İnsan hakları savunucuları: Hasta kadın mahpuslar serbest bırakılsın

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishane Komisyonu, “F Oturması” eyleminin 676’ncısını Beyoğlu’ndaki şube binası önünde yaptı. 

Bu haftaki eylemde 8 Mart Dünya Kadınlar Günü vesilesi ile hasta mahpus kadınlar hatırlatıldı ve derhal serbest bırakılması istendi.

Ayrıca, Sincan Cezaevi’nde tutulan hasta mahpus Özge Özbek’in 22 Mart’ta şartlı salıverme kapsamında serbest bırakılması gerektiğini duyuran Nimet Tanrıkulu, cezaevlerinde hasta mahpusların haklarının İdari Gözlem Kurulunca engellendiğini vurguladı. 

Marmara Bölgesindeki cezaevlerinde tutulan hasta kadın mahpusların listesini bu haberden okuyabilirsiniz. 

İnsan Hakları Derneği üyeleri Nimet Tanrıkulu ve Meral Cengiz Şahin’in okuduğu açıklama şöyle: 

Bugün 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü. Gerçekleştirdiğimiz 676. F Oturması’nda söze; özelde kadın mahpusların olmak üzere, bütün kadınların 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü’nü kutlayarak başlıyoruz.

Adalet Bakanlığı’nın açıklamasına göre; 3 Mart.2025 tarihi itibariyle Türkiye’de 12 Kadın Kapalı,8 Kadın Açık Ceza İnfaz Kurumu bulunmaktadır.  İş yurtları biçiminde yapılandırıldığı ve mahpuslara zorunlu çalışma uygulanan açık kadın hapishanelerinde tutulan 3900 kadın mahpus ile birlikte bu hapishanelerde  toplam 17.418 kadın mahpus tutulmaktadır. Yine yapılan açıklamalara göre  0-6 yaş grubu 759 çocuk ise anneleri ile hapiste büyüyor. 

Hazırladığımız raporlar ve bu alanda yapılan çalışmalar; hapishanelerde mevzuat ve uygulamalardan kaynaklı hak ihlallerinin bütün mahpusları derinden etkilediğini göstermekle birlikte, yaşlılar, çocuklar, hastalar, engelliler, yabancılar, LGBTİ ler, kadınlar gibi özel ihtiyaçları olan grupların bu ihlallerden daha fazla etkilendiğini gösteriyor. 

Günümüzde; kadınların fiziksel, biyolojik ve psikolojik farklılıklarının ve ihtiyaçlarının dikkate alınmadığı,  LGBTİ+ mahpusların ise temel hak ve ihtiyaçlarının göz ardı edilmekle kalmayıp, ayrımcı ve nefret içeren yaklaşımlarla şiddetin günlük hayata içerildiği infaz uygulamaları devam ederken; hapishanelerde kadın olmanın zorluklarına; hapiste kadın, hasta, engelli ve çocuklu olmanın büyük zorlukları da eklenmiş durumda.

Mahpus kadınlar; sürekli uygulama haline getirilen tehdit, küfür, aşağılama ve baskılara maruz bırakılıyorlar. Özel ihtiyaçlarının karşılanmasında keyfi ve rencide edici davranılmasından, hamile, ileri yaşta veya engelli kadınların hastane ve adliyeye gidiş gelişlerinde ring aracına kelepçeli olarak bindirilmesine, çıplak arama dayatılmasından, aramaların erkek infaz memurları tarafından ya da onların refakatinde yapılmak istenmesine, taciz ve istismar olaylarından jinekolojik muayenenin dahi asker yanında ve kelepçeli yapılmak istenmesine kadar pek çok hak ihlali yaşıyorlar. 

Şiddet, baskı ve ayrımcı uygulamaların yanında, kadınların kadın olmaktan kaynaklı özel ihtiyaçlarının göz ardı edilmesi ile ortaya çıkan devasa sorunlara ekonomik krizle beraber ağır bir yoksulluk ve bu yoksulluğa bağlı sorunlar da eklenmiş, bu durum kadınların ve birlikte tutulan 0-6 yaş grubu çocuklarının sağlık ve gelişimlerine yönelik olumsuzlukları derinleştirmiştir. 

Bu nedenle kadınlara yönelik şiddet ve ayrımcılıkla derinleşen hak ihlallerinin önlenmesi yanında, kadın mahpus yoksulluğuna bağlı sorunların çözüme kavuşturulması,  iaşe bedellerinin artırılması, temel ihtiyaç ve öz bakım gereksinimlerinin devlet tarafından karşılanması için yetkilileri göreve çağırıyoruz.

(EMK)