Nevin Çalışal'ın sigara içenlere adadığı kitabı "Sigarana Dokunurum"u hatırlamanın tam sırası dedik, ve işte yazıyoruz.
Dr. Nevin Çalışal, "iş edinmiş, herkese sigarayı bırakın demeyi," diye anlatıyor kendini.
Eşiyle de didişerek
"Kocasıyla uğraştı gerçi. Ama nasıl? Şantajla, baskıyla, zorla sigarayı bıraktırdı sonunda. Sorsanız, karşıyım dediği şiddetin kendi erişebildiği bütün yöntemlerini kullanarak yaptı bunu."
Çalışal'ın sigara bıraktırma başarısı eşiyle sınırlı değil; babası, kardeşleri de elbette listede. Ona sorarsanız, sigara bıraktırdığı ya da bırakmalarına katkı sunduğu kişilerin sayısı 200'lere ulaştı. Yazarın hekim olduğu düşünülürse, bu 200'ün içinde hastalarının varlığı da ihmal edilmemeli. Az değil doğrusu...
Kızı başlayamadı
Bir de kızı var; ona bıraktırmadı; çünkü bırakmak için başlamak gerek. Yani, ona başlatmadı.
175 sayfalık yazarın kendi yayını kitap teşekkürle başlıyor: Dr. Defne Tamer, Dr. Murat Kıyık, avukat Ömer Halis Bozdağan, kocaman çevresi ve "varlıklarıyla bilerek ya da bilmeyerek beni eğiten herkese...".
Doğrusu, kitapta "bağımlılık" mevzuu Çalışal'ın kahve-çay bağımlılığı ve dünyanın güzel kentlerinden Barselona ile başlıyor: "Sigara denilen hain Azrail'in elinden bir can kurtarmak asıl amaçlanan. Yoksa çayı kahvesi, Barselona'sı bahane."
Muhteşem başlıklarla
Sigara içmeyenlerin keyifle, içenlerinse mutlaka önce sinirlenerek sonra da yavaş yavaş düşünmeye başlayarak okumaları beklenen kitap, her başlığı hikayenin kendisi kadar okutan 42 bölümden oluşuyor.
Mesela; Sigaramsın aşkım, Hüsnüyusufkuşugiller, Bögh pasta, Janbek bana bücür dedi, Kötü anne babaları teşhir edeyim, Vo-oo Çaybaş'a, Akhumar Yaswıyd Çaybaş'a, Komünist Puro gibi...
Sigara bırakan bırakana, mesela "Cevdet o gece bırakıyor sigara içmeyi" ve Çalışal, "Hey Chomsky! Biliyor musun, seni maşa yaptım hedefime" diyor.
Bir hekim toplantısında fosur fosur sigara içenler ve Çalışal'ın çığlığı "Sizin solculuğunuza da" başlıklı bölümde anlatılıyor; anlaşılıyor ki, toplantının bir faydası da yazara doğruyu doğru biçimde söylemeyi öğretmesi.
Sayılarla
Türkiye'de 5 milyon sigara bağımlısı varmış... İnsanın o kadar mı diyesi geliyor!
Bazı verilere bakınca da, insan şaşırıyor: Sağlık Bakanlığı 2000 yılı Bütçesi 1 katrilyon 59 trilyon lira, Türkiye'nin aynı yıl sigara için yurt dışına ödediği para 3 katrilyon 100 triyon lira...
İzleyen yılda, sigara için ödenen para Bakanlık bütçesinin beş katına çıkıyor. Düşünmeye değmez mi?
Aslında kitapta çok istatistik var; oku, oku, düşün, sonra da belki sigarayı bırakırsınız...
Arka kapaktan
Sigara üzerine hikayelerde iktidar-iktidarsızlık falan derken konu kadınların menopoz dönemine de uğruyor elbette ve kadınlara ek bir uyarı: "Kemikler daha hızlı eriyor."
Bir de arka kapak yoluyla kitaptan özet vermek fena olmayacak: "Bu kitapta sigaradan bahseden bir tıp doktoru. Ama niyeti sigara hakkında ahkam kesmek falan değil. Bir yığın hikaye anlatıyor sigara dumanı tüten. İçimizden hikayeler. Niye anlatıyor derseniz bir kastı olduğu kesin. Hikayeler iyi mi bari, eğlenceli mi dersiniz? Eh artık ona da kendiniz karar vereceksiniz. Zaten bu doktorlar bilirsiniz her şeye maydanoz olurlar, burunlarını her şeye sokarlar. Bir de iyileştirmeyi becerebilseler."
Daha fazlası kitapta; Çalışal'ın keyifli keyifli tartıştığı, didiştiği tiryakilerden biriyseniz, inanın sizin bile aklınızın çelinme ihtimali var; iyi okumalar...
Çalışal kendini anlatıyor
Adım herkes tarafından "Nevin" olarak bilinir. Oysa nüfus kağıdımda "Pakize" yazar.
Bunun nedeni benim takma ad kullanmam değil, babamdır.
Ben doğduğumda devlet memuru olan babam yurdun uzak bir ilinde olduğundan, kızımın adı "Nevin" olsun diye haber göndermiş. Oysa nüfus kağıdımı çıkartan dedem, bu adı beğenmeyip "Pakize" diye yazdırmış.
Doğrusu, mahkeme yolu çetrefilli geldiğinden, reşit olduktan sonra benim de yanlışı düzelttirmek için herhangi bir girişimim söz konusu olmadı. Daha sonraki yıllarda yeni tanıştığım herkese, benim adım "Pakize" olarak yazılır "Nevin" olarak okunur, dedim. İşte böyle böyle bu günlere gelindi.
En çok zevk aldıkları
Okumak, yazmak, öğrenmek, konuşmak, yürümek, dans etmek, gezmek ve yenilik. (BA/BB)
* Sigarana Dokunurum, Birinci basım, Mart 2004, Kayhan Matbaacılık
** Dr. Nevin Çalışal ile ilgili ayrıntılı bilgi için kişisel web sitesine uğrayabilirsiniz.
