Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ayşehan Çakıcı'nın araştırmasına göre, girişimci kadınlar iş kurarken en çok sermaye bulmakta ve bilgi edinmekte zorlanıyor.
Yasal ve bürokratik engellemeler, işlem sayısının fazlalığı ve sürerin uzunluğu, zorunlu bağışlar, mevzuat değişiklikleri ve kamu görevlilerinin cinsel tacizleri şikayet konuları.
Girişimci kadınlar, kendi işlerini kurmak isteyen kadınlara ise, daha çok cesaret, özgüven ve kararlılık göstermelerini öneriyor. Diğer önerler arasında, kadınların en iyi bildikleri işi tercih etmeleri; gerekli ön hazırlıkları, piyasa ve sektör araştırmalarını yapmadan işe koyulmamaları yönünde.
"Mersin'deki Kadın Girişimcilerin İş Kurma Öyküsü ve İş Kuracak Kadınlara Önerileri" başlıklı araştırma, 1980 sonrasında Mersin'de kurulan işletmeleri inceliyor.
"Kadınlar, 'kadın işleri' yapıyor"
Mersin Ticaret Borsası Dergisi'nin Haziran 2004 sayısında yayımlanan veriler, özetle şöyle:
* Cinsiyete dayalı iş bölümü, kadınların sermaye birikimlerini, ev dışı deneyimlerini ve bilgilerini sınırlandıran en önemli etken.
* Gelişmiş ülkelerde kadın girişimci sayısının yüksek olmasında, devletin uyguladığı teşvik politikalarıyla kadınların kurduğu destekleme merkezlerinin önemli bir payı var.
* İşletmelerin tamamına yakını mikro ölçekli, esnaf niteliği gösteriyor. Kadınlar genellikle, güzellik salonu, çocuk yuvası, butik, tuhafiye, çiçekçi, parfümeri, kafeterya, pastane, emlakçı vb. gibi, cinsiyet rollerine uygun ve fazla sermaye gerektirmeyen işleri tercih ediyorlar.
Önce çocuk sonra iş
* Ankete katılanların yüzde 73.8'i, işyerleri için kira ödediklerini, ekonomik kriz sonrasında en çok kira ödemekte zorlandıklarını dile getirmiş.
* Yaşları 30-49 arasında değişen kadınlar çocuk büyütme, başkalarının yanında çalışarak deneyim kazanma ve birikim yapabilme gibi nedenlerle kendi işlerine daha erken yaşlarda başlayamadıklarını belirtmişler.
* Yüzde 56.8'ini lise mezunlarının oluşturduğu girişimcilerin yüzde 24.4'lük bir kesimi üniversite mezunu. Üniversite mezunu kadınların girişimciliğe adım atmalarında, ekonomik krizler sonucu işsiz kalma, iş bulamama ve medeni durum değişikliği gibi nedenlerin etkiliği olduğu görülüyor.
Evli kadınlar çoğunlukta
* Görüşülen kadın girişimcilerin yüzde 73.1'i evli kadınlardan oluşuyor. Çakıcı, başlangıçta girişimcilik cesareti gösteren kadınların annelerinin ev dışında çalışmasının etkili olacağını düşünürken farklı bir durumla karşılaşmış; girişimci kadınların yüzde 86.9'unun annesinin çalışmadığını bulgulamış.
* Aile işlerini sürdüren kadınların daha kolay ilerlediklerini ortaya koyan araştırma verilerine göre, girişimci kadınların yüzde 57.5'i modern (gelenekleri sorgulayan), yüzde 20.6'sı ise serbest-liberal ailelerde yetişmişler.
* Aile yapısının geleneksel olduğunu söyleyen girişimciler, geleneksel ideolojinin cinsiyetçi işbölümüne, örf ve âdetlere, ailelerinin tutucu ve baskıcı davranışlarına karşı mücadele verdiklerini ifade etmişler.
Banka kredisi yerine aile desteği
* Katılımcıların mevcut işlerini büyük ölçüde bağımsız çalışma isteği nedeniyle kurdukları anlaşılmış. Diğer iki önemli neden ise sırasıyla kazanç elde etme ve daha sosyal yaşam sürme istekleri olarak belirlenmiş. Daha az verilen diğer yanıtlardan bazıları ise üretmekten haz alma, başarı tutkusu ve ilgili konuda bilgi birikimini değerlendirme.
* Başlangıç sermayesinin çoğunlukla kişisel birikimler ya da aile ve akrabaların desteğiyle sağlandığı; bankalardan kredi alma seçeneğininse pek tercih edilmediği gözlenmiş.
