Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın Nisan 2012'de uygulamaya koyduğu "Eşi Vefat Etmiş Kadınlara Sosyal Yardım Programı"na, programla ilgili araştırmayı yürüten ekipten ve Kadın Emeği ve İstihdamı Girişimi Platformu'ndan (KEİG) tepki geldi.
Bakanlığın açıkladığı programa göre, kocası vefat etmiş ve aylık geliri asgari ücretin üçte birinin altında olan kadınlara ayda 250TL sosyal yardım yapılacak. Ancak program boşanmış, kocası kayıp ya da cezaevinde olan, evlilik dışı çocuklarıyla beraber yalnız yaşayan kadınları kapsamıyor.
"Hak ediş kriterleri ayrımcı"
Programın araştırma projesini yürüten Prof. Dr. Şemsa Özar (Boğaziçi Üniversitesi, BÜ), Yard. Doç. Dr. Burcu Yakut-Çakar (Kocaeli Üniversitesi), Volkan Yılmaz (Leeds Üniversitesi), Aslı Orhon (BÜ) ve Pınar Gümüş (BÜ), bakanlığa sundukları raporun aksine, açıklanan programın içerik ve desteği hak ediş kriterleri açısından yaşam koşullarını iyileştirici ve kadınların özgür seçimler yapmalarına imkân verebilecek, hak temelli bir sosyal politika olmaktan uzak olduğunu söylüyor.
Kadınlara verilecek nakit transferinin yeterli bir politika olmadığının belirtildiği açıklamada şu ifadelere yer veriliyor:
"Yaşamlarını tek başlarına ya da çocukları ile birlikte idame ettirme mücadelesi veren kadınların sorunları büyük çoğunlukla ortaktır. Buna karşılık, hükümetin öngördüğü gelir desteği programının sadece eşi vefat etmiş kadınları kapsayacak şekilde kurgulanması tamamen siyasi bir tercihtir, sonuçları itibarıyla ise bu sosyal politika daha en başından kadınların önemli bir bölümünü dışlamaktadır.
"Buna ek olarak, nakit desteğini hak ediş kriterlerine baktığımızda, eşi vefat etmiş kadınlar arasında dahi ayrımcılık yapıldığı çok açıkça görülmektedir.
"Üstelik bu hak ediş kriterinin nasıl uygulanacağı düşünüldüğünde, kadınların halihazırda toplumsal baskı altında olan özel hayatları bu kez bir de devlet desteği ile müdahaleye açılacaktır."
Programın birçok kadın grubunu dışladığının altını çizen araştırma ekibi, bakanlıktan gelir desteği politikasının hak ediş kriterlerini tekrar gözden geçirmesini istedi.
"Sosyal politika nakit yardımından ibaret olmamalı"
KEİG de yaptığı açıklamada, boşanmış ve hiç evlenmemiş kadınları programdan dışlandığının altını çizerken ve sosyal politika kapsamını yalnızca nakit transferi ile sınırlı tuttuğunu belirtti.
Kadınların olumsuz yaşam koşullarının iktisadi ve toplumsal cinsiyet temelli eşitsizliklerden bağımsız düşünülemeyeceğini ifade eden KEİG, istihdamdaki kadınların büyük bölümünün kayıt dışı, güvencesiz işlerde çalışırken, sosyal güvenlik sisteminin sadece kayıtlı çalışan kesime hitap ettiğini söyledi. Kayıtsız çalışan erkeklerin eşlerinin hiçbir sosyal yardımdan faydalanamadığını hatırlattı.
KEİG, böyle bir kamu politikasının bir erkekle yaşamayı seçmeyen, aile kurmayan, aile dışına çıkmayı tercih eden kadınları cezalandırdığını söylerken, "Kadını erkeğe bağımlı kılma her koşulda tekrarlanmaktadır" dedi. (ÇT)
