CHP Milletvekili Mustafa Özyürek, 29 Mart yerel seçimi için "Sandıktaki iradeyi değiştirmek için bu kadar girişim yapıldığını, oy sayıları üzerine bu kadar tartışma yaşandığını ilk kez görüyoruz" diyor.
Yerel seçimde partiler 20'ye yakın ilde, birçok seçim bölgesinde sonuçlara itiraz etti.
"Yeniden sayım sonuca güveni artırır"
İtiraz kabul edildiğinde, ilk yapılan işlem oyların yeniden sayılması. Özyürek "İtirazlar ve sonucunda oyları yeniden sayılması herkesin hakkı" diyor. "Eğer fark azsa, partiler itiraz eder. Seçim kurullarının oyları tekrar saymaktan kaçınmaması gerek. Sayıma direnmek anlamsız. Yeniden sayım, sonuca güveni de artıracaktır."
"Seçim kurulları uzmanlaşmalı"
Seçim itirazlarını il ve ilçe seçim kurulları değerlendiriyor.Ancak Özyürek bu kurulların genellikle o seçim için geçici olarak görevlendirilen bir hakimden ve devlet memurlarından oluştuğunu, bu işin genellikle "angarya" olarak algılandığını, kritik kararlar vermesi gereken bu kurulların uzmanlaşması, altyapı olarak desteklenmesi gerektiğini söylüyor.
Sayım usulsüzlükleri, hataları
Özyürek, seçim sonucunu değiştirmek için yapılan usulsüzlükleri ya da sonucu etkileyebilecek sık rastlanan hataları bianet'e özetledi.
Sandık başında sayım: Sandık açıldıktan sonra, oy pusulası okunuyor, tutanağa yazılıyor. Diyelim CHP'ye çıkan oy başka bir partiye çıkmış gibi okunabiliyor. Bu, maksatlı da olabiliyor, dikkatten de kaçabiliyor. Sandıkta görevli parti müşahitlerinin daha dikkatli olması gerek. Sandık kurulu başkanlarının da onların denetimine fırsat vermesi gerek. Ama zaman zaman "kimse yaklaşmasın" denebiliyor.
Oy birleştirmede sorun: Sandık başındaki sayım bittikten sonra, oy pusulaları torbaya konuyor, tutanaklarla birlikte o bölgedeki seçim kuruluna teslim ediliyor. Burada tutanaklardaki oylar toplanarak birleştirme tutanağına geçiriliyor. Burada da değişiklik ya da hata ihtimali var. Bu veriler Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) veri ağı üzerinden birleştiriliyor. Elektrik kesintisi, YSK ağının tıkanması iddiaları burada önemli. Parti temsilcisi kendi verilerinde ilçesinde önde olduğunu, ama televizyona bakınca geride olduğunu görüyor. Bu da kuşku yaratıyor.
Oy torbası çalmak: Oy torbaları çalınınca, itiraz üzerine yeniden sayım yapıldığında, sonuç değiştirilmiş oluyor.
Geçersiz oylar: Diyelim pusulada mühür sağa, sola biraz taşmış; ama kime verildiği belli. Sandık kurulu görevlileri bazen çok katı davranıp bu oyları geçersiz sayabiliyor. İtirazlar da bu noktada gerçekleşiyor. Diyelim seçimi 15 oyla kaybetmişsiniz, ama yüzlerce geçersiz oy var. Bu nedenle geçersiz oyların da yeniden sayılmasına yönelik itiraz edilebilir.
Sahte ya da çalıntı oy pusulaları: Mevcut oy pusulaları çalınıp, mühür basılıp seçmenlere verilebiliyor. Ya da oy pusulasını sahtesi hazırlanıp önceden doldurulabiliyor ve seçmenlere dağıtılabiliyor. (TK)
