Haberin İngilizcesi için tıklayın
Halkların Demokratik Partisi (HDP), tutuklu eş genel başkanlar Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile tedavisine rağmen hakkında yakalama kararı çıkarılan İdris Baluken için AİHM’e başvuruda bulundu.
HDP Grup Başkanvekili Filiz Kerestecioğlu, Eş Genel Başkan Yardımcısı Saruhan Oluç, milletvekilleri Mithat Sancar, Ertuğrul Kürkçü ve Osman Aydemir ile insan hakları savunucusu avukat Reyhan Yalçındağ’dan oluşan heyet, bugün Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gelerek, başvuru dosyasını bizzat iletti.
AİHM’e yapılan başvuru ardından ellerinde tutuklu milletvekillerinin resimleriyle basın mensuplarına bilgi veren HDP heyeti üyeleri, tutuklamalara karşı yapılan itirazların Anayasa Mahkemesi tarafından incelenmeye dahi alınmadığına dikkati çektiler.
İlk açıklamayı yapan avukat Reyhan Yalçındağ, iç hukuktaki düzenlemelere, AİHM içtihatlarına ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) ek 1. Nolu protokolüne rağmen HDP milletvekillerinin tutuklu yargılanmaya devam edildiklerine dikkat çekti. Yalçındağ, 95 günü geride bırakan tutuklamalara karşı sundukları tüm itirazların reddedilmesi nedeniyle bugün AİHM’de olduklarının altını çizdi.
Ek 1. Nolu protokol Sözleşmeye 1952 yılında eklendi ve 3. Maddesi “serbest seçim hakkı”nı düzenliyor.
AİHS’in ek 1. Nolu Protokolü’yle güvence altına alınan seçme ve seçilme hakları, kişi ve güvenlik ile ifade özgürlüklerinin 4 Kasım’dan bu yana ‘ağırlaştırılmış haliyle ihlal edildiğini vurgulayan Yalçındağ, daha önce de AİHM’e ihtiyati tedbir başvurusu yaptıklarını hatırlattı.
Bugün yaptıkları başvurunun tedavisi tamamlanmadığı halde hakkında yakalama kararı çıkarılan Amed İdris Baluken’e ilişkin olduğunu söyleyen Yalçındağ, daha önce Anayasa Mahkemesi tarafından Mustafa Balbay’ın tahliyesine dair karara atfen başvuru yapıldığını kaydetti.
HDP Eş Genel Başkanları Figen Yüksekdağ ve Selahattin Demirtaş adına da başvuru yapıldığını belirten Yalçındağ, 95 günü geride bırakan tutuklamalara karşı sundukları tüm itirazların reddedilmesi nedeniyle bugün AİHM’e başvurulduğunu dile getirdi. Yalçındağ, başvuruyla yargılamaların tutuksuz devam etmesini istediklerini bildirdi.
AİHM’in bugün sundukları başvuru metnindeki taleplerinin değerlendirileceğini söyleyen Reyhan Yalçındağ, mahkemeden beklentilerine ilişkin olarak ise şöyle dedi: “AİHM daha önce seçme ve seçilme özgürlüğüne de atfen bu konuda verdiği kararlarına bağlı bir biçimde son derece ciddi bir biçimde devam eden bu ihlal durumuna bir son verecek ve müvekkillerimizin tutuklu yargılanamayacağına dair bir karar verecek. Beklentimiz budur. Mahkemenin içtihatları da bunu söylemektedir.”
TIKLAYIN - DEMİRTAŞ'A 142, YÜKSEKDAĞ'A 83 YILA KADAR HAPİS İSTEMİ
Sancar: Türkiye’deki kararlar beklenmemeli
HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar ise, Türkiye’de yargının ve özellikle Anayasa Mahkemesi’nin ağır baskı altında olduğunu söylerken, AİHM’in iç hukuk yollarının tükenmesini bekleme kuralının bir anlamı olmadığının altını çizdi. Sancar, AİHM’e başvurularından olumlu bir karar çıkmasını beklediklerini dile getirirken, HDP’nin defacto bir biçimde kapatılmış olduğunu kaydetti.
