Altyazı dergisinden sinema yazarı Fırat Yücel Antalya Film Festivali’nden belgesel ve kısa film yarışmalarının kaldırılmasını değerlendirdi.
Yücel festivalin bakışındaki değişime dikkat çekerken Dersim katliamına dair belgesellerin gösterildiği dönemden sansür dönemine geçildiğini örneklerle anlattı, şimdi alanın tamamen kapatılmak istendiğini söyledi.
“2007’de Çayan Demirel’in Dersim katliamını anlatan 38 adlı belgeseli, eser işletme belgesi olmamasına karşın Altın Portakal’da belgesel yarışmasında gösterilmişti. Festivallerin kısmen de olsa belgesellere özgür bir alan açtıkları bir dönemdi bu. Şimdi ise Bakur’un gösteriminin eser işletme belgesi yok diye kılıf uydurularak İstanbul Film Festivali’nde engellendiği, Altın Portakal’ın belgesellere kapısını kapattığı bir dönemin içindeyiz.
“Yasaklanan filmler de oldu ama Altın Portakal’daki belgesel bölümü bu filmlerin seyirciyle buluşabileceği önemli alanlardan biriydi. Şimdi bu alan tamamen kapatılıyor.”
2007’den bugüne
Festivalin yakın tarihine göz atmanın değişimi belirginleştireceğini belirten Fırat Yücel üç örnek verdi.
“2007’de, 44. Altın Portakal Antalya Film Festivali’nin belgesel yarışma bölümünde, Çayan Demirel’in eser işletme belgesi verilmeyen Dersim 38’i gösterildi.
“2010’da 47. Altın Portakal’da, Festus Okey’in gözaltında öldürülmesini anlatan Ofsayt filmiyle Reyan Tuvi en iyi ilk belgesel ödülünü aldı.
“2014’e gelince… Reyan Tuvi’nin çektiği bir belgesel cumhurbaşkanına hakaret içerdiği gerekçesiyle, ön jüri tarafından seçilmesine rağmen festival yönetimince çıkartıldı, yarışmaya alınmadı.
TIKLAYIN - YENİ TÜRKİYE'DE SANSÜR QEYFİ
“Bu tablo zaten nasıl bir yönetimsel değişiklik, bakış değişikliği olduğunu ortaya koyuyor.
“Geçen yıl festival yönetimini üzerine alan Elif Dağdeviren belgesellerin gösterim koşullarının düzeltileceği, bu konuya özel önem verecekleri yönünde açıklama yapmıştı.
“Şimdi belgesellerin çıkarılması gibi süreçlerden sonra vaat ettiklerini yapamayacaklarını anladılar, toptan kaldıralım tavrı geldi.”
Amaç uluslararası festival mi?
Geçen yıl Sansüre Karşı Özgür Sinema Platformu’nun sansür sürecinin en çok belgeselleri, kısa filmleri vuracağını dile getirdiğini hatırlatan Yücel belgesel gibi kısa film yarışmasının da kalkmasını eleştirdi.
“Son yıllarda iddialı uzun metraj filmler daha çok Altın Koza’ya başvuruyor. Antalya ise belgesel ve kısa filmleriyle öne çıkıyordu. Antalya’nın ulusal yarışmasının zayıf olduğu zaten söyleniyordu. Ama şimdi belgeselleri ve kısa filmleri kaldırıyorlar…
“Muhtemelen ulusal yarışmaları tamamen kaldırıp, bütün Altın Portakal geleneğini hiçe sayıp bir uluslararası festivale doğru götürüyorlar işi. Bence yanlış karar.”
Ödül sistemi
Fırat Yücel’in dikkat çektiği noktalardan biri de uzun metraj yarışmada teşvik edici para ödüllerinin de kalkmış olması: “Sadece en iyi film ödülü sabit kaldı. Bu da yanlış.
“En iyi filme verilen ödülün çok fazla rekabet yarattığını ve sinemacılar için kolektif ortamı ortadan kaldırdığını hemen herkes söylüyor.
“Bu konuda belki biz zaten bir proje geliştirme atölyesi yapıyoruz, teşvik edici yanımız bu diye düşünülmüş olabilir.
“Ancak böyle bir düşünce olsa bile belgesel ve kısa film yarışmalarının ortadan kaldırılması çok yanlış. Çünkü bu bölümler, bağımsız genç sinemacıların buluşma alanıydı. Bunu ortadan kaldırınca destek platformu da ciddi anlamda güç kaybedecektir.
Şeffaflık
“Bir de bunların açıklama yapılmadan bir anda ortadan kaldırılması iyice şeffaflıktan uzaklaşıldığını göstergesi.”
TIKLAYIN - FİLM FESTİVALLERİNDE KRİZ DÖNEMİ
Belgeselcilerin sesi
Belgeseller zaten Altın Portakal dahil tüm festivallerde çok kötü koşullarda gösteriliyordu, diyen Fırat Yücel, belgeselcilerin daha önce yaptığı açıklamayı da hatırlattı.
“48. festivalden sonra bütün belgesel yönetmenleri filmlerin düşük kalitede izlendiğini, yanlış kopyaların gösterildiğini, altyazıların gözardı edildiğini, duyuru yapılmadığını, yönetmenlerin seyirciyle bir araya geleceği ortamın azlığını anlatan bir açıklama yapmıştı.
“Şimdi bir de bu karar…”
Ne olmuştu?
Antalya Film Festivali’nin yönetimi bu yıl 52’ncisi düzenlenecek festivalden ulusal belgesel ve ulusal kısa film yarışmalarını kaldırdı.
Ulusal Uzun Metrajlı Film Yarışması'nın kapsamı belgesel, deneysel ya da animasyon uzun metrajlı Türkiye yapımı filmleri içine alacak şekilde genişletildi.
Bu karara göre kısa filmler festivalde bu yıl bir seçki olarak yer alacak.
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı eylül ayında ‘Antalya Altın Portakal Film Festivali’nin adının ‘Antalya Uluslararası Film Festivali’ olarak değiştirildiğini açıklamıştı.
Festival bu yıl 25 Kasım- 6 Aralık arasında düzenlenecek. (YY)
