Çocuklar "Ölümsüz Ağaçlar Dikiyor"

İç savaş nedeniyle ülkesini terk etmek zorunda bırakılan Suriyelilere yönelik yaşamı normale döndürme çabaları çadır kamplarda, AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı) ve Kızılay tarafından yürütülüyor. Peki, kamp dışında olan Suriyelilerin hayatının iyileştirilmesi noktasında ne gibi çalışmalar yapılıyor?

Hatay’da yaklaşık bir yıldır insani yardım çalışmaları yürüten Hayata Destek Derneği’nin, projelerinden bazıları üzerinden savaş ortamından uzaklaşan çocuk ve yetişkinler için neler yapıldığına bir bakalım. Derneğin, Asi Nehri kıyısındaki binasındayız.

Aklımda Nazım Hikmet’in

“Dünyayı verelim çocuklara hiç değilse bir günlüğüne
Allı pullu bir balon gibi verelim oynasınlar
Oynasınlar türküler söyleyerek yıldızların arasında
Dünyayı çocuklara verelim”

mısraları, proje koşuşturmalarına tanığım.

Projeler de çok dilli

Ekim ayından bugüne kadar Hayata Destek’in tüm projelerinden faydalananların sayısı 39 bin 329. Gıda ve hijyen desteği kart programından Reyhanlı, Kırıkhan, Altınözü ve Kilis'te faydalanan kişi sayısıysa 13 bin 532, bu da yaklaşık 2 bin 581 aile gıda desteklerinden yararlandı demek.

Gıda destek projesinin yerel ekonomiye de katkısı bir hayli var çünkü Hayata Destek’in daha önceden anlaşmış olduğu marketlerden aileler istedikleri ürünleri ihtiyaçları olduğu dönemde gidip alabiliyor. Hayata Destek Urfa ve Kilis’te gıda –hijyen malzemesinin yanında tekerlekli sandalyeleri de ihtiyaç sahiplerine ulaştırdı.

Hatay’ın farklı kültürleri bir arada barındırmasından mıdır bilinmez ama Hayata Destek de,  tıpkı Hatay gibi çok dilli, çok renkli ve çok sesli. Birçok projede Suriye’den gelen Araplar ve Kürtlerle, İstanbul, Ankara ve İzmir’den gelen proje sorumluları ortaklaşa çalışıyor. Suriyeliler için planlanan Hayata Destek projelerinin başındaki isim Yonja Süleymanoğlu.

Mahallelerde yapılan ihtiyaç analizlerine göre projeler geliştirdiklerini anlatan Süleymanoğlu, projelerin sadece Suriyelilere yönelik olmadığını,  Hatay’dan da çok fazla sayıda kişinin projelerden destek aldığına dikkat çekiyor.

İki toplum merkezi çok sayıda proje

Hayata Destek’in, Hatay’da Kırıkhan ve Altınözü ilçelerinde iki tane toplum merkezi bulunuyor. İlk durağımız Kırıkhan. Kırıkhan Toplum Merkezi’nin müdürü Damla Akyıldız Ergun, toplum merkezinde kişisel gelişim ve bireysel yaşam becerilerinin geliştirilmesi noktasında faaliyetler yaptıklarını anlatıyor. O anlatırken Nazım Hikmet’in şiiri kafamda dönmeye devam ediyor: “kocaman bir elma gibi verelim / sıcacık bir ekmek somunu gibi / hiç değilse bir günlüğüne doysunlar.”

Suriye’den gelenler ve bölge insani arasındaki en büyük sorunun iletişimsizlik olduğunu söyleyen Ergun’a göre, bu sorunun çözülmesi için ortak projelerde bir araya gelmek çok önemli.

