Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın geçtiğimiz günlerde "harçları kaldırıyoruz" açıklamasının ardından akla "parasız eğitim" istedikleri için gözaltına alınan, tutuklanan öğrenciler gelmişti.
Peki, yaklaşık 4 milyon öğrenciyi ilgilendiren, bu kadar öğrencinin yıllardır talep ettiği "parasız eğitim" nedir? Harçların kaldırılması parasız eğitim talebini karşılıyor mu ?
Öğrenci Kolektifleri'nden İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Bölümü öğrencisi Neval Kösedağı, harçların kaldırılmasının öğrencilerin yıllardır verdikleri mücadelenin bir kazanımı olarak görülmesi gerektiğini ancak bunun yeterli olmadığını söylüyor.
Harçların öğrenci giderlerinin yüzde 9 ila 12'sini oluşturduğunu söyleyen Kösedağı, barınma, ulaşım, beslenme ve sosyal yaşama dair tüm masrafların öğrenciler için parasız olması gerektiğini belirtiyor.
"Parasız eğitim demek, eğitimin herkese eşit bir şekilde hak olarak verilmesi demek. Sadece harçları kaldırarak parasız eğitim sağlanamaz. Parasız eğitim için öğrenciler muhalefete devam edecek."
"Öğrenci sinemaya nasıl gitsin?"
Kösedağı, eğitimin parasız olmadığını, bir öğrencinin masrafları üzerinden şöyle açıkladı:
* Barınma: Yurtta kalmak da ve evde kalmak da ayrı sorun. Büyük şehirlerde ev kiraları çok yüksek. Öğrenciler çok kötü koşullarda 3-4 kişi kalması gerekiyor; üstüne 750'nin üstünde kira. Ben öğrenci evinde yaşıyorum; bazen beş kişi bile oluyoruz. Üniversite yurtlarının üç dört kişilik en ucuz odaları 400 lira. Devlet ve üniversite yurt kapasiteleri çok düşük. Hal böyle olunca, kayıt günlerinde cemaat yurtları devreye giriyor, öğrenciler bu yurtlarda kalmaya teşvik ediliyor.
* Ulaşım: Her ilin farklı farklı öğrenci pasoları var. Öğrencilerin kimlik kartları her ilde geçerli olmalı ve ulaşım parasız olmalı. Üniversiteye giden ulaşım araçlarının sayısı artırılmalı ve 24 saat olmalı. Bir diğer nokta ise üniversite kampusu içindeki ulaşım sorunu. Büyük kampuslerdeki servisler parasız olmalı. Eskiden parasız olan sevisler bile gün geçtikçe zamlanıyor.
* Beslenme: Birçok üniversitede akşam yemeği yok; ya da iki katı. Kantinler özel şirketler tarafından işletiliyor. Öğrencilere üç öğün parasız yemek verilmeli.
* Okul masrafları: Özellikle diş hekimliği, tıp, mimarlık gibi bölümlerde okuyan öğrencilerin kitap, teknik araç ve gereç masrafları çok yüksek. Bu ihtiyaçların ücretsiz karşılanması gerekiyor.
* Burs: Geri ödemesiz Başbakanlık bursu çok az kişiye veriliyor. Geri kalanlar hayatları boyunca girecekleri borç altında sadece aylık 260 lira alıyorlar. Bu miktar devlet yurdu masrafını dahi karşılamıyor. Barınma, ulaşım ve beslenmenin yanında öğrencinin sosyal olarak kendini var edebilmesi için destekleyici unsurlar lazım. Temel ihtiyaçlarını karşılayamayan bir öğrencinin sinemaya gitmesi mümkün mü?
"Öğrencilerin beslenmesi bile karşılanmıyor"
Öğretim Üyeleri Derneği Başkanı Prof. Dr. Tahsin Yeşildere, harçların üniversite bütçesinin yüzde 7'sini karşıladığını zaten bugüne kadar da öğrencilerin ihtiyaçları için kullanılmadığının altını çizerek şöyle konuştu:
"Şimdi harçlar kaldırıldı diye, yemek fiyatları ya da yurt fiyatları yükselirse o zaman yine öğrencinin cebinden çıkar. Üniversitelere ayrılan bütçeler arttırılmalı. Öğrenciden alınan harçlar zaten sağlık, sosyal, kültürel, beslenme, barınma ihtiyaçları için hiç kullanılmadı. Öğrencilerin optimal beslenme düzeyi bile karşılanmıyor; bir de üstüne para alınıyor." (NV)
