"Öğretmenlerinin şiddet uyguladığı çocuklar 'yeteri kadar büyük, güçlü, iriysen, istediğini elde etmek için sen de şiddet uygulayabilirsin' öğretisini öğrenir. Sorunlara çözüm olarak kendilerine sunulan tek yöntemi, şiddeti öğrenirler."
Uzman Psikolog Ceyda Yılmazçetin Eke, öğretmenlerinden şiddet gören öğrencilerin neler yaşayabileceğini bianet'e anlattı.
Üzüntü ve öfke
"Canı yandığı, aynı zamanda aşağılama da içeren bir eyleme maruz kaldığı için ilk yaşananlar üzüntü ve öfke. Önce üzüntü, ardından şiddet uygulayana karşı öfke gelir."
Sürekli şiddet travmatik stres belirtileri doğurabilir
Yılmazçetin Eke, sürekli, sistematik olarak şiddet gören çocukların geceleri uyku sorunu, bebeksi davranışlar, kurallara uymakta zorlanma, dikkatini verememe, keyif aldığı şeylere karşı ilgi kaybı, huzursuzluk gibi travmatik stres belirtileri gösterebileceğini söyledi.
"Çocuk korunabilir"
"Ama travmatik stres belirtisi, bunların bozukluğa dönüşeceği anlamına gelmez. Belirtiler sosyal destek, aile desteğiyle bozukluğa dönüşmeden çocuk korunabilir. Ama uzun süre devam ettiğinde –bu kişiye göre değişir- bozukluğa dönüşebilir."
Yılmazçetin Eke çocukların başa çıkma mekanizmalarının desteklenmesi gerektiğine dikkat çekti.
"Çocukların da başa çıkma mekanizmaları var. Hayal kırıklığını tolere etme, zorlukları çözebilme, çatışma çözme becerileri gibi. Bunlar güçlendirilmeli ki, yaşadığı olayı anlamlandırması ve devam edebilmesi mümkün olmalı. Burada ailenin bilgi edinmesi önemli bir araç."
Psikolojik şiddet de aynı
Psikolojik şiddetin de travmatik stres belirtileri doğurabileceğini söyleyen Yılmazçetin Eke "Sistematik aşağılama çocuğa 'beceremiyorsun, yetersizsin' mesajları vermek demek. Hele bu otorite konumundaki bir kişiden gelirse, çocuklar bunu içselleştirmeye başlayabiliyorlar. 'Bende gerçekten bir sorun var ki yapamıyorum' düşüncesi doğabiliyor."
Sistematik aşağılama ve hakaret kişinin olaylarla başa çıkmasını zorlaştırıp kendine güveninin azalması sonucunu da doğurabiliyor.
"Bunun sonucunda başarılı bir profil çizememeye başlamaları da görülebilir. Bu sadece akademik anlamda değil, insan ilişkilerine de yansıyabilir."
"İlle de darbe izine gerek yok. Kişinin olayı algılayış şekli, başa çıkma mekanizmalarını, hayata adaptasyonunu olumsuz etkiliyorsa, o zaman gerçekten başa çıkması zor olur."
Şiddet uygulayan öğretmeni yeniden görünce
Şiddet uygulayan öğretmenle yeniden karşılaşmanınsa sinmeden tepkiselliğe uzanan geniş bir yelpazede davranış değişiklikleri doğurabileceğine dikkat çeken Yılmazçetin Eke, şunları söyledi:
"Bir uçta sinme var. Kendini ortamdan iyice çekme ve görünmez hale getirme. İlişkilerde çok aktif rol oynamama gibi. Diğer uçta da öfkenin ön plana geldiği, kurallarla rahat baş edememe, sinmeyip öğretmene negatif duygular besleme, örneğin onun dersiyle özellikle ilgilenmeme, çalışmama gibi davranışlar da oluşabilir. Bu bazen şiddetin yeniden ortaya çıkmasına neden olabilecek sınırları deneyecek şekilde kural bozma da olabilir." (TK)