Çocuklar arasındaki sorun, önyargılar

Kırıkhan’daki toplum merkezinde toplam 13 kişi çalışıyor, çalışanlar arasında Suriye’den gelenler de bulunuyor. Suriye’den gelenler için sosyalleşme ortamlarına ihtiyaç duyulduğunu ifade eden Ergun, matematik sınıfında 15, bilgisayar sınıfında da 22 kişinin destek aldığını anlatıyor. Toplum Merkezi’nin proje sorumlularından Hazal Kartal, Suriyeli ve Türkiyeli çocuklar arasındaki sorunun önyargılar  olduğunu söylüyor ve birlikte çalışılan projelerin önyargıların kırılmasında etkili olduğuna dikkat çekiyor.

Suriyeli ve Türkiyeli gençler futbol takımı kurdu

Sınıra en yakın ilçelerden biri olan Altınözü’nde Hayata Destek’in faaliyet yürüttüğü bir toplum merkezi bulunuyor. Bu toplum merkezinde de Arapça Türkçe dilleri öğretilmesinin yanında dikkat çeken başka bir proje,  Suriyeli ve Türkiyeli gençlerden oluşan futbol takımı. Altınözü Toplum Merkezi projesi asistanlarından Dilek Sınmaz merkezde şimdiye kadar bin çocuğa destek verdiklerini amacın beş bin çocuk olduğunu söylüyor.

Bebek emzirirken kültürel kaynaşma 

Hayata Destek’in, Kırıkhan’da uyguladığı başka bir projede gıda destek projesi. Kırıkhan’da yaklaşık bin 300 aileye gıda destek kartı dağıtıldığını anlatan projenin yöneticisi Berna Köroğlu, yakında başlayacak olan yeni proje için de bir hayli heyecanlı.

Bu projede Suriyeli anneler  ve Türkiyeli anneler bir araya getirilecek ve birbirlerine bebek emzirme konularında bilgi paylaşımında  bulunacaklar. Bu proje ile kültürler arasında geçişler de yaşanacağını vurgulayan Köroğlu, kadınların birbirlerinden öğrenecekleri, kültürel ortaklıkların farklılıkların ortaya çıkacağı projenin Ekim de başlayacağını anlatıyor. 

Türkiye’nin ilk ekoloji parkı Hatay’da

Tahtadan yapılmış tahterevalli, ikinci el malzemelerden hazırlanmış oyun sahası, küçük bir oyun havuzu, hepsi Hayata Destek tarafından Suriyeli ve Türkiyeli çocuklar için hazırlandı. Amaçlardan biri,  savaş travması yaşayan çocukların, ruh hallerinin düzelmesine katkıda bulunmak. Şiir devam ediyor: “dünyayı çocuklara verelim / bir günlük de olsa öğrensin dünya arkadaşlığı".

Bir Dünya Çocukları isimli çocuk parkını diğer çocuk parklarından ayıran en önemli özellik parkın, Türkiye’nin ilk ekoloji parkı olması.

Çevre duyarlı park

Tasarım öncesinde de çocuklarla bir araya geldiklerini ve onların oyun-çevre algısı üzerinde yaptıkları çalışmalar soncu tasarıma karar verdiklerini söyleyen parkın mimarı Pelin Kurtul, çocuklarda çevre duyarlılığının bu parkla arttırılacağına inanıyor.

Yerel işçiliğin ve yerel malzemelerin kullanıldığı Ekoloji Parkı’nın proje müdürü Berna Köroğlu da, çocukların engelsiz sınırsız dil, din, ırk ayrımı olmayan dünyalarını bu parka yansıtmak istediklerini söylüyor ve parkta tekerlekli sandalye kullanan çocukların da kayabileceği bir alan olduğunu hatırlatıyor.

Şiir ısrarla aklımda tekrarlanıyor: “Dünyayı çocuklara verelim / bir günlük de olsa öğrensin dünya arkadaşlığı / çocuklar dünyayı alacak elimizden / Ölümsüz ağaçlar dikecekler." (EK/HK)

* Yarın: Suriyeli üniversite öğrencileri Türkiye|’ye nasıl geldiler? Hayata nasıl bakıyorlar? Hatay’da kesişen hayatlar.

* Hatay Haber Dizisi'nin ilk bölümü: "Bomba Yoksa Cennetteyiz Bizim İçin Suriye Bitti"