“Avukatların ne yazık ki başta temel haklar ve özgürlükler ile ekonomik sorunlar olmak üzere pek çok sıkıntısı var ama biz kendimizle ilgili sorunlardan öte, Avukatlar Günü vesilesiyle toplumun sorunlarına dikkat çekmek istiyoruz.”
Dünya Avukatlar Günü nedeniyle görüştüğümüz ve avukatların sorunlarını sorduğumuz Diyarbakır Barosu Başkanı Tahir Elçi, değerlendirmesini bu sözlerle yapıyor.
Elçi, savunma hakkının engellendiği bir yerde hukuk devletinin işlerliğinden söz edilmesinin mümkün olmadığı görüşünde.
“Hak arama özgürlüğünün güvencesi avukatlar”
Türkiye genelinde kaç avukat cezaevinde ve kaç avukat yargılanıyor?
Türkiye genelinde 36’sı tutuklu 55’i aşkın avukat yargılanıyor. Bunlar İstanbul ve Diyarbakır Barosu’na bağlı avukatlar ve 27’si KCK, 9’u DHKP-C davası kapsamında tutuklu bulunuyor.
Hakkında cezası kesinleşmiş avukat bulunuyor mu?
Hayır. Hiçbir avukat arkadaşımız hakkında hüküm yok. Çeşitli gerekçelerle tutuklu bulunuyorlar. Aralarında dört yıldır cezaevinde olanlar var. Bu tablo bize gösteriyor ki, avukatlar Türkiye’de hala bağımsız savunmayı temsil edemiyor. Savunma özgürlüğü önünde çok ciddi sıkıntılar var.
Avukatlar neye istinaden yargılanıyor?
Sivil toplum aktivizmi ya da mesleki faaliyetlerinden yola çıkılarak örgüt üyesi oldukları düşünülerek yargılanıyor ve tutuklanıyorlar. Bu vahim bir tablodur.
Savunma mesleğinin, savunma dokunulmazlığının ve bağımsızlığın baskı altında. Avukatların bile özgürlük ve bağımsızlıklarının tehdit altında olduğu bir toplumda hiç kimsenin özgürlüğünden söz edilemez.
Zira hak arama özgürlüğünün, savunma hakkının en büyük güvencesi avukatlardır. Avukatların baskı altında olduğu bir toplumda hukuk devletinin işlerliğinden söz edilemez.
Yani savunma makamının bağımsız ve özgür olmadığı bir ortamda bireylerin de hak ve özgürlüklerinin savunmasız bırakıldığını ve toplumsal özgürlüklerin bu yolla engellendiği görüşündesiniz.
Evet. Bu durum avukatlık mesleği yürüten meslektaşlarıma ilişkin değil, genel olarak temel hak ve özgürlüklere ilişkin bir tehdit oluşturmaktadır.
Biz savunma dokunulmazlığı dediğimizde kişisel bir ayrıcalık değil, yurttaşların temel hak ve özgürlüklerinin garantisi bakımından biz bunu savunuyoruz. Dolayısıyla bu alanda çok ciddi sorunlar olduğunu düşünüyorum.
“Herkese hak ve özgürlük”
Kürt sorununun çözümü çerçevesinde yürütülen süreç malum. Bu noktada devlet bir yandan Öcalan’la görüşürken avukatlarının tutuklu olmasını nasıl yorumluyorsunuz?
Anlaşılmaz bir durum. Abdullah Öcalan’la devlet nezdinde görüşmeler yürütülmesine karşın, Öcalan’ın avukatları müvekkilleriyle görüştüğü ve görüşmeleri kamuoyu ile paylaştıkları için tutuklu.
Başlatılan barış ve çözüm sürecine toplumun güven duyması bakımından bir an önce hak ve özgürlüklerin insanlara tanınması gerekir.
Umutlu musunuz?
Umutlu olmak istiyorum ama kaygılarım ve şüphelerim var. Ancak sürecin gelişerek sonuca doğru gitmesini istiyorum. Bu nedenle süreci destekliyorum.
Ama oluşan bu atmosferde hükümet demokratik hak ve özgürlüklerini kullandıkları için insanları cezalandırmayı bırakmalıdır. Baktığımız zaman pek çok insan sadece temel hak ve özgürlüklerini kullandıkları için örgüt üyesi denilerek cezaevlerine atılıyor.
Çok büyük bir adaletsizlik var ortada. Bunların bir an evvel düzeltilmesini istiyoruz.
Savunma hakkının engellenmesi ve tutuklamalar, yargılamaların yanı sıra avukatların ne gibi sıkıntılarından söz edebiliriz?
Çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarında engellemeler ve baskılarla karşılaşıyoruz. Yasalara göre tüm kamu kurum ve kuruluşlarında avukatların görevlerini yapmaları konusunda onlara yardımcı olunmak zorundadır. Ama özellikle karakollarda çok büyük sıkıntılarla karşılaşıyoruz.
Ayrıca meslektaşlarımız çok cüzi bir ücretle ve hiçbir masraf ödenmeden 24 saat esasına göre gece gündüz çalışıyorlar. Bu artık avukatlar açısından angaryaya dönüşmüştür. Avukatlara yeterli kaynağın aktarılmasını bekliyoruz.
Avukatların ne yazık ki başta ekonomik olmak üzere pek çok sorunu var ama biz kendimizle ilgili sorunlardan öte, Dünya Avukatlar Günü vesilesiyle toplumun sorunlarına dikkat çekmek istiyoruz. (EKN)
