Kadınların siyasette yer almasını destekleyen kota uygulaması konusunda, siyasi partilerin fikirleri üçe ayrılıyor. Demokratik Toplum Partisi(DTP), Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) ve Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) kotayı belirlemiş ve uyguluyor.
Doğru Yol Partisi(DYP) ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) parti tüzüğünde yer almasa da, kota uyguladığı iddiasında.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Türkiye Komünist Partisi (TKP), Emek Partisi (EMEP) kota uygulamasına farklı gerekçelerle karşı.
Partilerin seçimler öncesinde kadına ilişkin hangi sorunları ön plana çıkaracağı da çeşitlilik gösteriyor. Görüştüğümüz tüm partilerdeki kadınların "kadın sorununa ilişkin" talepler içindeki ortaklığı; "kadına yönelik şiddetin önlenmesi, kadın emeğinin görünür kılınması" üzerine. İçlerinde bir tek SDP "pozitif ayrımcılığın" öncelikli talep olmasını istiyor. Farkları ise, "demokrasinin var edilmesi"nden "uyuşturucuyla mücadele"ye kadar çeşitleniyor.
"AKP yazılı olmasa da kota uyguluyor"
AKP Gaziantep Milletvekili Fatma Şahin, partisinin yazılı olmasa da en az yüzde 20 oranında kota uyguladığını belirtiyor. "Kadın kollarının siyasi bir birim gibi çalıştırılması gerektiğini" savunan Şahin, AKP'nin kuruluşundan bu yana geldiği noktada kadınların erkeklerle eşit şartlarda çalışmasını sağlamaya gayret ettiğini söylüyor.
Şahin, AKP'nin seçimlerde kadına ilişkin ön plana çıkaracağı konuyu, "kadının statüsünün her yönden güçlendirilmesi ve karar alma mekanizmalarına kadınları taşımak" olarak özetliyor.
CHP kotayı telaffuz etmiyor
CHP Adana Milletvekili Gaye Erbatur, CHP'nin seçim çağrısını şu sözlerle anlatıyor:
"Varlığını demokratik cumhuriyete borçlu olduğunu bilen tüm kadınlara çağrı yapacağız. İktidarın dayatmalarına, demokrasinin karartılmaya çalışması politikalarına karşı olan tüm kadınları kapsayacak bir çalışma planlıyoruz."
Erbatur, CHP'nin kotayı telaffuz etmesinin mümkün olmadığını söylüyor, buna gerekçe olarak seçim yasasını gösteriyor. Buna karşın kadınların siyasette temsiline ilişkin çalışmalar yapacaklarını da ekliyor.
"DYP: Seçimi kadınlar kazanacak"
DYP Kadın Kolları Başkanı Ayşe Şaylı seçim öncesinde kadınların sorunlarını tespit etmek için bölgesel planlamalar yapacaklarını açıklıyor. Bunun nedeni her bölgenin kadınının kendine özgü sorunları olduğu düşüncesi.
Partisinde yüzde 10'luk kota uygulandığını anlatan Şaylı, yüzde 30'luk kotanın da telaffuz edildiğini söylüyor. Kotanın yükseltilmesi isteğini kadınları karar alma mekanizmalarında söz almasını sağlamaya bağlayan Şaylı, "Bu programlar işlerlik kazanana, bilinç değişene kadar kotayı kullanmak istiyoruz" diyor.
Şaylı ekliyor: "Vitrin olarak konulmak, alanda çalışmak gibi niyetimiz yok, ezberleri bozmak istiyoruz"
MHP pozitif ayrımcılık olmasın diye kota uygulamıyor
MHP'de kadın kotası uygulanmıyor. Bunun gerekçesi ise: "pozitif ayrımcılığa yol açmamak." Kadın kolları genel sekreteri Aysel Eser, partisinin seçim kampanyasında kadınlara ilişkin taleplerini, "kız-erkek ayırt etmeden örgün eğitimin desteklenmesi, kadınlara özgüvenin aşılanması, yasal düzenlemelerin yapılması, şiddet izleme komisyonlarının oluşturulması" olarak sıralıyor.
