IPS İletişim Vakfı'nın düzenlediği "Okuldan Haber Odasına"nın bugünkü (5 Eylül) sabah oturumunda genç iletişimciler Eskişehir Anadolu Üniversitesi'nden Yrd. Dr. İncilay Cangöz'le "haber dilini" konuştu.
Bilgi Üniversitesi'nde düzenlenen çalışmada Cangöz "İnsanların Savaşı Kelimelerin Barışı" adlı sunumunda "barışın 'savaş' olmamasından ibaret olmadığını söyledi ve "Nasıl bir barış?" sorusunu tartışmaya açtı.
Haber dilinde yapılan hak ihlallerinin, çocuk, kadın eşcinsel gibi hak ihlaline en çok maruz kalan kesimleri daha da mağdur ettiğini vurgulayan Cangöz "Çocukların ancak yarıyıl tatillerinde, bayramlarda, felakete uğradıklarında suçlu olarak etiketlendiklerinde, kanunlarla ihtilafa düştüklerinde haber olduklarını" söyledi.
"Mağdurun yeniden mağdur olmasını önlemeliyiz"
Hürriyet, Sabah ve Vatan Gazetesi'nden verdiği örneklerle gazetecilikte kullanılan dilde yaratılan ihlalleri örnek gösteren Cangöz "hak ihlallerini haber yaparken mağdurun yeniden mağdur olmasını önlemeliyiz" dedi. Cangöz bunu sağlamak için "haberin ve toplumsal olanın her yönünün eril dilden kurtarılması gerektiğini" ifade etti.
Medyada "savaşan, erkek, beyaz ve varsıl olanı görünür kılma eğilimi olduğunu" vurgulayan Cangöz savaş terminolojisini politika, toplum, spor haber başlıklarıyla örnekledi: "Bomba gibi düştü", "Yabancı uyruklu 10 bin bomba", "Siyasette iki bomba", "CSKA'nın üç bombası."
Haberlerinizde kullandığınız dili sorgulayın
Cangöz sunumunu öğrencilere verdiği "Savaş Provası Gibi Protesto" isimli haberi tartışmaya açarak bitirdi. Öğrencilerden bu haber üzerine yorum yapmasını isteyen Cangöz haberde geçen "çatışma, esnaf ve vatandaşa sıkıntılı anlar yaşatma, olaysız dağılma" ifadelerine dikkat çekti.
"Eylemin olaysız bitmesi" ifadesinin bir "olay" beklentisinden kaynaklandığını sözlerine ekleyen Cangöz, gençlerden çalıştıkları kurumlarda böyle kalıplaşmış militarist ifadeleri gözden kaçırmaması, sorgulaması uyarısında bulundu. (AÖ)