"Biz geçmişteki soykırımlara bakmıyoruz."
İsveç dışişleri bakanı Göran Person böyle diyor ama bakanlığının konferans için çıkarttığı bültende özellikle son yüzyılda yaşanan soykırımlara yer verildi .
Bu bültende Osmanlı döneminde 1915/ 1918 tarihlerinde gerçekleştirildiği öne sürülen Ermeni Soykırımı iddiaları da yer alıyor. Bu çalışma Stockholm üniversitesinden iki profesörün imzalarını taşıyor.
Ermenistan Başbakanı Andranik Markaryan da İsveç ulusal parlamentosunda Ermeni soykırımının araştırılmasına ilişkin yaklaşık dört yıl önce karar alındığını öne sürdü ve araştırmanın devam etmesini istedi.
Büyükelçi Bayer'in itirazları
Konferansta, Türkiye adına İsveç büyükelçisi Timur Bayer söz aldı ve öncelikle Konferansın geçmişle değil gelecekteki soykırımları önlemeyi amaçladığını tekrarladı.
Bayer, Konferansın bilimsellik iddiasına karşı da kesinleşmemiş bir iddia düzeyinde tartışılan Ermeni soykırımına ilişkin dört beş sayfalık bir metnin uluslararası bir organizasyonda sunulmasını eleştirdi.
Büyükelçi, "Ermenistan başbakanının söylediği gibi İsveç parlamentosunun Ermeni soykırımına araştırılmasına yönelik bir karar almadığını" hatırlattı: "Dört yıl önce böyle bir öneri sunulmuştu ama iki yıl önce de parlamento yanlış enformasyon verildiğine karar vermişti. Henüz iki yıl önce alınan tarihi kararı doğru hatırlamazsak nasıl geçmişi iyi hatırlayabiliriz. "
60 ülkeden 1000 delegasyon
Konferans bugün Avrupa birliği dışişleri sözcüsü Javier Solana'nın konuşmasıyla sona eriyor.
Pazartesi günü yoğun güvenlik önlemleri altında başlayan, Birleşmiş Milletler genel sekreteri Kofi Annan ve Avrupa Birliği dışişleri sözcüsü Javier Solana'nın da davetli olduğu Soykırım konferansına 60 ülkeden yaklaşık 1000 üst düzey devlet temsilcisi ve bürokratlar katıldı.
İsveç başbakanı Göran Person Soykırım Konferansının geçmişteki soykırımları gündeme getirmek değil günümüzdeki ve gelecekte olası soykırımları önlemek için hep birlikte bir çare üretmek amacıyla yapıldığını söyledi.
Konferansın açılış konuşmacılarından Kofi Annan, "bugüne kadar geliştirilen politikalarda ve metotlarda soykırımları önlemede aciz kaldık diyerek nerdeyse bir özeleştiri yaptı ve bu konferansa iki yeni öneri sundu. Uluslararası Soykırım İzleme Komitesi kuralım ve gene bu komiteye bağlı yoğun çalışan bir özel istihbarat birimi oluşturalım," dedi.
Soykırımı araştırma birimi
60 ülkenin ortak kararıyla, Konferans sonuç bildirgesinde Kofi Annan'ın açılışta sunduğu Soykırım İzleme ve araştırma Komitesi oluşturma önerisi baz alındı.
Yedi maddede toplanan kararlar; gelecekteki olası soykırımları araştıracak bir istihbarat birimi oluşturmayı, uluslararası suç mahkemesi ile bu doğrultuda çalışan sivil inisiyatifler ile birlikte hareket edilerek uluslararası yeni politik ve hukuksal tedbirler geliştirmeyi, etnik ayrımcılığı destekleyen eğitim ve öğrenim sistemleri olan ülkelere cezalar uygulamayı içeriyor. (SN/NM)
