Michael Moore, 80’li yıllardan itibaren gerçekleştirdiği belgesellerle ABD halkının zihninde karmaşık duygular uyandıran bir sinemacı olarak tanınıyor.
1989'da çektiği Roger and Me isimli belgeselde, doğup büyüdüğü yer olan Flint Michigan’daki General Electric fabrikasının kapatılma kararını vererek otuz bin insanın işsiz kalmasına yol açan GM başkanı Roger Smith ile röportaj yapmaya çalışmasının hikayesini anlatırken ilk kez ABD'nin dikkatini üzerinde toplamayı başarmıştı.
Moore, “Roger and Me”yle gelen şöhretin ardından TV Nation ve The Awful Truth isimli televizyon programlarında ABD sisteminin arızalı yönlerini sergilemeyi sürdürdü. 2002 yapımı Benim Cici Silahım’da bireysel silahlanma konusunu işleyen Moore, Irak işgali sonrasında Bush yönetiminin politikalarını ağır biçimde eleştirdiği Fahrenheit 9/11 ile Oscar Ödülü’nü almıştı.
ABD sağlık sisteminin öteki yüzü
Geçen hafta Türkiye sinemalarında gösterime giren Hasta’da (Sicko) Michael Moore, bu kez ABD sağlık sistemi üzerine eğilerek dünyanın en zengin ülkesi olmasına ve sağlık harcamalarında birinci sırada yer almasına rağmen, 54 milyon ABD'linin sağlık hizmetlerinden yoksun bırakılmasının sebeplerini arıyor.
ABD sağlık sisteminin Britanya, Fransa ve Kanada'yla karşılaştırıldığı belgeselin en etkileyici sahneleri de bu karşılaştırmanın yapıldığı noktalarda ortaya çıkıyor. Geçirdiği kaza sonucu parmakları kopan bir ABD'linin sigorta poliçesi yetersiz olduğu gerekçesiyle, parmaklarından ancak birinin yerine dikilebileceğini öğrendiği sahne bunlardan sadece biri.
On yıllık proje
Yaklaşık on yıl önce The Awful Truth adlı televizyon programının bir bölümünde pankreas nakli konusunda sigorta şirketiyle anlaşmazlığa düşen Chris Donahue’nun sigorta şirketi Humana’ya yedi yıl boyunca ödemelerini yapmasına rağmen ameliyat masraflarını karşılatamamasının hikayesini anlatan Moore, "Hasta" belgeselini yapma fikrini ilk kez bu sırada dillendirmiş. Ancak daha fazla aciliyet arz eden meselelerin varlığı, Moore’un bu projeyi ertelemesine neden olmuş.
"Moore gelebilir, dikkatli olun"
Michael Moore’un komedi unsurları içeren belgesel stiline uygun bir yapım olan Hasta’sının ABD sağlık sistemine yönelik iyileştirici bir etkisi olup olmadığı tam olarak bilinmese de, bu belgeselin çekileceğini duyan ilaç firmaları ve sigorta şirketlerini fazlasıyla korkuttuğu bir gerçek.
Pfizer’in bir sözcüsü L.A. Times gazetesine verdiği demeçte tüm çalışanlarına “Moore’un bir belgesel için çalışmalara başladığını, beyzbol şapkası takmış pasaklı birinin görülmesi durumunda kim olduğunun öğrenilmesi gerektiğini söylediğini” açıklamış.
FBI da belgesel projesi kapsamında tedavi için Küba’ya götürülen beş ABD vatandaşı ve Moore hakkında dava açarak, düşman ülke topraklarına yasal olmayan yollardan giriş yapma suçlamasında bulunmuş.
Moore'sa Hasta belgeselini yapmakla kalmayarak ABD sağlık sisteminin iyileştirilmesine yönelik bir de manifesto yayınlamış:
- Her ABD'li hayatı boyunca ücretsiz sağlık hizmeti almalıdır.
- Tüm sağlık sigortası şirketleri lağvedilmelidir.
- İlaç firmaları, kamu kurumu statüsünde değerlendirilerek sıkı kontrol altında tutulmalıdır. (ÖŞ/TK)
Hasta-Sicko
Yönetmen ve Senarist: Michael Moore
Oyuncular: Michael Moore, George Bush, Richard Nixon, Ronald Reagan
Yapım Yılı: 2007, ABD
