Kendi müzikal geçmişi de çok kültürlülük ve çok dillilik üzerine oturmuş Ayşenur Kolivar'ın.
Kardeş Türkülerle yıllar önce yolu kesiştiğinde; Ermenice, Kürtçe, Azerice şarkıları söylerken kendi memleketi Karadeniz dillerini de yeniden keşfetmiş.
"90'lara denk gelen o dönem Karadenizli olma halimi sorguladım. Ailem Türkçe konuşulan Hemşin bölgesinden. Karadenizlilerin bir kısmının çift anadilli olma durumu vardır, ancak benim Türkçe dışında bir anadilim yok. Lazca diye bir dil var diye biliyordum, ama hiç yanımda konuşulmamıştı. Merakla bu diller ve müziklerle ilgili bilgi toplamaya başladım. Bazen yolum çok kıymetli insanlarla kesişti. Örneğin Laz müziğiyle ilgili çok şanslıydım, Birol Topaloğlu ile karşılaştım."
Ardından kendi solo albümlerinde, konserlerinde de Karadeniz coğrafyasının Lazca, Gürcüce, Hemşince, Karadeniz Rumcası dillerinde şarkılar seslendirdi Kolivar.
"Çocuk şarkılarının neden Lazcası yok!"
Bir gün Susam Sokağı'nın videolarını izleyen ve İngilizce şarkılarını ezbere bilen küçük kızı ona ilham verdi:
"Ev halkı olarak sürekli dinlenen şarkıları ezberliyorduk haliyle. Bir gün şunu fark ettim, bu şarkıların niye Lazcası yok! Evet, yaygın olarak bilinen çocuk şarkılarının Türkçeleri vardı ama Doğu Karadenizli bir çocuk, anadilinde bu şarkıları söylemek istese çevirileri yok."
Kolivar, evde Hemşince, Lazca şarkılar söyleyerek turne için hazırlıklar yaptığı bir dönemde küçük kızının bu şarkıları neredeyse bir iki tekrarda hafızasına kaydettiğini görüyor.
"Demek ki çocukların farklı dillerde kendi ilgisini çekecek şarkılar olsa, onları da öğrenecek diye düşündüm. Bu fikir beni çok heyecanlandırdı."
Bu motivasyonla uzun süredir beraber çalıştığı Onur Şentürk'le birlikte Karadeniz dillerinde çocuk şarkıları projesini hayata geçirdi Kolivar.
Dört çocuk şarkısı dört dile çevrildi
Projenin adı, Heyamoli, Karadeniz Dillerinde Çocuk Şarkıları.
Şimdilik dört bilindik çocuk şarkısı var listede: Ali Baba'nın Çiftliği, İyi ki Doğdun – doğumgünü şarkısı, Parmak Şarkısı, Daha Dün Annemizin (Twinkle Little Star). Lazca, Gürcüce, Hemşince dilleriyle toplamda on iki şarkının kayıtları bitti. Bir şarkı da Karadeniz Rumcası seslendirildi. Rumca ve Çerkesce dilleri de yolda.
Çevirileri Lazcada İsmali Avcı, Hemşincede Hikmet Akçiçek ve Mahir Özkan, Gürcücede Fatih Meydan, Kenan Yaşar ve Göksel Yılmaz, Karadeniz Rumcasında Mehmet Akif Yıldırım yaptı.
"Prozodi problemleri nedeniyle çeviri süreci biraz zorlu geçti, bolca tartışmak gerekti. Çeviride yaptığınız tercihler dilin gelişimi için de önemli. Bir yan anlam öne çıkabiliyor, anlam daralmasına, kaymasına da neden olabilirsiniz."
"Farklı kültürlerin varlığını bilerek büyümesi bir kazanç"
Altuğ Yılmaz'ın danışmanlığında yürütülen çalışmanın yapımcılığını BGST Records üstlenmiş.
Projenin ilk şarkıları çok yakında tüm dijital ortamlarda dinleyenlerle buluşacak. Twinkle Little Star parçası Zeycan Alkış'ın video çalışmasıyla Lazca, Hemşince ve Gürcüce versiyonları ile Youtube'da yayınlandı.
"Projenin en önemli yanı çocukların anadillerinde şarkılar söyleyebilmesi ancak farklı dillerle şarkılar yoluyla ilişki kurmalarını da önemsiyorum. Benim çocuğum Laz değil ama Lazca şarkılar söylüyor. Onun Lazcayla ilişki kuracağı tek yer müzik şu anda."
"Lazca bir kelime öğrenmesi bile beni çok mutlu ediyor. Diğer dillere ve kültürlere yaklaşımı, bu topraklarda farklı dillerin de olduğunu bilmesi, bunu bilerek büyümesi büyük bir kazanç. Bu açıdan da anlamlı bu proje."
Projenin çocuklara ulaşması ve onlar tarafından söylenmesi en büyük hayali Kolivar'ın. Bunun için bir de kampanya başlatmışlar: Sen de Söyle! Ailelere, çocuklarının bu şarkıları söylerken çektikleri videolarını projenin Instagram ve Facebook sayfasından paylaşmaları
için çağrı yapıyorlar. Youtube'da karaoke videoları olduğunu da hatırlatalım.
Şarkılara dijital platformlardan da ulaşabilirsiniz. (AÖ)
