Uluslararası Şeffaflık Derneği “Türkiye’de Yolsuzluk: Neden, Nasıl ve Nerede?” başlıklı kamuoyu araştırmasını açıkladı.
Türkiye’nin tüm bölgelerinde 2 bin kişiyle yapılan kamuoyu araştırmasında yolsuzluğun en yaygın olduğu kurumlar, yolsuzluğun nedenleri, yolsuzluk ve oy tercihleri ilişkisi, yolsuzlukla ilgili kişisel deneyimler ve yolsuzlukla mücadelede en güvenilir kurumlar araştırıldı.
Yüzde 67'si yolsuzluk arttı
Araştırmaya göre katılımcıların yüzde 67’si son iki yıl içerisinde yolsuzluğun arttığını, yüzde 54’ü önümüzdeki iki yıl içerisinde ise yolsuzluğun artacağını düşünüyor. Katılımcıların yüzde 55’i ise mevcut hükümetin yolsuzlukla mücadeledeki çabalarını yetersiz buluyor.
Araştırmada yolsuzluk ve oy tercihi arasındaki ilişkiye de bakıldı. Katılımcılardan 7 Haziran seçimlerinde AKP, CHP, MHP, HDP'ye verceklerin sırasıyla yüzde 26, 88, 88 ve 80'i yolsuzluğun arttığını düşünüyor.
En önemli nedeni dokunulmazlık ve cezasızlık
Yolsuzluğun nedenlerine bakıldığında ise 10 üzerinden cezasızlık ve dokunulmazlık yüzde 8, 14, onu 7,97 ile siyaset sermaye ilişkisi, 7,95 ile ihale sistemleri ve7,94 ile medya-sermaye ilişkisi izliyor. Diğer partilerin yanında AKP seçmeninin de yüzde 54'ü dokunulmazlık ve cezasızlığı yolsuzluğun birinci nedeni olarak görüyor.
Medya 6. sırada
Katılımcıların yarısı yolsuzluğun en yaygın olduğu düşünülen kurumlar arasında yerel yönetimler/belediyeler ve siyasi partileri saydı. Bunu yüzde 47 ile kamu hizmetleri, yüzde 37 ile meclis, yüzde 34 ile sağlık, yüzde 30 ile medya izledi.
Kamu işlemlerinde de en çok yolsuzluk sırasıyla kamu ihaleleri, imar, gümrük ve dış ticaret, ruhsat, vergi ve tapu işlemleri izledi.
Yolsuzluk yüzde 48'inin oy tercihini etkilemiyor
Yolsuzluğun oy tercihindeki etkisine bakıldığında ise katılımcıların yüzde 52’si yolsuzluğun oy tercihini olumsuz etkileyeceğini düşünüyor, yüzde 20’si ekonomiye göre değişir, yüzde 28’i etkilemez diyor.
AKP’ye oy kullanacaklara baktığımızda yüzde 23’ü olumsuz etkiler, yüzde 24’ü ekonomiye göre değişir, yüzde 53’ü ise olumsuz etkilemez yanıtını verdi. CHP, MHP, HDP ise sırasıyla yüzde 64, 69 ve 74 yolsuzluğun oy tercihini olumsuz etkileyeceğini belirtti.
Yüzde 28,35'i rüşvet vermiş
Araştırmadaki en çarpıcı sonuçlardan biri ise 2 bin katılımcının yüzde 28,35’i son bir yılda usulsüz ödeme yapmak veya hediye vermek durumunda kaldığını belirtti. Hediye verilen kurumların başında ise belediye geliyor. Yine katılımcıların yüzde 61'i kamu kurumların işlerinin halledilmesi için tanıdıklarının olmasının etkili olduğunu düşünüyor.
Mücadele en etkili STK'lar
Yüzde 84’ü devlet memuruna hediye ve bahşiş vermenin yolsuzluk olduğunu düşünüyor, yüzde 71'i her vatandaşın yolsuzlukla mücadelede fark yaratabileceğini düşünüyor ancak buna rağmen yüzde 88'i usulsüz ödeme ile ilgili herhangi bir yasal şikayette bulunmamış. Buna neden olarak ise yüzde 60'ı bu şikayetin faydasız olacağını gösteriyor.
Yolsuzlukla mücadelede ise en güvenilir kurum sivil toplum örgütleri gösterildi. Sıralamada en altta medya yer alıyor. (NV)
Ahlaki bir yozlaşma varTaxim Hill Hoteli'nde yapılan toplantıda açıklanan araştırmanın sonuçlarını yorumlayan Uluslararası Şeffaflık Derneği Başkanı Oya Özarslan, yolsuzluğun sınırlı kamu kaynaklarının adaletsiz dağıtılması ve kamu hizmetlerinin yetersiz alınmasına yol açtığını belirterek Türkiye'de yolsuzluğun arttığının birçok araştırmada ortaya konduğunu hatırlattı. "Biz araştırmamızda seçmen tercihi ve yolsuzluk ilişkisine de bakmak istedik. Maalesef seçmenlerin yüzde 48'i yolsuzluğun ekonomik ya da ideolojik nedenlerle oy tercihini etkilemeyeceğini söylüyor. Bu ahlaki biz yozlaşmaya karşılık geliyor. Çok pragmatik ve kaygan zeminde olunduğunu gösteriyor. Buna karşı mücadele etmek gerekiyor." Yine çıkan sonuçlarda dokunulmazlık ve cezasızlık yolsuzluğun başlıca nedenleri arasında gösteriliyor. Bunda 17-25 Aralık yolsuzlukluk operasyonunda 4 bakanın yargılanmaması diğer kişilere takipsizlik verilmesi kamuoyunun vicdanını yaraladı. O yüzden bu sonuca şaşmamak gerekiyor. Halkımız oldukça umutsuz bir durumda. " |
