Dipsiz Kuyuda Arama

İnternet, daha önce sayılarla verdiğim gibi uçsuz bucaksız bir alem. İçindekilerse bir derya. Sorunlar da buradan başlıyor.

Çoğumuz, İnternet'te arama yapmak için "Google" kullanıyor. Sıradan bir İnternet kullanıcısına sorsanız, başka bir arama motoru adı söyleyemez. Biraz daha bilgili olanlar da "Altavista", "Yahoo" ve belki bir iki ismi daha sayar. Ama o kadar.

Benim bildiğim sayılar, binlerce. "N'olacak, benim işimi Google görüyor" diyenlerdenseniz, acele etmeyin. Haksız olduğunuzu söylemiyorum, sadece biraz ek bilgi vermek istiyorum. Yaşamınızda, ayda yüzlerce saate mal olan aramaları yapan bir işle uğraşıyorsanız, sinemaya gitmek, arkadaşlarla sohbet etmek ya da kitap okumak için zamanınızı biraz daha artırmak amacım.

Google, kötü bir arama motoru değil, hatta bir anlamda harika bir arama motoru. Ama her güzel şey gibi, zayıf tarafları da var.

Öncelikle, çok sayfa buluyor. Aslında ilk başta çok etkileyici ve olumlu olan bu özellik, araştırmalar derinleştiğinde, kabusa dönüşüyor.

Bir örnek ele alalım: "Okullarda şiddet". Google'da bu iki sözcüğü aradığınızda sonuç şöyle: "okullarda şiddet için yaklaşık 267.000 sonuçtan 1 - 10 arası sonuçlar (0,04 saniye)". Dört salisede 267 bin sayfa buluyor. Ne kadar müthiş değil mi? Şimdi araştırmaya başlayabiliriz. İlk sayfa için gelen özet şöyle:

Okullarda şiddet

Okullardaki Şiddet Vakaları. Atilla Yusuf Alan "Robotik Kültür" kitabından. Okullardaki eğitim, ailevi terbiye ve arkadaş çevresindeki faziletlerle takviye ...

www.egitim.aku.edu.tr/ayalan7.htm - 5k - Önbellek - Benzer sayfalar

Bunu, on saniyede okur, üç-beş saniye değerlendirdikten sonra sayfaya bir göz atmaya yeltenirseniz, sayfa hızlı açılıyor ve orada yeni bir özetle karşılaşıyorsunuz. Onu da okudunuz, yaklaşık otuz saniye. Altında bir "tam metin" düğmesi var. Düğmeye basıyorsunuz ve karşınıza "Sayfa görüntülenemiyor" mesajı geliyor. Ne kadar "yenile" düğmesine basarsanız basın, sayfa yok. Bunun da bir otuz saniye aldığını varsayalım. Tekrar Google'a döndüğünüzde harcamış olduğunuz süre bir dakika, on beş saniye. Bu sefer ikincide bir maceraya girişirsiniz. İlk on sayfayı taramak için harcamanız gereken süre, on dört dakika. Geride hala 266.990 sayfanın var olduğunu biliyoruz.

Ben, aynı aramayı yapmak için farklı, arama motoru bile olmayan bir araç kullanıyorum: Copernic. İnternet'ten ücretsiz olarak çekebileceğiniz ( www.copernic.com ) bir arama otomasyon yazılımı. Yaptığı iş oldukça basit. On yirmi adet (sizin seçiminize bağlı) farklı arama motorunu bir arada kullanıyor. Gene sizin ayarınızla, her arama motorunun ilk on ya da yirmi (ya da daha fazla) bulgusunu seçiyor. Örnek olarak ilk on bulguyu ve on adet arama motoru seçeneğini kullanırsak, bulunan toplam yüz bulguyu karşılaştırıp, mükerrer olanları birleştirip karşımıza örneğin otuz dokuz sayfa çıkarıyor. Bu sayfalar, on arama motorunun en iyilerinden meydana geldiği için, ilk üç-beş sayfada istediğimize kavuşabiliyoruz. Aynı örneği, Copernic'le aradığım zaman, yirmi dokuz (267.000 değil!) bulgu geldi. İlk sayfa şöyle:

Okullarda şiddet ve çözüm yolları

... Gönderen. Konu: Okullarda şiddet ve çözüm yolları (Okunma Sayısı 57 defa ... forumlarında avazı çıktığı kadar bağırıyor: "Okullarda şiddet almış başını yürüyor...

www.tekmes.com/forum/index.php?topic=33.0 Fast Search (alltheweb.com)

Sayfayı açtığınızda, bir eğitim ve kültür sitesinde, bu konudaki bir tartışmada yazılmış metinle karşılaşıyorsunuz.

Google'da sadece Türkçe, İngilizce ya da Fransızca sayfalarda arama yapmak için ayarlarınızı sabit olarak değiştirmeniz gerekiyor.

Bir örnek olarak Fransa'da gençlerin ayaklanmasını inceleyelim. Konuyla ilgili yasanın Fransızca adı, "CPE" olarak geçiyor. Hiçbir ayar yapmadan aradığımda, 45.900.000 sayfa çıkıyor ve ilki: "Cambridge ESOL - Exams (CPE)". Dönüp "tercihler" düğmesinden ayarlara girdim ve "Sadece Fransızca sayfalarda ara" kutusunu işaretledim (bu ayarları sonra değiştirmeyi unutmamak gerek). İlk sayfa: "CPE Lyon : Ecole Supérieure Chimie Physique Electronique de Lyon", yani kimya, fizik ve elektronik konusunda bir eğitim kurumu.

Burada bir eksikliğim var tabii ki, tek bir sözcükle arıyorum! Dönüp "CPE demonstration" araması yaptım. 462 bin sayfadan ilki, İngilizce (?) çıktı: "The anti-CPE demonstration of the 28th was the largest to date, with close to 3 million people in... ( 2 Comments ). This photo is public This photo is..."

Aynı aramayı Copernic ile ve sadece Fransızca sayfalar arasında ve ayarları değiştirmeden, sunulan seçenekler arasından aradım. Bunu yirmi küsur dilde, örneğin Portekizce yapabiliyoruz. Karşıma çıkan elli iki sayfadan hepsi, Fransızca oldu; ilki, Le Figaro gazetesi.

Copernic ile, sadece Fransızca (ve başka on küsur dilde) basın içinde de arama yapabiliyoruz. Bu amaçla yapılmış arama motorları var. Gelen yirmi dokuz bulgunun ilkinin (Fransızca bir sayfa) başlığı: "Villepin, geleneksel basın konferansından zayıflamış olarak çıktı."

İnternet'te arama kavramı, dile, coğrafyaya, ilgi alanlarına, hatta hobi alanlarına kadar uzmanlaşmak zorunda ve zaten arama motorlarının sayısının binlerle olmasının nedeni de bu.

Gelecek yazıda, "arama" konusunda daha da derinleşeceğiz. (VÇ/TK)