İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi'nden avukat Ahmet Tamer'in bianet'e verdiği bilgiye göre İstanbul, Maltepe L Tipi'ndeki tutuklu çocuklar kötü muamele ve işkenceye maruz kalıyor.
Çocukların yalnızken ve kamera olmayan mekanlarda gardiyanlarca işkenceye uğradıklarını söyleyen Tamer, koğuş değiştirme taleplerine şiddetle cevap verildiğini, bu nedenle ayrıca kendilerine zarar verdiklerini ifade etti.
Tamer, İHD İstanbul şubesi adına cezaevinde bir ön inceleme yaptı. Örgüt, konuyla ilgili bir rapor hazırlayacak. Edindiği bilgileri aktaran Tamer'e göre Maltepe Cezaevinde acilen çözülmesi gereken sorunlar şöyle:
Şiddet: Sorunlarını dile getirdiklerinde, kavga ettiklerinde, kendilerini zarar verdiklerinde şiddetle cezalandırılmaları çocuklarda kaygı ve korku yaratıyor.
Sigara: Bu çocuklar 18 yaşından küçük oldukları için onlara sigara satılmıyor. Ancak çoğu bağımlı. İlk geldiklerinde gazete kağıdına çay sarıyorlar. Bir anda sigarasız kaldıklarında saldırganlaşıyorlar.
Sosyal alan: Cezaevlerinde kalan çocukların hepsi suçlu değil ancak çoğu uyum sorunu yaşayan çocuklar. Sosyal alana çıkarılmamaları da olumsuzlukları tetikliyor.
Eğitim: Eğitimsizlik had safhada. Kurslar düzenleniyor fakat yeterince düzenli değil. Çoğu çocuk okuma yazma bilmiyor.
Taner çocuklarla ve avukatlarla yaptığı görüşmelerin sonunda edindiği bilgileri aktardı:
"En çok psikolojik olarak sorunlu, risk altındaki çocuklar şiddet görüyor. Bu çocuklar kapalı bir yerde bulunmaktan dolayı kendilerine zarar veriyor. Psikolojik tedavi verilmesi gerekirken şiddet görüyorlar. Ancak yeni gelenlere de ortama uyum sağlamaları için 'hoşgeldin' şiddeti uygulanıyor."
Avukat Tamer cezaevi şartlarına da değiniyor:
"14 kişilik koğuşlarda kalıyorlar. Ortak alanda haftada bir, bir saat spor hakları var. İki haftada bir sinemaya gidiyorlar. Bunlar çok kısıtlı aktiviteler. Zaman zaman okuma yazma kursu var fakat düzenli değil. Çocuklar birlikte yaşadıkları 14 kişinin dışında kimseyle görüşemiyorlar. Bu da bir nevi tecrit sayılır."
Aynı koğuşta çocukların birbirilerine cinsel taciz ve tecavüzde bulunduğunu söyleyen Tamer "Taciz ve tecavüz bilinse de bu konuda açılan tek dava var. Oysaki taciz, tecavüz de engellenebilir nitelikte. Psikologla çocuklar yalnız görüşemiyorlar. Verilen destekse 'bize güvenip her şeyi anlatabilirsin' şeklinde değil" dedi.
Cezaevleri çocuklara uygun değil
Cezaevi yönteminin yetişkinler için de sorunken çocuklara hiç uygun olmadığını düşünen Tamer, çoğu çocuğun cezaevinden çıktığında daha da risk altında olduğunu söyledi.
Uzmanlar, kanunla ihtilaf halindeki çocukları cezalandırıcı değil rehabilite edici bir yaklaşımın hayata geçmesi gerektiğini söylüyor. Bunun için ceza sorumluluk yaşı 18'e çıkarılmalı; davalar en kısa sürede sonuçlanmalı; ceza son çare olarak düşünülmelive bütün bunları içeren bir "çocuk adalet sistemi" oluşturulmalı. (EZÖ/EÜ)
