Alanya’da sahile konulan şezlonglar nedeniyle yumurtasını bırakmak için sahile çıkan ama bunu başaramayan Akdeniz'de yuvalayan iki deniz kaplumbağası türünden biri olan Chelonia mydas görüntüsü sosyal medya aracılığıyla gündeme geldi.
Görüntüde Karayolları Bölge Şefliği karşısında yumurtlamak için sahile gelen kaplumbağanın şezlongların arasında yumurtalarını bırakabilmek için kendisine alan açmaya çalıştığı görünüyor.
Yeni Alanya haber sitesinde yer alan habere göre, söz konusu kaplumbağa, yumurtalarını bırakamadan denize geri döndü.
Alanya Çevre Eğitim ve Mavi Bayrak Derneği (ALÇED) gönüllüleri sabaha kadar belli aralıklarla sahilde iz taraması yaptı, ancak sahile geri dönmedi.
Bu durumda Chelonia mydas'ın yumurtalarını denize bıraktığı ve yavruların öldüğü tahmin ediliyor.
"Caretta caretta değil, Chelonia mydas"
ALÇED Başkanı Şerefnur Kayhan bianet’e yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:
“Birincisi bu türün adı Caretta caretta değil. En iri yeşil deniz kaplumbağası türü olan Chelonia Mydas.
“Kumu atma şiddetinden anlaşılacağı üzere güçlü bir hayvan. O sebeple isterse şezlonglara vurur atar. Ama bu canlılar ışıktan ve flaştan çok rahatsız olurlar.
“Eğer videoları izlerseniz kumu attığı sürede kafasını kaldırıp kameralara baktığını göreceksiniz. Kameralar ve ışıklar bu hayvanları gerçekten rahatsız ediyor.
“İnsanların bu ilgisinden de rahatsızlar. Arkasında deniz olmasına rağmen o tarafa da gitmiyorlar. Çünkü orada da insanlar var.
“Ayrıca bu canlılar her zaman aynı yere yuvalar. Yuvalarını başka yere bırakmazlar. Sabah beş buçukta gidip baktım ve yumurtalarını bırakmamış.
“Bir ihtimal denize bırakmıştır yumurtalarını ama 150 tane yumurtasından olduğunu söyleyebilirim.
“Yeşil deniz kaplumbağaları yumurtalarını bırakırken sahilde ışık olmaması gerekir. O ışıklar onları ürkütür. Siz neden flaşla çekiyorsunuz? İnsanların artık bu canlıları rahat bırakması gerekiyor.”
Yapabileceklerimiz, yapmamamız gerekenler
Deniz kaplumbağalarının korunmasına yardımcı olmak için yapabileceklerimizi WWF'e sorduk:
- Geceleri kumsalda ateş yakmayın, ışıkla dolaşmayın.
Dişi deniz kaplumbağaları rahatsız olduklarında yumurtlayamadan denize döner; denize bıraktıkları yumurtalar ise tahrip olur.
- Denizden bakıldığında görülen ışıklarınızı perdeleyin.
Çünkü yavru deniz kaplumbağaları karadan gelen ışıklara yönelip yollarını kaybeder ve denize ulaşamayarak ölür.
- Kumsaldan itibaren 1 mil içerisinde, sürat tekneleriyle 5 milin üzerinde hız yapmayın.
Üreme mevsiminde yüzeye yakın yüzen ve hava almak için su üstüne çıkan kaplumbağalar sürat teknelerinden kaçamaz ve parçalanarak ölür.
- Kumsala ve denize naylon poşet, pet şişe ve çöp atmayın.
Bunları sevdiği yiyeceklerden biri olan denizanasına benzeterek yiyen deniz kaplumbağaları boğularak ölür.
- Yuvalama kumsallarında belirlenmiş mesafeler içinde kuma şemsiye dikmeyin, şezlong koymayın ve kumu kazarak kendinizi gömmeyin.