Kota uygulaması olmamasına karşın "nitelikli arkadaşların adaylığını destekleyeceklerini" belirten Eser, partide kadının yüksek düzeyde temsil edildiğini, il ve ilçe yönetiminde yer alan 1200 kişiden 533'ünün kadın olduğunu vurguluyor.
TKP uyuşturucuyu da gündemine aldı
TKP görüştüğümüz partiler içinde "uyuşturucu" konusunu kadın sorunu hanesine yazan tek parti. Bunun nedeni ise sorunun çocukları dolayısıyla anneleri etkiliyor olması. Merkez Komite Üyesi Hande Durna, seçim çalışmalarının Yurtsever Cephe üzerinden yürütülmeye başladığını, TKP'li kadınların da Yurtsever Cephe içerisinde Emekçi Kadınlar İnisiyatifleri ile birlikte seçim çalışması yaptığını söylüyor.
TKP'nin iddiası, kota uygulamamalarına rağmen seçimlerde en çok kadın adayı gösteren parti oldukları.
Seçimler sırasında kadınlara ilişkin diğer vurguları ise, savaş, işgal bölgelerindeki kadınların yaşadığı sıkıntılara dikkat çekmek ve dayanışma sağlamak. Parti, töre ve şiddet gibi başlıklarda yürütülecek kampanyalar dışında, emekçi kadınların sorunları, işgale direnen kadınların mücadelesi de göstermeyi hedefliyor.
ÖDP kadın bildirgesi hazırlayacak
Şubat ayında genel kurul yapan ve yüzde 50 kadın kotasını uygulayan ÖDP, seçimlere de kadın bildirgesi hazırlayarak girecek. ÖDP Parti Meclisi üyesi Çiçek Çatalkaya, 2007 seçimlerinde genel tavırlarının "ırkçılığa, milliyetçiliğe, neoliberal politikalara tavır almak" olduğunu söylüyor, kadın sorununu da bu çerçevede ele alacaklarına değiniyor.
Farklı bir talep olarak kadınların ev içi emeklerinin görünür kılınması, ev kadınlarına maaş bağlanmasını önerdiklerini hatırlatan Çatalkaya, öncelikle yerel seçimlerde kadınların aktif olmasını hedeflediklerini ekliyor.
DTP kadın sorununa stratejik yaklaşıyor
DTP Eşbaşkanı Aysel Tuğluk kadın sorununa yaklaşımlarını "stratejik" diye niteliyor. Toplumsal demokrasinin sağlanması için kadının yaşamın her alanında söz sahibi olması gerektiğine işaret eden Tuğluk, Türkiye'de kadının temsilinde önemli sorunların yaşandığını anlatıyor.
Kadın sorunun çok boyutlu olduğunu hatırlatan Tuğluk, erkek egemen politikalarla mücadele etmek için görünmeyen kadınların görünür hale getirilmesi gerektiğini dile getiriyor.
DTP, MHP'nin aksine "pozitif ayrımcılık yapmak için" yüzde 40 kota uyguluyor.
SDP'nin talebi "pozitif ayrımcılık"
SDP diğer partilerden farklı olarak kadın sorununda öncelikle pozitif ayrımcılığı gözetiyor.
Kotanın kesinlikle uygulanmasını talep eden partinin Merkezi Kadın Koordinasyonu üyesi Sema Kılıç, şu anda yüzde 30 oranında uygulanan, tüzükte yüzde 50 olarak yer alan kadın kotasının seçimlerde de uygulanacağını anlatıyor. Kılıç, "siyasi arenada pozitif ayrımcılık ilkesinin kabul edilmesini istiyoruz" diyor.
EMEP kadınları vitrin olarak kullanmayacak
EMEP seçimlerde kadınların yanı sıra gençleri de kullanacak. EMEP Genel Yönetim Kurulu üyesi Özlem Yıldızer, seçim çalışmalarında, çalışma yaşamına ilişkin sorunları ön plana çıkaracaklarını söylüyor.
"Herkesi kapsayacak bir cephe oluşturma" niyetiyle kota uygulamayacaklarını kaydeden Yıldızer, "Bizim şekle ait olarak gördüğümüz kota ve benzeri bir yaklaşımımız yok. Kadınları vitrin ve ayak işlerinde kullanmayacağız, özlemini duyduğumuz dünyayı birlikte oluşturacağız" diyor. (AÖ/TK)
