Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın “Üretim Reform Paketi” Kanun Tasarısı Taslağı, zaten üretimi git gide düşen şekerpancarıyla ilgili yeni bir düzenleme getiriyor.
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Ahmet Atalık, bu önerinin yabancı kökenli çok uluslu şirketlerin önünü açacağını çiftçiye ve ekonomiye yüksek katkı sunan şeker pancarı üretimini ise baskılayacağını söyledi.
TIKLAYIN - ŞEKER PANCARI GEREKLİDİR; NEDEN?
Nişasta bazlı şeker (NŞB), mısırda bulunan nişastanın işlenmesiyle elde edilen glukoz ve fruktoz içeren şekerler olarak tanımlanıyor. Mısırdan üretildiği için “mısır şekeri” veya “mısır şurubu”olarak da adlandırılıyor.
Yediğimiz içtiğimiz neredeyse tüm ürünlerde yer alan nişasta bazlı şekerin üretiminin kotası Türkiye’de 2001'de çıkarılan Şeker Yasası ile yüzde 10 olarak belirlendi. Ancak Bakanlık yetkisiyle her yıl yüzde 50 oranında arttırılabiliyor.
Taslak ne diyor?Mevcut Şeker Kanunu'nda , “Nişasta kökenli şekerler için belirlenecek toplam A kotası*, ülke toplam A kotasının % 10'unu geçemez” deniyor. Reform paketi taslağında ise “Glukoz ya da polimerlerinden üretilen ve kuru madde bazında ağırlık itibarıyla yüzde 10 ve daha fazla oranda fruktoz içeren nişasta kökenli izoglukoz için belirlenecek toplam A kotası, ülke toplam A kotasının yüzde 10'unu geçemez” deniyor. |
"Kavramlar değişiyor, kota artıyor"
Ahmet Atalık, düzenlemenin ne anlama geldiğini şöyle açıklıyor:
“Kanundaki "nişasta bazlı şeker" (NBŞ) kavramı "nişasta kökenli izoglukoz" haline dönüştürülüyor ve "kuru madde bazında" kavramı ilave ediliyor. Mevcut durumda kota yaş ağırlık üzerinden belirleniyor.
“Bu kapsamda 2016/2017 pazarlama yılı için nişasta bazlı şeker kotası 265 bin ton belirlendi. Bu miktar yaş ağırlık üzerinden. Kuru ağırlığa dönüştürürsek NBŞ yani izoglukoz kotası otomatikman 352 bin tona çıkıyor.
"AB'nin üretimine tek başına yaklaşıyoruz"
“Şeker Yasası yürürlüğe girip uygulandığından bu yana Bakanlar Kurulu bu kotayı her yıl yüzde 25 - 50 aralığında arttırıyor. Bu yıl yüzde 50 arttırdığını kabul edersek üretilmesine izin verilecek NBŞ miktarı 528 bin tona yükselir. AB'de yılda üretilen izoglukoz miktarı 700 bin ton iken Türkiye tek başına bu miktara yaklaşıyor.
"Bu noktada önemli bir konu şu; Şeker Yasası ile şeker üretimine uygulanan kota vasıtasıyla şekerpancarı üretimimiz de baskılandı. 1998 yılında 22 milyon tona ulaşan şekerpancarı üretimimiz, yasa sonrası 2003 yılında 12,6 milyon tona geriledi, 2015 yılında ancak 16 milyon tona ulaşabildi.
"Mısırda dışa bağımlıyız"
“Oysa Türkiye mısırda dışa bağımlıdır, her yıl yaklaşık 1,5 milyon ton mısır ithal ediliyor. NBŞ sanayinde kullanılan mısır miktarı da 1,1 milyon ton civarında. Üretme imkanımız olan şeker pancarına yönelmemiz durumunda ülkemiz mısır üretiminde kendine yeter düzeye yaklaşacak, hayvanlarına ithal ettiği GDO'lu mısırları yedirmek zorunda kalmayacak.
"Her yıl 1,5 milyon ton civarında mısırın ithal edilmesi yabancı ülkelerin refahına katkı sunuyor. Ülkeye GDO'lu mısırın girmesine izin veriyor. Diğer ürünlere göre çiftçiye ve ekonomiye yüksek katkı sunan şeker pancarı üretimini baskılamak ise çiftçimize ve halkımıza o refahı çok görüyor.
"NBŞ firmalarının dördü yabancı"
"Ülkemizde pancardan şeker üreten 7 firma yerli iken, NBŞ üreten 5 firmanın 4'ü yabancı kökenli. Bu değişiklik aynı zamanda pancar şekerine göre daha ucuza mal edilen, ancak yurdumuzda dünya borsa fiyatlarının çok üzerinde fiyatlarla pazarlanan NBŞ'yi üreten çok uluslu şirketlerin ekmeğine yağ sürmek, refahın bu şekilde de yurt dışına sunulmasına katkı sunmak demek.” (NV)
NBŞ sağlığa da zararlıKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Şükrü Hatun, bianet'e daha önce verdiği demeçte mısırdan üretilen nişasta bazlı şekerin diğer şekerlere oranla şişmanlığı artırdığını ve karaciğerde yağlanmaya neden olduğunu belirtmişti. |
* Yurtiçi talebe göre üretilen ve pazarlama yılı içinde iç pazara verilebilen şeker miktarı.
