Uzun dönem zorunlu askerliğin 15 aydan 12 aya düşürüleceğinin açıklanmasının ardından şimdi de Milli Savunma Bakanlığı (MSB), 750 bin yoklama kaçağı ve bakayanın bilgilerini Emniyet Genel Müdürlüğü'ne (EGM) gönderdi.
Bu kişilerin Genel Bilgi Toplama (GBT) sisteminde aranacağının ve polis ve jandarma denetimlerinde tespit edilenlerin en yakın askerlik şubesine teslim edileceğinin açıklanmasını Savaş Karşıtları İnisiyatifi’nden Oğuz Sönmez’le konuştuk.
Sönmez, 2010 Anayasa referandumunda geçen maddeye göre, mahkeme kararı olmadan kimsenin gözaltına alınamayacağını hatırlatıyor.
Bu çerçevede hükümetin yakalama işlemi yapmadan kişileri askere gitmeye sevk ettiğini belirten Sönmez, bu ve benzeri haberlerin belli aralıklarla medyada yer aldığının altını çiziyor.
Sönmez, medyada yer alan “Askerlik kısaldı, şubelerde kuyruk oluştu haberlerini de eleştiriyor:
“Kimse ‘Ne güzel kıyak, madem askerlik üç ay kısaldı o zaman şubeye gideyim’ demez. Zaten askere alım dönemi ve insanlar her yıl bu dönemde olduğu gibi askerlik şubelerine gidiyorlar."
“Benzer haber yıl başında da çıkmıştı”
Zaman zaman Genelkurmay’ın aynı bugün medyada yer alan haberler gibi İçişleri Bakanlığı'na asker kaçaklarının yakalanması talebinde bulunduğunu ifade eden Sönmez, İçişleri Bakanlığı’nın ise ‘bakacağız edeceğiz’ tavrıyla bu talepleri geçiştirdiğini belirtiyor.
“Bu yılın başında da bugün olduğu gibi ‘780 bin asker kaçağı GBT kontrolleriyle yakalanacak’ diye haberler çıkmıştı.
“Şimdi bugünkü haberlerde dikkatimi çeken, yakalama kararı yok ama şubeye götürmek veya ‘Şubeye git; gitmezsen bin lira ceza vereceksin’ gibi uygulamalar getiriliyor. Yani yakalama işlemini yapmadan kişileri askere sevk etme yolları arıyorlar.
“Sayı 750 binin üstünde”
Asker kaçaklarının sayısının 750 bin olarak verildiğini ama bu sayının çok daha fazla olduğunu düşündüğünü belirten Sönmez, MSB’nin 2008'de 1 milyon 100 bin civarı asker kaçağından bahsettiğini hatırlattı.
“Böyle bir sayı toplumda bir gayrimeşruluk olayıdır ve bunu ortadan kaldırmak istiyorlar. Ama onun da önüne geçemiyorlar. Çünkü çok büyük bir sayıdan söz ediyoruz. Bunu bir anda eritmek de mümkün değil.
“Başbakan ‘Vicdani ret konusu gündemimizde yok’ diyordu. Adalet Bakanı da profesyonel orduya geçiyoruz, ancak geçtikten sonra bu iş olur diyordu. Oysa profesyonel orduya geçtikten sonra vicdani ret olmaz ki...
“Vicdani reddin hemen uygulamayacağı düşüncesindeyim. Savaş durumu halen önemini korur vaziyette. İkincisi profesyonel orduya geçiş için belli bir zaman gerekiyor. Dolayısıyla vicdani reddi yasalaştırmaları yakın zaman için söz konusu değil. AİHM'e de ceza ödemeye devam edecekler.
“Hani her Türk asker doğuyordu?”
“Her Türk asker doğar denilen bir ülkede 1 milyon civarı asker kaçağının olması bu gibi klişelerin ne kadar anlamsız olduğunu gösteriyor. İnsanlar hem askerliği kutsuyor hem de askere gitmiyor. Bunu da çoğu zaman bu tür söylemlere en çok ihtiyaç duyan ve kullanan zengin insanlar yapıyor.
“Askerlik her zaman yoksul gençlerin gittiği bir yer. Bu sistem de öncelikle onlar için kurulmuş zaten. Ondan sonra da yakalayabildiklerini götürüyorlar. Her Türkün asker doğduğu ya da asker millet olduğumuz söylemlerine artık kimse inanmıyor. Zaten açık bir safsata olduğu gerçek...
“Askerlik üç ay kısaldı diye şubelerde kuyruk olmaz”
“Medyada zorunlu askerliğin üç ay kısalması nedeniyle askerlik şubeleri önünde kuyruklar oluştuğu yazılıp çiziliyor.
“Kuyrukları askerliğin kısalmasına bağlıyorlar ama ben çok doğru olduğunu sanmıyorum. Askerlik kısaldı hemen gidelim diye milletin sıraya geçtiğine inanmıyorum.
“Zaten Kasım seferberliği denilen bir şey var. Askere alma dönemi geldiği için o dönemin normal yoğunluğu diye düşünüyorum. Kimsenin ‘Askerlik 15 aydan 12 aya düştü, ne büyük kıyak’ deyip askerlik şubeleri önlerine bir günde dizileceğini düşünmüyorum.”
Yurt dışına çıkış yasağı gündemde
Medyada yer alan bilgilere göre, GBT sorgusunda asker kaçağı olduğu anlaşılan kişilere gözaltı işlemi yapılmayacak ve bu kişiler polis veya jandarma tarafından en yakın askerlik şubesine teslim edilecekler.
Mesai saatleri dışında veya hafta sonu yakalanan kişiler ise 15 gün içinde askerlik şubesine teslim olmaları şartıyla serbest bırakılacak. 15 gün içinde askerlik şubesine teslim olmayanlara 1000 liraya kadar idari para cezası uygulanacak.
Bakaya veya yoklama kaçakları için bankalarda hesap açtırmama, yurtdışına seyahat ettirmeme gibi kısıtlamaların uygulamaya sokulması da gündemde. (EKN)
