Helsinki Yurttaşlar Derneği'nin (hYd) raporuna göre, refakatsiz küçükler yaş tespiti yapılıp çocukların tutulduğu tesislere gönderilene kadar yetişkin misafirhanelerinde tutuluyor. Yaş tespit prosedürleri hata payını ya da başvurucunun psikolojik olgunluğunu göz önünde bulundurmuyor ve yaşla ilgili şüphe payı çocuk lehine kullanılmıyor.
Dernek "İstenmeyen Misafirler: Türkiye'de 'Yabancı Misafirhaneleri'nde Tutulan Mülteciler" raporunda, Türkiye'de sığınma arayan, "yasadışı göçmen" olarak sınıflandırılan çocukların haklarının ihlal edildiğini gösteriyor.
Gereksiz yere özgürlüğünden alıkonma
Çocuk Hakları Sözleşmesi'ne göre çocuklar ancak "son çare" ve olabildiğince kısa süreli olarak özgürlüklerinden alıkonabilirler. Ancak rapor için görüşülen sığınma arayan yetişkinler ve üç çocuğun anlattıkları bunun tersinin uygulandığını gösteriyor.
Yetişkinlerle bir arada tutulma
Uluslararası hukuka göre özgürlüklerinden alıkonduklarında çocuklarla yetişkinlerin bir arada tutulmaması gerekiyor. Ancak raporda görüşülen üç çocuk da çocukların tutulduğu tesislere yerleştirilmelerinden önce ve sonra, misafirhanelerde ve karakollarda yetişkinlerle bir arada tutulduklarını söylüyor.
Ayrıca yetişkinlerin tanıklıklarına göre Kırklareli Gazi Osman Paşa misafirhanesinde, İzmir'deki misafirhanede de çocuklar tutuluyor.
Yaş belirleme sorunlu
Yaş belirlemede hata payının başvuru sahibi lehine kullanılması, tıbbi testlerin yanı sıra psikolojik testlerin de uygulanması gerekiyor. Ancak raporda görüşülen iki çocuk röntgenli kemik testinden geçerken kendilerine bu işlemle ilgili hiçbir bilgi verilmediğini, ayrıca psikolojik test de uygulanmadığını söylüyor.
Alıkonma yerlerindeki koşullar
Üç çocuk, Hasköy, Üsküdar ve Taksim Çocuk Polisi Bürolarında Türkiyeli çocuklarla birlikte tutulduklarını anlatıyor. Oysa bu mekanlar suçla ilgili, şüphelilerin tutulduğu yerler.
2006'da kapatılan Taksim Çocuk Polisi Bürosu'nda kalan çocuk, yeterli yiyecek verilmediğini, tesisin temiz olmadığını, polisin saldırganca tutum izlediğini söylüyor. Türkiyeli çocukların sürekli dövülmesinden de kaygılandığını aktarıyor.
Hasköy'de bir ay özgürlüğünde alıkonan bir başka çocuk, burada sadece iki yatak bulunduğunu, çocuklardan biri yatağı kirlettiğinde diğer çocukların kalan tek yatak için çekiştiği bilgisini veriyor. Polisin ailelerin yiyecek getirmesini beklediğinden yeterince yiyecek verilmediğini de ekliyor.
Üsküdar'da tutulan çocuksa polisin dostane olduğunu, içinde televizyon olan bir dinlenme alanı bulunduğunu, temiz bir yatakta yattığını ve yıkanabildiğini aktarıyor. (TK)
