Zeytinlikler Madenlere Feda mı Edilecek?

Zeytinlikleri koruma alanından çıkarıp madencilik gibi faaliyetlere açacak yeni kanun tasarısı üreticilerin ve meslek odalarının tepkisini çekti.

Daha önce de değiştirilmeye çalışılan ancak itirazlar nedeniyle geri çekilen yasa tasarısı 16 Haziran'da "Elektrik Piyasası Kanunu ile Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı" ismiyle TBMM'ye gönderildi. Tasarının yarın görüşülmesi bekleniyor.

25 dekar altı zeytinlik değil

Tasarıda yer alan "zeytinlik saha" tanımlaması ile 25 dekardan küçük sahalar artık zeytinlik saha sayılmayacak.

Yeni bir "Zeytinlik Sahaları Koruma Kurulu" oluşturulacak. Dokuz üyelik kurulun yedisi kamu görevlisi olacak.

Maden, petrol vb aranabilecek

Bu kurul onay verdiği takdirde, zeytinlik sahalarına üç kilometre mesafede jeotermal kaynaklı teknolojik sera yatırımları, madencilik faaliyetleri, elektrik üretimine yönelik yatırımlar, petrol ve doğalgaz arama ve işletme faaliyetleri, savunmaya yönelik stratejik ihtiyaçlar, doğal afet sonrası ortaya çıkan geçici yerleşim yeri ihtiyacı, yol altyapı ve üstyapısı faaliyetlerinde bulunulacak yatırımlara Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nca izin verilebilecek.

Hangisi daha faydalıysa

Yasa tasarısının gerekçesinde "zeytinlikleri korumak" ve diğer yatırım ve tabii kaynaklarının değerlendirilmesinin amaçlandığı belirtiliyor.

Gerekçede ülke ekonomisinde önemli bir yer tutan zeytincilik ile diğer yatırım alanlarının çakışması durumunda zeytin sahasının vasfının kaybedip kaybetmediği ya da diğer faaliyetlere göre nispeten daha az faydalı olup olmadığının kurulca belirlenceği belirtiliyor.

AB'de 1 dekar bile zeytinlik

Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Ahmet Atalık, zeytinlik sahanın 25 dekara indirilmesinin bile zeytinciliği bitireceğini söylüyor.

"AB‘nin konuyla ilgili 2366/98 EC mevzuatında 1 dekarın üzerindeki alanlar 'zeytin yetiştirilen parsel' olarak tanımlanırken, 'zeytin ağaçları ile kaplı alanlar' ise asgari olarak 100 metrekare olarak boyutlandırılır.

Türkiye'de ortalama 12 dekardır

"Ülkemizdeki zeytin bahçelerinin ortalama büyüklüğü 12 dekar. Bu şekilde zeytinlik sahaların yarıdan fazlası kanunun koruyuculuğunun dışına çıkarılmış olacak.

"Kaygımız sadece zeytin ve zeytinyağı üretiminde azalma, çevre tahribatı, toprak ve su kaynaklarının kirlenmesi, zeytinlik sahaların ve tarım arazilerinin yok olması ya da istihdam değil. Halk sağlığı da hiçe sayılıyor."

Zeytinliklerde altın arayacaklar

Ayvalık Zeytin Üreticileri Derneği Başkanı Salih Madra, zeytinliklerin maden aramaları için heba edileceğini bunun doğanın yanında turizmi de bitireceğini söylüyor.

"Şu anda Madra ve Kaz dağlarında maden arama ruhsatı alan 60 80 işletme var. Ancak henüz işletme ruhsatları yok. Yasa geçer geçmez buralara kazmayı vuracaklar. Artık siyanürle altın aramadan tutun ne varsa çıkaracaklar. Bu bizim tarafı ilgilendiren bölümü. Diğer yerlerde de kömür ve linyit çıkarımları için yine zeytinlikler tehlike altında. Bu durum turizmi de mahveder. Maden sahasında bir işletmede gelmek ister misiniz? Buranın yağını kim yer?"

9 kişilik kurulun 7'si kamu görevlisi

Atalık ve Madra, kurulun yedi üyesinin kamu görevlilerinden oluşması ve beş üyenin aynı yöndeki oyu ile kararların alınacak olmasının zeytinlik alanların sağlıklı bir şekilde korunacağı yönünde kaygı oluşturduğunu belirtti. (NV)