsanız, o gerçekleşir," diyor. (LR/NM)
