Şair Küçük İskender bir şiirinde, "Her çocuk kendi masalında pijamalarıyla militan" der ve bizlere bu cümlesi ile laz kadınlar korosu Dalepe Nena'yı hatırlatır. Çünkü, Lazcada kız kardeşlerin sesi, sözü, dili anlamına gelen Dalepe Nena'nın şarkılarını dinlerken siz de Karadeniz'in dağlarında anti çevreci politikalara "hayır" diyen ve ırkçı söylemler ile rant yaratmaya çalışanları durdurmak isteyen bir özgürlük sevdalısına dönüşebilirsiniz. Lazcanın yanında Hemşince, Gürcüce, Rumca, Mergelce şarkıları da seslendiren Dalepe Nena'yı 15 Mayıs cumartesi akşamı Beyoğlu'ndaki Klemuri Cafe'de dinleyebilirsiniz.
Konserden önce grup üyeleriyle konuştuk...
Neden böyle bir grubu kurma ihtiyacı hissettiniz?
Lazca bugün yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan bir dil. Biz bu dili şarkılar yolu ile hem kuşaklar arasında aktarmak hem de daha kalıcı hale getirmek istedik. 2001 yılında, 12 laz kadın bir araya geldik ve ne yapabiliriz üzerine konuşmaya başladık. Lazca şarkıları sahnede seslendirmeye karar verdik.
Zamanla enstrümanları da ekledik. Sadece şarkı seslendirmiyoruz aynı zamanda grupta herkes bir enstrüman çalıyor. Tulum da kemençe de akerdion da vurmalı çalgılar da artık sahnede aktif olarak yer alıyor. Sahnemizde, Karadeniz'de çokça kullanılan fakat sahnelere taşınamayan destan geleneğine de yer veriyoruz.
Birçok müzik grubu maalesef horon, tulum, kemençe bu öğeleri bir araya getiriyor; "Hayde oynayalım çoşalım." İyi güzel de bizim bir de Karadeniz'den çıkan ağıtlarımız destanlarımız acılarımız var. Biz Karadenizliler doğasıyla kültürüyle yavaş yavaş ölüyoruz. Bizi öldürüyorlar. İşte sahneye çıkma ihtiyacımızı bu öldürme ortaya koydu. Biz, bizi yok edenlere karşı, o sahnede "Laz dili ile birlikte buradayız" diyoruz. Destanımızla, ağıtımızla, mini horonomuzla Karadeniz burada diyoruz.
Dalepe Nena'nın tek derdi Laz dili mi yoksa hayata dair başka sözlerde söylüyorlar mı?
Evet, tabii ki de söylüyoruz. Tek derdimiz Laz dilini yaşatmakla ilgili değil. Biz anti - çevreci politikaların karşısındayız. Sadece Karadenizde değil bugün Türkiye'de yaşanan her türlü çevre felaketine "dur" diyoruz. Ayrıca anti-ıkçı bir söylem de geliştiriyoruz. İsmail Türüt'ün, Ogün Samast ile ilgili şarkısından sonra biz de grup içinde bu konuda bir duruş sergileyelim mi gibi tartışmalarda bulunup bu konudaki görüşlerimizi içeren yazılı metnimizi sitemize koymuştuk.
Albüm düşünüyor musunuz?
Albüm fikrine pek sıcak bakmıyoruz. Çünkü bizim popüler olma ya da ticari olma gibi bir kaygımız yok. Canımız ne isterse onu söylüyoruz. Albüm düşündüğünüzde piyasanın şartlarını da göz önünde bulundurup ona göre şarkılar seçmeniz gerekiyor. Sadece bir demo düşüncemiz var.
Çünkü konserlerimiz dışında da bizi dinlemek isteyen dinleyicilere bu yolla ulaşmak istiyoruz. Konserlerde bizi görmek isteyenlere de şunu söyleyebiliriz; siz yeter ki konser mekânını zamanını ayarlayın, biz gelip söyleyelim.
Bu zamana kadar kaç konser verdiniz ve en unutamadığınız konser hangisiydi?
Şimdiye kadar 50'nin üzerinde konserimiz oldu. Unutamadığımız konser ise sevgili Kazım Koyuncu'yu kaybettikten sonra Mardin Kızıltepe'de verdiğimiz konserdi. Konser alanında 80 bin kişi vardı ve biz sahneye çıkmadan önce, Kazım Koyuncu'yu anlatan bir slayt gösterisi yaptılar. Bizim bu slayt gösterisinden haberimiz yoktu tam sahneye çıkmak üzereydik ki görüntülüleri izlemeye başladık bir yandan gözyaşı bir yandan o seyircinin heyecanı unutulmaz bir konserdi.
Genelde tarlada çay toplarken fındık bahçesinden fındık çuvalı taşırken görmeye alışkın olduğumuz Karadeniz kadınını sahnede izlemek dinlemek farklı bir duygu. Karadenizliler sizi sahnede görünce ne tepki veriyorlar? Dalepe Nena sahnelerdeki erkek egemenliğine bir başkaldırı diyebilir miyiz?
İlk başta çok şaşırıyorlar ve bizim Türkiye'nin farklı coğrafyasından olduğumuzu Lazcayı bir şekile öğrendiğimizi sanıyorlar. Sonra bizim Laz olduğumuzu öğrenince şaşırıyorlar ve bizi daha çok benimsiyorlar. Erkek egemen müziğe başkaldırı mıdır sorusuna gelince... Evet, öyledir! Biz bu grubu kurarken özellikle kadınlar üzerinden yürümesine özen gösterdik.
Erkeklerden de yardım alıyoruz fakat nihai kararları gruptaki kadınlar veriyor.
Ayrıntılı bilgi http://www.myspace.com/dalepenena. Dalepe Nena, bu akşam Beyoğlu'nda bulunan Klemuri Cafe'de sahne alacak. (SP)
