Geçtiğimiz Pazar günü Moria mülteci kampında meydana gelen yangın ile tekrar dünya medyasının dikkatini çeken Midilli adası, bu sene AegeanDocs belgesel festivalini 7.kez ağırlıyor. Politik konulara ve özellikle göçmen sorunlarına eğilen filmlere daima ağırlık veren festivalin sanat yönetmeni Kostas Spiropoulos adanın bir kez daha böyle bir hadiseyle gündeme gelmesinin üzücü olduğunu belirtti.
Midilli limanına nazır belediye tiyatro binasında yapılan açılışta yönetmenliğini Rachel Leah Jones ile Philippe Bellaïche'in paylaştığı Avukat (Advocate) adlı belgesel seyirciyle buluştu. Spiropoulos, iki yönetmenin dışında İsrail'de Filistinliler için yıllardan beri hukuk mücadelesi veren Lea Tsemel ile aktivist eşi Michel Warschawski'yi Midilli'de ağırlamaktan dolayı ne kadar gururlu olduğunu ifade etti. Kalabalık bir seyirci kitlesinin hazır bulunduğu film gösteriminden sonra değerli misafirler seyircilere tanıtıldı; uzun soru/cevap kısmında Orta Doğu'nun kangren meselesi haline gelen Filistin mevzusu bilhassa tartışıldı, olası tek çözüm için "eşitlik" umudu dile getirildi.
Açılışın devamında, adada uzo üretimiyle tanınan Plomari'nin medarı iftiharı, rebetiko sanatçısı Yota Mihaleli, müzisyenler Erdem Güreler, Dhimitris Karpuzis ve Akis Savaris eşliğinde Yunanca ve Türkçe bir dinleti sundu.
Filistin'lileri savunan İsrail'li
Soru/cevap kısmında Filistin'lileri yıllar boyunca savunma çalışmaları sırasında İsrail devletinin Lea Tsemel'i herhangi bir şekilde tehdit edip etmediği sorulduğunda, tecrübeli hukukçu her şeyi daima usulüne göre yapmaya azami itina gösterdiği için olsa gerek, asla uyarılmadığını belirtti. Fakat Yahudi olmasının bunda büyük payının olduğunu ifade etmekten de geri durmadı. Tahmin edilebileceği gibi ülkedeki sağcı grupların, milliyetçi kesimlerin ve fanatiklerin hedefi olmaktan asla kurtulamadığını da hatırlattı.
Sundance'te dünya prömiyeri yaptıktan sonra dünyanın çeşitli festivallerini gezmiş olan belgesel muhtelif ödüllerle de taçlandırılmış. Selanik'te Altın iskender'e hak kazandıktan sonra Hong Kong ve Krakow'da da ödüllendirlimiş olan sürükleyici film ve yönetmenleri kendi memleketlerinde DocAviv tarafından ödüle layık görülmelerini önemsiyorlar. Ne de olsa otoriter Netanyahu yönetimi fazlasıyla çatlamış olsa da ülkede muhalefet sesini her zaman rahatça duyuramıyor. Advocate adlı film İsrail'de ödüllendirildiğinden beri filmin ön plana çıkardığı hukuki meseleler, adaletsizlik ve çözümsüz gibi görünen dinamikler halkın çok daha geniş bir kesimi tarafından hâlâ tartışılıyor.
Fimde Lea Tsemel'in gençliğinde Filistin davasına yakınlık duymaya başladığı günlerden Filistin davalarını sebat ve inatla savunan bir avukata dönüşmesini adım adım takip ediyoruz. Eşi Michel'in senelerden beri süren mücadelesindeki mühim rolüne de vakıf oluyoruz. Damardan bir aktivist olarak tanınan Michel, Marksist Komünist Devrimci Cephesinin başında yer almış, devletin sık sık hedefi haline gelmiş, sonradan çalışmalarını bir sivil toplum kuruluşunda sürdürür olmuş.
Midilli'de 30 Eylül gecesi yapılan açılışta Michel, Lea ve filmin yönetmenleri "eşitlik" ve "değerlerin korunması" ilkelerinin ön planda olduğu çözümlerin tek ihtimal olduğunu belirttiler.
Fakat yalnız İsrail'de değil, Macaristan, Rusya, ABD veya Türkiye gibi ülkelerde de, Netanyahu güdümlü süreçlerin benzeri yaşandığı için, genel vaziyetin hepimizi belki de eşit ölçüde ilgilendirdiğini hatırlatmış oldular.
Yolu İstanbul ve Ayvalık'tan geçen Yota
Türkiye'deki Rum'ların iç mihrak, komşunun da baş düşman olduğu dönemin enerjisi başka yönlere kayıp Yunanistan müziğinin Türkiye'de tabu olmaktan çıkmaya ilk başladığı yıllarda, önce Ayvalık, sonra da İstanbul'a yolu düşen ve muhtelif mekanlarda usta yorumculuğunu konuşturmuş olan rebetiko şarkıcısı Yota Mihaleli, AegeanDocs'un açılış gecesini şereflendirdi. Bir zamanlar Muammer Ketencoğlu ile de işbirliği yapıp bir albümünde yer almış olan Midilli'li sanatçı, mazide rebetiko söyleyen kadınların geleneksel yaşam tarzına her zaman çok yakın yaşadı. Grek müziğiyle ilgilenenlerin yakından tanıdığı Yota son yıllarda Plomari'nin de dışına çıkıp adeta münzevi yaşama geçmiş durumda. Ancak özel dinamiklerde sahneye çıkan geleneksel rebetiko şarkıcısı hakkında AegeanDocs'ta bir belgesel de gösterilecek.
Kendi Tarzında (With Your Own Way/ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΟ ΣΟΥ ΤΡΟΠΟ) adlı filmin yönetmenleri Kostas Fotiadis ve Mustafa Altınok. İlk gösterimi 1 Ekim akşamı Midilli merkezde yapılacak film, önümüzdeki günlerde adanın başka yerlerinde seyirciyle buluşacak.
Yota'nın açılış gecesi sunduğu performansta sanatçının bir şarap gibi yıllandığı, sesini trapezci bir cambazın ustalığıyla kullandığı gözlemlendi. Sesindeki his ve gücü aynen koruduğu gibi dinleyiciyi avucu içine alarak varlığını hepimize alasıyla hissettirdi. Ekibi oluşturan her bir müzisyenin değerli katkılarıyla zenginleşen performans hararetle alkışlandı.
AegeanDocs heyecanla sürerken Moria'da durumun şimdilik yatıştığı haberleri ulaşıyor…(MT/DB)