Ağustos ayında yaptıkları başvuruyu hatırlatan Sancar, yapılan başvurulara tepkisiz ve duyarsız kalınamayacağını vurguladı. HDP’ye yönelik tutuklama ve operasyonlarla önümüzdeki referanduma yönelik propaganda ve çalışmalarının da engellenmiş olduğuna dikkat çeken Sancar, AİHM’in Türkiye’deki mahkemelerin kararları beklenmeden başvurularını sonuçlandırmasını istedi.
TIKLAYIN - İDRİS BALUKEN HAKKINDA AĞIRLAŞTIRILMIŞ MÜEBBET İSTEMİ
Kerestecioğlu: Anayasa Mahkemesi 95 günde tek bir işlem yapmadığı için buradayız
HDP Grup Başkanvekili Filiz Kerestecioğlu ise, eş genel başkanlar dahil HDP milletvekillerinin 4 Kasım’dan bu yana tutuklu olduklarını hatırlattığı konuşmasında, tutuklamalar ve operasyonlarla referandum çalışmalarının engellenmek istendiğinin altını çizdi.
Anayasa Mahkemesi’ne başvurmalarının üzerinden 95 gün geçtiğine dikkat çeken Kerestecioğlu, “Mahkeme bu sürede tek bir işlem dahi yapmadığı için biz buradayız” dedi. Kerestecioğlu, 95 günlük sürede tek bir incelemenin dahi yapılmamasının kabul edilemeyeceğini dile getirdi.
Fezlekesi olan hiçbir milletvekilinin durumunun farklı olmadığını söyleyen Kerestecioğlu, “O zaman, ya hep beraber içerde olmalıyız ya hep beraber dışarda olmalıyız” dedi.
Kürkçü: AİHM’in AK’nin yürütme organlarından bağımsızlığını ispat etmesini bekliyoruz
HDP İzmir Milletvekili Ertuğrul Kürkçü ise, Avrupa’daki kurumların ise ‘giderek Türkiye’ye benzemeye başladığı’ eleştirisinde bulundu. AİHM’in kararlarını giderek Avrupa Konseyi kararlarına uydurmaya çalıştığına dikkat çeken Kürkçü, Venedik Komisyonu ve İnsan Hakları Komitesi’nin konuya ilişkin kararlarının ‘son derece açık olduğunu’ hatırlattı.
Kürkçü, “Türkiye’de kararları beklenecek bir yargının artık kalmadığını gösteren tüm raporlara rağmen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Anayasa Mahkemesi’nin kararını, yani iç hukukun tüketilmesini bekliyor. Yani (AİHM) bütün normal zamanlarda söylenecek sözleri söyleyerek, verilecek kararları erteliyor. Biz bunun ertelenemez olduğunu, AİHM’in AK’nin yürütme organlarından bağımsızlığını ispat etmesini bekliyoruz” diye konuştu.
Oluç: Bu tıkanmışlık aşılmalı
HDP Eş Genel Başkan Yardımcısı Saruhan Oluç da, yaşanan tıkanmışlığın aşılması gerektiğini söyledi. Hukuk açısından bir garabet yaşandığını Oluç, uluslararası alandaki çabalarının devam edeceğini vurguladı.
Baydemir: Karar emsal olacak
Urfa Milletvekili Osman Baydemir de, insan hakları ve hukukun sağlanmasını talep etmek için AİHM’de olduklarını söyledi.
Demirtaş, Yüksekdağ ve Baluken için yaptıkları başvurularına ilişkin verilecek bir kararın tutuklu tüm milletvekilleri için emsal olacağını kaydeden Baydemir, daha önce Mehmet Haberal ve Mustafa Balbay için verilen kararları örnek gösterdi. Baydemir, Anayasa Mahkemesi’nin daha önceki kararlarına sahip çıkması gerektiğini vurguladı.
Şirnex Milletvekili Ferhat Encü’nün kelepçelenerek gözaltına alındığını hatırlatan Baydemir, hak ve özgürlük isteminin kelepçelenemeyeceğini vurguladı.
