Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, Sabancı Vakfı'nın desteğiyle hayata geçirdiği "Çocuk Gelinler: Yıkıcı Gelenekler ve Ataerkil Sosyal Mirasın Mağdurları" projesinin final toplantısını 27 Ekim 2011 Perşembe günü Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yaptı.
Çocuk evliliklerine karşı harekete geçilmesini hedefleyen proje kapsamında 18 ay boyunca gerçekleştirilen çalışmalar ve 10 ilde gerçekleştirilen araştırmanın sonuçları parlementoya aktarıldı.
TBMM Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu'nun (KEFEK) desteğiyle düzenlenen kapanış toplantısında, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, Sabancı Vakfı Genel Müdürü Zerrin Koyunsağan, 23. Dönemde KEFEK Erken Evlilikleri İnceleme Alt Komisyonu'nun başkanlığını yürüten Öznur Çalık, 24. Dönem KEFEK Başkanı Azize Sibel Gönül ve Başkanvekili Binnaz Toprak konuşma yaptı. Ayrıca sanatçı Burhan Şeşen, projeye özel olarak bestelediği "Lütfen Sesimi Duyar mısınız?" adlı parçayı TRT Çocuk Korosu'ndan çocuklarla birlikte seslendirdi.
Proje kapsamında çocuk evliliklerine karşı farkındalık yaratmak için 54 ilde film gösterimleri ve seminerler düzenlendi, salondaki yetişkin kadınlar ve kız çocuklarla söyleşiler yapıldı. Bu toplantılara öğretmenler, sosyal hizmet uzmanları, sosyolog ve psikologlar, hukukçular, hekimler, gazeteciler, yerel yöneticiler ve sivil toplum kuruluşlarından temsilciler de katıldı.
"Çocuk Gelinler"in öyküleri, "Küçük Yaşta Evlilik Büyük Geliyor: Çocuk Gelinler" adlı bir kitapta toplandı. Kitap, proje boyunca illerde kadınlarla ve farklı kurumlardan yetkililerle yapılan görüşmelerden elde edilen "Çocuk Gelinler"in hikayelerini içeriyor.
Uçan Süpürge'nin proje kapsamında hazırladığı, farklı illerde yapılan çekimler ve özel röportajlarla oluşturulan "Çocuk Gelinler" belgeseli, çocuk evliliklerini farklı açılardan ele alıyor ve hayat hikayeleri üzerinden sorunun boyutlarını ortaya koyuyor.
Çocuk Gelinlerin öyküleri
Van'da yaşayan 40'lı yaşlarında bir diğer kadın, zoraki evliliğinin ilk zamanlarını halen korku ve endişeyle anlatıyordu:
"13 yaşında, herkes okula giderken ben de 30 yaşında bir adamla evlendirildim. Hiç görmedim, hiç tanımadım, sadece babamın arkadaşının oğlu olduğu için beni evlendirdiler. Gittiğim şahsı gördüğüm zaman sanki benim babam. Hiçbir gün onun yanına yaklaşamıyordum, gece olduğu zaman çok korkuyordum, odasına bile giremiyordum. Her zaman baba gözüyle baktım ona. Hâlâ da o psikolojimi üstümden atamıyorum."
Diyarbakır'dan genç bir kadın çocukluğunu tamamlayamadan gelin olmanın ne olduğunu tarif ederken öfkesini dindiremiyordu:
"15 yaşında evlendim. Korkunç bir şey. Tanımı yok. Büyük bir ailenin içine gidiyorsun, nasıl davranacağını bilmiyorsun. Kız istendiği zaman derler ki yaşı küçük olsun eğitelim. Mesela ben erkeklerin önünde ayağa kalkıldığını bilmiyordum, bilmediğim için ilk tokadımı yedim. 16 yaşımda oğlumu kucağıma aldım. 23 yaşındaydım, eşim vefat etti."
Tekirdağlı genç bir kadın da kız çocukların okumasının erken yaşta evliliği önleyebileceğine işaret ediyordu:
"Sülalede, okuyan tek kızım. Anneannem 13 yaşında evlenmişti ve aile toplantılarında sürekli kuzenimden bahsediyordu; Fatoş evde kaldı n'apıcaz diye! Ona koca bulmak çabasındaydı. Bir gün anneanneme takıldım, beni niye söylemiyorsun dedim. Sen okuyorsun, sen hayatını kurtardın, dedi."(ÇT)