Deniz kenarından kara yönünde yaklaşık ilk 50 metreye kadar olan mesafeler içinde deniz kaplumbağaları yuva yapar. Şemsiye, şezlong ve kazma sonucu yuvalar tahrip olurken geceleri bu engellere çarpan kaplumbağalar yuva yapamadan denize döner.
- Çocuklarınızın veya evcil hayvanlarınızın kumu kazarken deniz kaplumbağası yuvalarına zarar verebileceğini unutmayın.
Çocukların oyunu sırasında ya da köpeklerin yuvaları kazması sonucunda, yuvalar ve yavrular zarar görebilir.
- Yuva yapan deniz kaplumbağası gördüğünüzde sessiz olun, ışık yakmayın, yere uzanarak sadece izleyin.
Deniz kaplumbağaları rahatsız edilince yuva yapamadan denize döner.
- Yavru deniz kaplumbağası gördüğünüzde denize taşıyıp atmayın ve evinize götürmeyin.
Yavruların kumsalı kendi başlarına geçmesi, kumsalın özelliklerini algılayıp ana olduklarında aynı kumsala geri dönebilmeleri açısından gereklidir.
Akdeniz'de iki tür: Caretta caretta ve Chelonia mydas
Caretta caretta, dünya denizlerinde yaşayan yedi deniz kaplumbağası türünden biri (Diğerleri: Dermochelys coriacea, Eretmochelys imbricata, Lepidochelys kempii, Lepidochelys olivacea, Chelonia mydas, Natator depressus) Bu türler 100 milyon yıldan fazla bir süredir dünya denizlerinde bulunurken, son 200 yıldır artarak devam eden insan faaliyetleri yaşama şanslarını azaltıyor. Akdeniz'de yuvalayan iki tür bulunuyor: Yeşil deniz kaplumbağası (Chelonia mydas) ve iribaş deniz kaplumbağası (Caretta caretta). Bu türlerin en önemli yuvalama alanları Yunanistan ve Türkiye. Caretta caretta popülasyonunun yüzde 50'den fazlası Türkiye'de bulunuyor. Bu sebeple Türkiye, türün Akdeniz Havzası'ndaki en önemli yuvalama alanlarından biri niteliğinde. 1000 yumurtadan 1'i yetişkin olabiliyorHer 1000 deniz kaplumbağası yumurtasından sadece bir tanesi yetişkinliğe ulaşabiliyor. Yavrular denize ulaşmaya çalışırken çoğunlukla yengeç, çakal, tilki ve kuş gibi yırtıcılara yem olur. Bir yavru kumsaldaki mücadeleyi kazansa bile denizde kendisinden daha büyük bir balık tarafından avlanması an meselesidir. Bütün bu doğal süreçlerin üzerine dünyanın bazı ülkelerinde insanların beslenmek amacıyla yuvalardan yumurtaları toplaması, rahatsız etmesi veya yuvalama alanlarına zarar vermesi yavru deniz kaplumbağalarının yaşama şansını azaltıyor. Deniz kaplumbağalarını tehdit eden faktörler:* Besin maddesi olarak tüketilmeleri. * Kabuğunun süs eşyası yapımında, derisinin ayakkabı ve çanta yapımında, yağının parfüm sanayinde kullanılması. * Üreme, beslenme ve kışlama alanlarının tahrip edilmesi. Yollardan ve binalardan gelen ışıklar yumurtadan çıkan yavruları etkilemesi ve onları denizden uzaklaştırması. * Deniz dolguları ve dalgakıranların kıyı akıntılarının düzenini değiştirmesi. * Balık ağlarına, uzun mesafeli oltalara, trol ağları. * Denizel-karasal kirlilik. * Doğal predasyon. * İklim krizi. Deniz kaplumbağalarının cinsiyeti sıcaklığa bağlı olduğu için küresel sıcaklıklardaki artış yuvadan çıkacak erkek-dişi oranını tamamen değiştirebilir ve türün nüfusunda tutarsızlıklara yol açabilir. (Bu bilgileri WWF'in internet sayfasından kullandık) |
TIKLAYIN - Caretta Carettalar da İsyanda
(EKN)