Erdoğan ve AKP’nin sık sık sığındığı ‘milli irade’ söylemine atıfta bulunan Baydemir, halkın seçtiği vekillerin ancak halk tarafından gönderileceğinin altını çizdi.
Başvuruda ne deniyor?
HDP’nin bugün AİHM’e yaptığı başvuruda, “ülkenin en çok oy alan üçüncü partisi olan HDP’nin Eş Genel Başkanlarının seçmenlerini ve partiyi temsilen katıldıkları eylemler ve düzenledikleri basın açıklamaları nedeniyle özellikle referandum sürecinde, tutuklu yargılanıyor olmalarının Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile güvence altına alınan özgürlük ve güvenlik hakkını, ifade özgürlüğünü ve serbest seçim hakkını ihlal ediyor” ifadelerine yer veriliyor.
Başvuruda ayrıca, HDP’ye ait parti binaları ve seçim büroları ve araçlarının 2014 yılında 22, 2015 yılında 7 Haziran seçimleri öncesinde 106, 2016 yılında 36 kez saldırıya uğradığı, 22 Temmuz 2015 tarihinden bu yana HDP, DBP ve bileşenlerine yönelik operasyonlar kapsamında 9.796 kişinin gözaltına alınarak 2.906 kişinin tutuklandığı, Temmuz 2016'dan bu yana ise aralarında Eş Genel Başkanlar Demirtaş ve Yüksekdağ’ın da olduğu 12 milletvekilinin de bulunduğu toplam 5.471 kişinin gözaltına alınarak 1.482 kişinin tutuklandığı hatırlatıldı.
AİHM başvurusunda referandum sürecinde etkili bir 'hayır' kampanyasının örgütlenmesi için çalışan muhalefetin susturulması ve cezalandırılması amacıyla yürütülen ve keyfi ve sistematik bir hal alan gözaltı ve tutuklamaların siyasi bir amaç taşıdığının da altı çizildi.
59 vekilden 12’si tutuklu
HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile HDP Grup Başkan Vekili İdris Baluken ve milletvekilleri Leyla Birlik, Selma Irmak, Nursel Aydoğan, Gülser Yıldırım, Ferhat Encü ve Abdullah Zeydan 4 Kasım 2016’da tutuklanmıştı.
HDP Hakkari Milletvekili Nihat Akdoğan ise 7 Kasım 2016’da tutuklandı.
Gözaltına alınan Ziya Pir, Sırrı Süreyya Önder, İmam Taşçıer, Hüda Kaya, Altan Tan, Ayhan Bilgen, Lezgin Botan, Nadir Yıldırım adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı.
Hakkında yakalama kararı bulunan HDP Şırnak Milletvekili Faysal Sarıyıldız ve Van Milletvekili Tuğba Hezer Öztürk yurtdışında bulunuyor.
Diyarbakır 2. Ağır Ceza Mahkemesi, KCK ana davasında yargılanan ve dosyaları ayrılan HDP vekilleri Osman Baydemir, Dirayet Taşdemir, Çağlar Demirel, Selma Irmak, Ahmet Yıldırım, Besime Konca, Alican Önlü ve Nadir Yıldırım hakkında zorla getirilme karar vermişti.
HDP Grup Başkanvekili Çağlar Demirel ve HDP vekili Besime Konca da 13 Aralık'ta tutuklandı.
Birlik ise 4 Ocak 2017'de tahliye edildi.
HDP Grup Başkan Vekili İdris Baluken 30 Ocak'ta tahliye edildi.
Gözaltına alınmalarının ardından adli kontrol şartıyla serbest bırakılan Adana milletvekili Meral Danış Beştaş savcılığın itirazı üzerine tekrar gözaltına alınarak 30 Ocak'ta tutuklandı.
Ayhan Bilgen de 31 Ocak'ta tutuklandı.
Ferhat Encü’nün 15 Şubat'ta tahliye edilmesinin ardından tekrar tutuklanmasıyla, tutuklu HDP'li vekil sayısı tekrar 12’ye yükseldi.(HK)
