19 Temmuz'da lokanta, kafeterya ve eğlence yerleri için de geçerli olacak tütün ürünleri kullanma yasağı kapsamında, çevreye sigara izmariti, paketi, ağızlık ve benzeri atıkları atanlara da 25 TL para cezası veriliyor. Bu cezayı zabıta görevlileri kesecek.
Sigara yasağına uyulmadığı durumları, Sağlık Bakanlığı'nın "Alo 184" telefon hattına ve illerdeki "dumansız hava irtibat merkezleri"ne bildirmek mümkün. Bakanlık merkezlerin listesini ve erişim bilgilerini yayımladı.
Kim, hangi cezayı veriyor
Sigara yasağı, tütün ürünlerini yasak yerlerde kullananlardan kullanımına izin veren işletmelere, televizyon ve radyolara, kamu görevlilerine kadar birçok kesime ceza öngörüyor.
Kapalı mekanda tütün ürünü kullanan kişiye, 69 TL para cezası veriliyor. Cezayı, kamu hizmet binalarında ve kamuya ait toplu taşıma araçlarında yetkili memur, özel toplu taşıma araçlarında ilk başvurulan polis veya jandarma yetkilisi, özel binalarda da en yakın polis veya jandarma birimi veriyor.
Yasakları uygulamayan işletmeye, belediye sınırları içindeyse belediye encümeni, değilse mülki amir (valilik veya kaymakamlık) tarafından 560 TL'den 5.600 TL'ye kadar para cezası verilebiliyor. Eğer işletme kamuya aitse, memurlar hakkında ayrıca disiplin soruşturması açılabiliyor.
Yasakla ve tütün ürünlerinin kullanımının zararlarına dair uyarıları asmayan işletme ve kurumlara, valilik veya kaymakamlık tarafından 1.120 TL para cezası verilebiliyor.
Sigara reklamı da, markalı kıyafeti de yasak
Tütün ürünlerinin ve üretici firmaların isim, marka veya işaretlerini kullanarak reklâm, tanıtım, promosyon, sponsorluk faaliyetleri yapanlara 56 bin TL'den 280 bin TL'ye kadar para cezası verilebiliyor.
Tütün ürünlerine benzeyecek veya markasını çağrıştıracak şekilde sakız, şeker, çerez, oyuncak, kıyafet, takı, aksesuar ve benzeri ürünler üreten, dağıtan ve satanlara, belediye encümeni veya valilik/kaymakamlık tarafından 22 bin 400 TL'den 112 bin TL'ye kadar ceza veriliyor.
Tütün firmalarının isimleri, amblemleri veya ürünlerin marka veya işaretleri ya da bunları çağrıştıracak işaretleri kıyafet, takı ve aksesuar olarak taşıyan kişilere de 69 TL ceza var.
TV ve radyolar
TV ve radyolar, ayda en az 90 dakika tütün ürünleri ve sağlığa zararlı diğer alışkanlıkların zararları konusunda uyarıcı, eğitici yayın yapmak zorunda. Bu yayınlar, en az 30 dakikası 17:00-22:00 saatleri arasında olmak üzere 08:00-22:00 saatleri arasında olacak.
Buna uymayan yayıncılara Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından ceza verilebiliyor. Ceza miktarları şöyle:
Yerel televizyonlar, 1.120 TL'den 5 bin 600 TL' ye, yerel radyolar 112 TL'den 560 TL' ye kadar.
Bölgesel televizyonlar 5 bin 600 TL'den 11 bin 200 TL' ye , bölgesel radyolar 560 TL'den 1.200 TL' ye kadar.
Ulusal televizyonlar 56 bin TL'den 280 bin TL' ye, ulusal radyolar 5 bin 600 TL'den 28 bin TL' ye kadar.
Programlarda, filmlerde, dizilerde, müzik kliplerinde, reklam ve tanıtım filmlerinde tütün ürünleri kullanan, görüntülerine yer veren televizyonlara da ceza var.
Bu yasaklara uymayanlar RTÜK'e bildirilebiliyor.
Çocuklara sigara satana hapis cezası
Sağlık, eğitim ve öğretim, kültür ve spor hizmeti verilen yerlerde tütün ürünleri satışı yapanlara belediye encümeni veya genel kolluk tarafından 1.120 TL para cezası var.
Tütün ürünlerini çocuklara satan ve tüketimine sunanlara altı aydan bir yıla kadar hapis cezası veriliyor.
Tütün ürünü işletmelerinde, pazarlanmasında ve satışında çocukları çalıştıranlara, valilik veya kaymakamlık tarafından, her bir kişi için 1.120 TL para cezası var.
İnternet'te sigara satışı yasak
Tütün ürünlerini otomatik makinelerle, televizyon ve İnternet gibi elektronik ortamlarda satanlar ve satış amacıyla kargo yoluyla taşıyanlara da Türün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu (TAPDK) kararı doğrultusunda ceza veriliyor.
Çocukların doğrudan ulaşacağı veya işletme dışından görülecek şekilde tütün ürünü satanlara da TAPDK ceza verebiliyor.
Tütün ürünleri açık paketten adetler halinde veya daha küçük paketlere bölerek satanlara TAPDK tarafından, 1.120 TL'den 11 bin 200 TL'ye kadar ceza var.
Ceza kesildikten sonra
İdari para cezasının bir ay içinde ödenmesi gerekiyor. Kişiler, idari yaptırım kararının bildirilmesinden sonra, en geç 15 gün içinde karara karşı sulh ceza mahkemesine başvurabiliyor.
Bu süre içinde başvuru yapılmaması halinde yaptırım kararı kesinleşiyor.
İdari para cezasına karşı, yargıya başvurmadan önce ödeme yapılırsa, miktarın dörtte üçünü ödemek mümkün. Cezayı ödedikten sonra da yargıya başvurup itiraz etme yolu açık. (TK)
