Türkiye'de öğrencilerin beslenme sorunu, ülkenin en önemli sorunlarından biri. Bu sorun, ekonomik yoksulluk ve eğitimde fırsat eşitsizliği gibi çeşitli nedenlerle ortaya çıkıyor.
Eğitim Sen, öğrencilerin beslenme sorununu "eğitim hakkının ihlali" olarak değerlendiriyor. Eğitim Sen'e göre, öğrencilerin yeterli ve dengeli beslenmeye erişimi, eğitim hakkının ayrılmaz bir parçasıdır. Yetersiz beslenme, öğrencilerin fiziksel ve zihinsel gelişimlerini olumsuz etkileyerek, eğitim başarılarını engelliyor.
Ekonomik yoksulluk, öğrencilerin beslenme sorununun en önemli nedenlerinden biridir. Türkiye, çocuk yoksulluğu oranı OECD ülkeleri arasında en yüksek olan ülkelerden biri. 2022 yılında yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye'de yaşayan 15 yaşındaki öğrencilerin yüzde 19,2'si yiyecek parası olmadığı için son 30 günde haftada en az bir kez yemek yiyemedi. Bu oran, 2021 yılında yapılan bir araştırmaya göre yüzde 17,4'tür. Ekonomik gelişmeler olumsuz yönde olursa, öğrencilerin beslenme sorununun artması beklenir. Bu durumda, 2023 yılındaki oran 2022 yılına göre daha yüksek olacak. 2024 daha da beter olacak gibi duruyor.
Eğitimde fırsat eşitsizliği, öğrencilerin beslenme sorununu daha da derinleştiriyor. Ekonomik olarak dezavantajlı durumdaki ailelerden gelen öğrenciler, beslenme konusunda daha dezavantajlı durumda. Bu öğrenciler, yeterli ve dengeli beslenme ihtiyaçlarını karşılayamadıkları için, okul başarıları ve fiziksel ve ruhsal gelişimleri olumsuz etkileniyor.
Beslenme eğitimi eksikliği de öğrencilerin beslenme sorununa katkıda bulunuyor. Öğrencilere yeterli ve dengeli beslenmenin önemi ve nasıl beslenmeleri gerektiği konusunda yeterli bilgi verilmiyor. Bu durum, öğrencilerin sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmesini engelliyor.
Eğitim, iş, sağlık sorunları
Beslenme sorunu yaşayan öğrenciler, fiziksel ve zihinsel gelişimlerinde çeşitli sorunlar yaşıyor:
Yetersiz beslenme, büyüme ve gelişmenin gecikmesine, boy kısalığına, kilo alamama, kas ve kemik gelişiminin zayıflamasına neden olabilir.
Yetersiz beslenme, öğrenme ve hafıza sorunlarına, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna, zeka geriliğine yol açabilir.
Yetersiz beslenme, anemi, vitamin ve mineral eksiklikleri, bağışıklık sisteminin zayıflaması, kronik hastalıklara yakalanma riskinin artması gibi çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Yetersiz beslenme, öğrencilerde özgüven eksikliğine, sosyal izolasyona, okula devam etmeme gibi sosyal sorunlara yol açabilir.
Beslenme sorunu yaşayan öğrenciler, okul başarılarında da geri kalabilir. Bu öğrenciler, derslerde dikkatini toplayamayabilir, konsantrasyon sorunları yaşayabilir, ödevlerini zamanında tamamlayamayabilir. Bu durum, öğrencilerin okul başarısını olumsuz etkiler.
Yetersiz beslenme, öğrencilerin geleceklerini de olumsuz etkileyebilir. Yetersiz beslenen öğrenciler, eğitimde geri kalır, iş bulmada zorlanır, sağlık sorunları yaşar.
Ne yapılmalı?
Beslenme sorunu yaşayan öğrencilerin sorunlarının çözülmesi için çeşitli önlemler alınmalıdır. Bu önlemlerden bazıları şöyle:
Ekonomik olarak dezavantajlı durumdaki ailelere, çocuklarının beslenme ihtiyaçlarını karşılamasına yardımcı olmak için çeşitli sosyal yardımlar sağlanmalıdır.
Tüm devlet okullarında öğrencilere ücretsiz yemek sağlanmalıdır. Okullarda ücretsiz yemek uygulaması, öğrencilerin sağlıklı beslenmesine ve eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanmasına önemli katkılar sağlamaktadır.
Uygulama kapsamında, tüm devlet okullarında öğrencilere haftanın beş günü ücretsiz yemek verilmelidir. Yemeklerin hazırlanması ve dağıtımı, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenmiş kurallara uygun olarak yapılmalıdır.
Uygulama, öğrencilerin beslenme sorununu önemli ölçüde hafifletecektir. Yetersiz beslenen öğrencilerin okul başarıları artar, beslenmeden kaynaklı sağlık sorunları azalacaktır. Ayrıca, uygulama, öğrencilerin okula devamlılıklarını da artırır.
Bu önlemlerin alınmasıyla, öğrencilerin beslenme sorununun çözülmesi ve öğrencilerin fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişimlerinin desteklenmesi mümkün olur.
(AÖ/AS)
