Ankara'daki Uluslararası Çocuk Adalet Sempozyumu'nun son gününde çocuk adalet sisteminin bağımsız izleme mekanizmaları tartışıldı.
İzleme kurullarında görev yapmış kişiler sistem hakkında bilgi verirken eski bir cezaevi müdürü olan Hamit Karslıoğlu izleme kurullarının TBMM gibi bir otoriteye bağlanması gerektiğini söyledi.
Oturuma katılan çocuk ceza infaz kurumlarının müdürleri de yaptıkları iyi uygulamaların medyada görülmediğinden ve kamuoyuna yansıtılmadığından, bunun sonucunda oluşan olumsuz imajdan şikayet etti.
Gündem Çocuk Derneği'nden Ezgi Koman Türkiye'deki cezaevi izleme kurullarının insan hakları standartlarının Birleşmiş Milletler kriterlerine uymadığını belirterek Pozantı'da yaşananların unutulmaması gerektiğini ifade etti.
Koman işkenceyi önleme ek protokolünün yaptığı ulusal ve uluslararası bağımsız denetim vurgusunu da hatırlattı.
Temmuz ayında çıkan, devletin sorumlu olduğu her kurumda hayatını kaybeden çocuklardan devletin sorumlu olduğunu belirten AİHM kararına dikkat çekti.
Prof. Dr. Zehra Gönül Bakır da çok açık olarak cezaevlerinde hak ihlali yok denemiyorsa izleme kurullarına ihtiyaç vardır diyerek çocuğun korunmasının önceliğini dile getirdi.
Devletin kendi çocuğunu koruyamamasının, evdeki çocukla cezaevindeki çocuğa farklı davranmasının kabul edilemez olduğunu söyleyen Gönül Bakır, bağımsız izleme kurullarının "ne yapılabilir" sorusuna etkili bir yanıt olduğundan söz etti.
Çocuğun üstün yararı ilkesini hatırlatarak mutlaka çocukların güvenliklerinin sağlanması gerektiğini belirtti.
"Her çocuk için çocuk odaklı bir dosya açacak bir izleme kurulu olmalı."
Uluslararası kriterler
Oturumun kolaylaştırıcılığını yapan UNICEF Çocuk Koruma Bölüm Şefi Severine Jacomy-Vite ise bu konuda Türkiye'deki sistemin eksikliklerine değindi.
İzleme kurullarının teftiş amaçlı olduğunu ve ceza infaz kurumlarını denetlediğini hatırlatan Jacomy Vite bu kurulların hangi niteliklere sahip olması gerektiğini sıraladı.
* Bağımsız olmalı.
* Nitelikli müfettişler görev yapmalı.
* Görev yapanların içinde kadınların ve tıp eğitimi almış kişilerin olması gerekli.
* İzleme kurulları cezaevlerine düzenli ziyaretlerde bulunmalı.
* Ziyaretler önceden haber vermeden yapılabilmeli.
* Çocukların haklarından yoksun olduğu her yere girebilmeli.
* Tüm bilgi ve kayıtlara erişim hakkı olmalı.
* Tutuklu çocuklarla mülakat yapabilmeli.
* Kurumları ve çocukları seçme özgürlüğü olmalı.
* Cezaevlerindeki tüm çalışanlara erişebilmeli.
* Hazırladığı raporlar kamuya açık olmalı.
* İstismar ve şiddet vakalarını takip etme hakkı olmalı. (YY)
